Με 180 «ναι», 169 «όχι» και μία αποχή υπερψηφίστηκε η πρόταση μομφής των Σοσιαλιστών κατά της κυβέρνησης του Μαριάνο Ραχόι στην Ισπανία, που βρέθηκε στο επίκεντρο σκανδάλου διαφθοράς, για το οποίο η ισπανική δικαιοσύνη καταδίκασε 29 στελέχη του Λαϊκού κόμματος.
Ο επικεφαλής του δεξιού Λαϊκού Κόμματος, Μαριάνο Ραχόι, μετά από επτά χρόνια διακυβέρνησης παραδέχτηκε την ήττα του και αποχώρησε, αφού προηγουμένως συνεχάρη τον αντίπαλό του. Είναι η πρώτη φορά στη σύγχρονη ιστορία της Ισπανίας που υπερψηφίζεται πρόταση μομφής.
Νέος πρωθυπουργός, μετά την πρόταση μομφής που υπερψηφίστηκε από τους Σοσιαλιστές, το Podemos αλλά και μικρότερα κόμματα, ανέλαβε o Πέδρο Σάντσεθ, επικεφαλής του Σοσιαλιστικού κόμματος. Και κάπου εδώ ξεκινάνε τα δύσκολα, καθώς οι Σοσιαλιστές διαθέτουν μόλις 84 έδρες σε σύνολο 350 στην Βουλή της Ισπανίας και θα χρειαστούν τη στήριξη τουλάχιστον τεσσάρων κομμάτων για να μπορέσουν περάσουν νομοθετήματα.
Τις επόμενες ημέρες ο νέος πρωθυπουργός θα επιλέξει τους συνεργάτες του ενώ στο τέλος της ερχόμενης εβδομάδας αναμένεται το πρώτο υπουργικό συμβούλιο και η αναζήτηση συμμάχων για να πετύχει αυτό το ιδιότυπο ισπανικό πείραμα. Πάντως το ενδεχόμενο των εκλογών έχει απομακρυνθεί οριστικά. Οι Σοσιαλιστές επιμένουν πως θα πρέπει να προηγηθούν οι πολύ σημαντικές για την Ισπανία περιφερειακές αλλά και δημοτικές εκλογές του 2019 και σε αυτό φαίνεται ότι υπάρχει ευρύτερη συναίνεση. Η κυβερνητική θητεία του Μαριάνο Ραχόι τελείωνε το 2020 και σκοπός του Πέδρο Σάντσεθ είναι να αντέξει μέχρι τότε.
Η ευκαιρία του Σάντσεθ
Το παρατσούκλι του Πέδρο Σάντσεθ είναι «Λάζαρος». Προφανώς όχι τυχαία, αφού έχει αναστηθεί πολιτικά δυο φορές. «Πληγωμένος» από τις δύο τελευταίες εκλογές και «εκδιωγμένος» από την αρχηγία των Σοσιαλιστών με πρωτοβουλία των βαρόνων του κόμματος, ο 46χρονος καθηγητής Οικονομίας κατάφερε να κάνει μια θεαματική επιστροφή. Επανεξελέγη επικεφαλής των Σοσιαλιστών και τώρα, χωρίς να κατέχει βουλευτική έδρα ανέλαβε την πρωθυπουργία. Μάλιστα είναι ο πρώτος πρωθυπουργός στην ιστορία της Ισπανίας που δεν είναι βουλευτής του Κογκρέσου.
Έτσι μετά τη δεύτερη ανάστασή του ο «Λάζαρος» Σάντσεθ θα κυβερνήσει την Ισπανία, αφού κατάφερε να ρίξει τον πρώην πρωθυπουργό Ραχόι με μια κίνηση ματ. Η στρατηγική του είχε ένα επιπλέον μυστικό. Με βάση το ισπανικό σύνταγμα και τον κανονισμό της Βουλής, ο ηγέτης του κόμματος που καταθέτει πρόταση μομφής αποτελεί τον εντολοδόχο πρωθυπουργό από τη στιγμή που θα περάσει από τη Βουλή η μομφή του. Έτσι πέτυχε την ανατροπή χωρίς να οδηγηθεί η χώρα σε εκλογές, κάτι που θα τον έφερνε σε τρομερά δύσκολη θέση, δεδομένου ότι το κόμμα του, αυτή την περίοδο, καταρρέει στις δημοσκοπήσεις. Σε αυτό το σημείο – κλειδί του σχεδίου του είχε και τη βοήθεια του Μαριάνο Ραχόι, ο οποίος αρνήθηκε να παραιτηθεί ακριβώς για τον ίδιο λόγο, για να γλίτωσει τις εκλογές, καθώς και τα δικά του ποσοστά στις δημοσκοπήσεις βρίσκονται στο ναδίρ. Προτίμησε να γίνει ο πρώτος πρωθυπουργός στη σύγχρονη ιστορία της Ισπανίας που πέφτει από πρόταση μομφής.
Όμως τα προβλήματα δεν τελείωσαν. Θα καταφέρει τώρα με μόλις 84 βουλευτές, ενώ για την πλειοψηφία χρειάζονται 176, να παραμείνει στην πρωθυπουργία; Θα βρει τις αναγκαίες συμμαχίες; Θα μπορέσει να προωθήσει τις κοινωνικές μεταρρυθμίσεις που ευαγγελίζεται ενώ ταυτόχρονα δηλώνει πίστη στον προϋπολογισμό του Ραχόι; Δύο βασικά σημεία της ατζέντας Σάντσεθ είναι η κοινωνική πολιτική – το λεγόμενο δυνατό χαρτί των Σοσιαλιστών – αλλά και ο διάλογος με τους Καταλανούς για την εύρεση πολιτικής λύσης στην κρίση που σημάδεψε τη διακυβέρνηση Ραχόι.
«Η μοίρα του δίνει την ευκαιρία να διαδραματίσει κεντρικό ρόλο», λέει ο Fernando Vallespin, καθηγητής πολιτικής στο αυτόνομο πανεπιστήμιο της Μαδρίτης, προσθέτοντας ότι ο Σάντσεθ επιχειρεί ένα «επικίνδυνο στοίχημα». Σύμφωνα με πληροφορίες ο Σάντσεθ έχει πάρει μαθήματα γι αυτόν το σκοπό από τον ηγέτη των Σοσιαλιστών στην Πορτογαλία, Αντόνιο Κόστα, ο οποίος σχημάτισε κυβέρνηση με τη συνεργασία Αριστερών δυνάμεων. Ρόλο κλειδί για τον Σάντσεθ ώστε να εφαρμόσει το άκρως επιτυχημένο πορτογαλικό παράδειγμα στην Ισπανία είναι οι Podemos. Με μόλις 84 βουλευτές ο Σάντσεθ πρέπει να σφυρηλατήσει συμφωνίες κυρίως με τους Podemos και δευτερευόντως να κερδίσει την αποδοχή του Καταλανικού και Βασκικού κόμματος.
Η στρατηγική του Podemos
Το Podemos, το οποίο οι δημοσκοπήσεις φέρνουν στη δεύτερη θέση, στήριξαν την πρόταση μομφής του Σάντσεθ δίχως όρους. Μένει τώρα να δούμε αν ο νέος πρωθυπουργός υπουργοποιήσει κάποιο στέλεχος του κόμματος. Εξάλλου πριν και μετά την ψηφοφορία επί της πρότασης μομφής, ο Ιγκλέσιας προέτρεψε τον Σάντσεθ να μην σχηματίσει τη νέα κυβέρνηση της Ισπανίας αποκλειστικά από στελέχη του Σοσιαλιστικού κόμματος. Όπως είπε, η στήριξη των 156 βουλευτών στην κυβέρνηση είναι πολύ πιο ισχυρή από τη στήριξη των 137 βουλευτών που είχε ο Ραχόι.
«Νομίζω ότι ο Σάντσεθ είναι υπεύθυνος και θα προσπαθήσει να σχηματίσει μια κυβέρνηση χωρίς αποκλεισμούς, μια κυβέρνηση που θα δίνει σταθερότητα στην Ισπανία, μια κυβέρνηση που θα αντιμετωπίσει τις προκλήσεις της χώρας μετά την εποχή της διαφθοράς» σημείωσε ο Ιγκλέσιας.
Παρά τις επισημάνσεις του Ιγκλέσιας οι πρώτες πληροφορίες θέλουν τον Σάντσεθ να σχεδιάζει το νέο υπουργικό συμβούλιο αποκλειστικά με στελέχη των Σοσιαλιστών. Σύντομα θα αποδειχθεί αν αυτές οι πληροφορίες ευσταθούν. Σε κάθε περίπτωση, φαίνεται πως το Podemos θα στηρίξει τον Σάντσεθ βήμα – βήμα, νόμο – νόμο, αναλαμβάνοντας πρωταγωνιστικό ρόλο στο πείραμα της κεντροαριστερής συμμαχίας. Το πρώτο βήμα θα είναι στις 19 Ιουνίου, όπου η ισπανική Γερουσία καλείται να επικυρώσει τον προϋπολογισμό του 2018, τον οποίο ψήφισε η κυβέρνηση Ραχόι. Όπως όλα δείχνουν κανείς δεν πρόκειται να υπονομεύσει τη νέα κυβέρνηση.
Ciudadanos σε αναμονή
Μετά την καταδίκη δεκάδεων στελεχών του Λαϊκού κόμματος για διαφθορά (σκάνδαλο Γκιούρτελ), το φιλελεύθερο κόμμα Ciudadanos, που στήριξε την κυβέρνηση του Μαριάνο Ραχόι, ζήτησε την παραίτησή του με άμεση διεξαγωγή πρόωρων εκλογών, και ανακοίνωσε πως θα εμποδίσει τη σοσιαλιστική αντιπολίτευση να έρθει στην εξουσία με μια πρόταση μομφής. Και αυτό έπραξε καταψηφίζοντας την πρόταση του Σοσιαλιστικού Κόμματος.
Οι Ciudadanos είχαν έναν «πολύ καλό λόγο» να ζητούν άμεση προσφυγή στις κάλπες: Η δημοτικότητα του κόμματος έχει εκτοξευτεί και σύμφωνα με τελευταία δημοσκόπηση αν διεξάγονταν αυτήν την περίοδο εκλογές θα αναδεικνύονταν πρώτη δύναμη με ποσοστό 29%. Στη δεύτερη θέση βρίσκονται οι Podemos και οι συνεργαζόμενες με αυτούς δυνάμεις, καθώς συγκεντρώνουν ποσοστό 19,8%. Ακολουθεί το Λαϊκό Κόμμα με 19,5% και το Σοσιαλιστικό Κόμμα με 19%. Αυτή τη στιγμή οι Ciudadanos, οι οποίοι στηρίζανε με ψήφο ανοχής την κυβέρνηση μειοψηφίας του Λαϊκού Κόμματος, έχουν 32 βουλευτές και βρίσκονται σε παρατεταμένη αναμονή για τη διεκδίκηση της εξουσίας.
Το οριστικό τέλος του Ραχόι;
Σε πολλές κρίσεις στο παρελθόν, με κορυφαία αυτή της Καταλονίας, ο Ραχόι κατάφερνε να επιβιώνει πολιτικά. Η φθορά ήταν διαρκής και τελικά έπεσε από το μεγαλύτερο σκάνδαλο διαφθοράς στα χρονικά της Ισπανίας, το σκάνδαλο Γκιούρτελ. Έπειτα από μια μαραθώνια δίκη που διήρκεσε από τον Οκτώβριο του 2016 έως τον Νοέμβριο του 2017, το δικαστήριο έκρινε ότι τεκμηριώθηκε η ύπαρξη ενός δικτύου στο Λαϊκό Κόμμα που ανέθετε δημόσια συμβόλαια με αντάλλαγμα προμήθειες σε δήμους των περιοχών της Μαδρίτης και της Καστίλλης-Λεόν από το 1999 έως το 2005.
Στην απόφασή του, που καταγράφεται σε 1.700 σελίδες, το δικαστήριο καταλήγει επίσης στο συμπέρασμα πως υπήρχε ένα «μαύρο ταμείο» στο κόμμα, «μια παράλληλη λογιστική οικονομική δομή στα επίσημα λογιστικά βιβλία τουλάχιστον από το 1989». Κατά τα έτη αυτά, πρωθυπουργός ήταν ο Χοσέ Μαρία Αθνάρ και ο Μαριάνο Ραχόι είχε λάβει σημαντικές θέσεις, τόσο στην κυβέρνηση όσο και στο κόμμα. Πρόκειται για την πρώτη φορά που επιβάλλεται ποινή σε πολιτικό κόμμα για υπόθεση διαφθοράς, όπως σημειώνει ο ισπανικός Τύπος.
Εκτός από τις ποινές φυλάκισης που επιβλήθηκαν στα στελέχη του, το δικαστήριο διέταξε το Λαϊκό Κόμμα να αποπληρώσει περίπου 245.000 ευρώ, κρίνοντας ότι επωφελήθηκε μέσω ανταλλαγμάτων για συμβόλαια με τα οποία επιχειρηματίες αναλάμβαναν δημόσια έργα. Τον Ιούλιο του 2017, ο Ραχόι είχε κληθεί ως μάρτυρας στη δίκη. Ήταν η πρώτη φορά που ένας πρωθυπουργός εν ενεργεία έδινε κατάθεση σε δικαστήριο στην Ισπανία. Ο συντηρητικός ηγέτης που βαρύνεται για την πολιτική λιτότητας, είχε πει στην κατάθεσή του ότι δεν γνώριζε τίποτα για την οικονομική διαχείριση του κόμματος, του οποίου ήταν δεύτερος στην ιεραρχία από το 1990, και ότι δεν τον απασχόλησε «ποτέ κανένα ζήτημα λογιστικής».
Ωστόσο, μετά τη δικαστική απόφαση ο Ραχόι αναγκάστηκε να παραδεχτεί την ήττα του. Η 1η Ιουνίου σηματοδότησε το τέλος του. Ενδεικτικό της παραδοχής ήταν και το γεγονός ότι την ώρα που το ισπανικό κοινοβούλιο συζητούσε την πρόταση μομφής, ο Ραχόι γευμάτιζε στο πολυτελές εστιατόριο Araye της Μαδρίτης στην Puerta de Alcalá, αφήνοντας έκπληκτους τους περαστικούς πολίτες.
Μάλιστα όπως μετέδωσε το ισπανικό τηλεοπτικό κανάλι La Sexta ο Ραχόι πέρασε οκτώ ώρες εκεί. Μεσημεριανό, καφέ, κοκτέιλ και πούρα επέλεξε ο έκπτωτος πρωθυπουργός, αγνοώντας όλα τα «βαρετά» πράγματα που συνέβαιναν ταυτόχρονα στο κοινοβούλιο, όπου οκτώ συνολικά κόμματα τον καταψήφιζαν και τον έστελναν οριστικά στο σπίτι του. Βέβαια είναι ανοικτό το αν ο Ραχόι θα συνεχίσει να ηγείται της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Πάντως στο Λαϊκό Κόμμα έχει αρχίσει ήδη η γκρίνια και μάλλον τα μέλη του στρέφονται προς αναζήτηση νέου αρχηγού. Πράγμα όμως που δεν θα είναι εύκολο, δεδομένου ότι η ηγεσία του Ραχόι υπήρξε πολύ προσωποκεντρική και σύμφωνα με τους επικριτές του «έκρυψε» τα νέα ταλέντα του κόμματος.
Via : tvxs.gr
