Ηρθε, είπε καλά λόγια για την Ελλάδα –και την αρχαία και τη σύγχρονη–, εντυπωσίασε με την απλότητα και τα επικοινωνιακά χαρίσματά του, εκφώνησε κι έναν πανηγυρικό και αναχώρησε.
Είναι γι’ αυτόν η ώρα του απολογισμού, αφού σε μερικές μέρες παραδίδει στον διάδοχό του, με τον οποίον όπως δήλωσε βρίσκονται σε άλλο μήκος κύματος. Δεν είπε, όμως, αν φέρει κι αυτός ευθύνη.
Τι πήγε στραβά κατά τη διάρκεια της προεδρίας του; Γιατί νίκησε ένας ρατσιστής, σεξιστής, μισαλλόδοξος, ξενοφοβικός, κυνικός και πολύ πλούσιος; Οταν είχε εκλεγεί πρόεδρος των ΗΠΑ ο Μπαράκ Ομπάμα πολλοί, ανάμεσά τους και αριστεροί, είχαν ενθουσιαστεί. Ηταν πράγματι σημαντικό γεγονός ότι ένας μαύρος με προοδευτικό προφίλ κατάφερε να αναδειχθεί στην κορυφαία θέση.
Πριν από την εκλογή του, αλλά και για μερικά χρόνια μετά, η δεξιά πτέρυγα των Ρεπουμπλικανών και οι συνωμοσιολόγοι των ΗΠΑ (το φρούτο ευδοκιμεί σε πολλές ποικιλίες στη μητρόπολη της Δύσης) τον χαρακτήριζαν αριστερό, κομμουνιστή, φιλομαρξιστή, εχθρό της ελεύθερης αγοράς.
Δεν ήταν τίποτε απ’ αυτά ο Ομπάμα και δεν έκανε κάτι στη θητεία του που να δικαιολογεί αυτές τις ανόητες κριτικές. Ούτε μαρξιστής ήταν ούτε ως αντίπαλος του συστήματος πορεύτηκε. Ενας φιλελεύθερος, λίγο πιο προχωρημένος από τους υπόλοιπους Δημοκρατικούς ήταν και έτσι κινήθηκε.
Δυστυχώς, και αυτόν, όπως και όσους άλλους (λίγους) στο παρελθόν επιχείρησαν να διαφοροποιηθούν έστω και οριακά, το σύστημα τον άλεσε και τον υποχρέωσε να προσαρμοστεί. Η αλήθεια είναι πως δεν συνάντησε και μεγάλες αντιστάσεις.
Αλλιώς ξεκίνησε ο Ομπάμα και αλλιώς κατέληξε. Από ριζοσπάστης που υποσχόταν ότι θα αλλάξει πολλά προς όφελος της μεσαίας τάξης και των εργαζομένων, έγινε ένας τυπικός διαχειριστής των ισορροπιών ανάμεσα στα ισχυρά συμφέροντα που ελέγχουν τη χώρα του.
Θα περίμενε, πάντως, κανείς, τώρα που απέρχεται και δεν έχει τις δεσμεύσεις που απορρέουν από το αξίωμά του, να θυμηθεί λίγο τον παλιό (καλύτερο από τον σημερινό) ευατό του.
Ο λόγος του στο Ιδρυμα «Σταύρος Νιάρχος» ήταν κατώτερος των προσδοκιών που είχαν καλλιεργηθεί. Αφόρητες φιλελεύθερες κοινοτοπίες, ρηχός διδακτισμός, αυτονόητες διαπιστώσεις χωρίς αναφορά στις αιτίες και θηριώδες έλλειμμα αυτοκριτικής.
● Μας είπε ότι ο βασικός στόχος της εξωτερικής πολιτικής του ήταν «να υπερασπιστούμε την ιδέα της αυτοκυβέρνησης». Πώς υπηρέτησαν οι ΗΠΑ την ιδέα της αυτοκυβέρνησης;
Με πραξικοπήματα αλλού επιτυχή (Ονδούρα), αλλού ανεπιτυχή (Βενεζουέλα επί Τσάβες). Με παρεμβάσεις και υπόγειες συνεννοήσεις με τις ντόπιες ολιγαρχίες για να πέσουν κυβερνήσεις που δεν ήταν της αρεσκείας τους (Αργεντινή, Βραζιλία). Με εμφυλίους και επεμβάσεις που προκάλεσαν τη διάλυση κρατών.
Με την ενίσχυση εξτρεμιστικών ομάδων για να πληγούν καθεστώτα που δεν ήταν φιλοαμερικανικά. Με την επιδεικτική υποστήριξή τους σε μοναρχίες που κατηγορούνται με στοιχεία και αποδείξεις ότι βοηθούν παντοιοτρόπως τον ισλαμοφασισμό, τον κατά τα άλλα πιο επικίνδυνο αντίπαλο της Δύσης.
● Μας είπε ότι υπάρχει ένα ιδιάζον παράδοξο: «παρά το γεγονός ότι έχουμε μια οικονομία με παγκόσμια ολοκλήρωση, εντούτοις μεγαλώνει η τάση ανισοτήτων». Καθόλου παράδοξο. Αυτός είναι ο καπιταλισμός στην εκδοχή καζίνο που δεσπόζει σήμερα. Και γι’ αυτή την εξέλιξη δεν είναι άμοιρη ευθυνών η χώρα του.
Οι οικονομικές και πολιτικές ελίτ (αυτός τις εκπροσωπούσε) ευνοήθηκαν σκανδαλωδώς από την κρίση, οι πλούσιοι έγιναν πλουσιότεροι και οι φτωχοί φτωχότεροι.
Επρεπε να το είχε καταλάβει, αφού επί προεδρίας του αναπτύχθηκε το κίνημα κατά του 1%, το οποίο ο ίδιος αντιμετώπισε με συμπάθεια (στα λόγια φυσικά), μόνο που έκανε ελάχιστα πράγματα για να μειώσει την επιρροή της Γουόλ Στριτ και να περιορίσει την ασυδοσία και την απληστία των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων και των τραπεζών.
● Μας είπε ότι χρειάζονται «τολμηρές αλλαγές στην οικονομία που θα φέρουν και καλύτερους μισθούς». Οκτώ χρόνια ήταν πρόεδρος και η απόσταση ανάμεσα στο κεφάλαιο και την εργασία μεγάλωσε.
Η μεταφορά πλούτου από τους πολλούς στους λίγους είναι ο κανόνας και στις ΗΠΑ και όπου αλλού οι αγορές κάνουν κουμάντο. Η λευκή εργατική τάξη, που είδε σε πολλές περιοχές τα εργοστάσια να κλείνουν και να μεταφέρονται σε χώρες με χαμηλότερο εργατικό κόστος, ψήφισε Τραμπ. Ηταν ψήφος αποδοκιμασίας της πολιτικής που αποθέωνε την παγκοσμιοποίηση, αφήνοντας τελείως απροστάτευτα τα θύματά της.
Οι συμβουλές προς τους επόμενους καλές είναι, ωστόσο το ερώτημα που προκύπτει είναι γιατί αυτός δεν προσπάθησε να περιορίσει την έκταση αυτού του φαινομένου, με δεδομένη την εκτίμησή του (σωστή όντως) πως η κλιμάκωση θα προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στη δημοκρατία, στις σχέσεις μεταξύ κρατών και θα οδηγήσει τους λαούς σε απονενοημένα διαβήματα.
Η απελπισία ποτέ δεν ήταν καλός σύμβουλος. Ομως οι συνθήκες που φέρνουν τους ανθρώπους σε κατάσταση απόγνωσης είναι δημιούργημα του τουρμποκαπιταλισμού.
● Μας είπε ότι η δημοκρατία είναι το καλύτερο πολίτευμα, γιατί όλοι οι πολίτες είναι ίσοι απέναντι στον νόμο. Για ποια δημοκρατία όμως μιλάμε; Με φιλελεύθερες (;) ολιγαρχίες έχουμε να κάνουμε, όπου οι μειοψηφίες των εχόντων, η τεχνοκρατία, οι μιντιακές ελίτ και οι οργανικοί διανοούμενοι του συστήματος έχουν το πάνω χέρι.
Γι’ αυτό και οι πολίτες, απογοητευμένοι, απέχουν μαζικά από τις εκλογικές διαδικασίες. Κι όταν θυμώνουν, αναθέτουν (δυστυχώς) τη διαχείριση σε δημαγωγούς, εθνικιστές και ακροδεξιούς.
Via : www.efsyn.gr
