Ο Πάνος Δημητρίου, το ιστορικό στέλεχος της Αριστεράς που έφυγε σήμερα από τη ζωή, σε ηλικία 100 ετών, ήταν ένα από τα σημαντικά πρόσωπα με τα οποία συνομίλησε ο Στέλιος Κούλογλου στην έρευνα του για το έπος, την προδοσία και την τραγωδία της Ελληνικής Αριστεράς και του Εμφυλίου.
Η μαρτυρία του Πάνου Δημητρίου περιλαμβάνεται μεταξύ άλλων στο βιβλίο του Στέλιου Κούλογλου «Μαρτυρίες για τον Εμφύλιο και την Ελληνική Αριστερά» (εκδόσεις Εστία).
Το Τvxs δημοσιεύσει σήμερα το πρώτο απόσπασμα, που έχει τίτλο: «Ήμουν από τους λίγους που δεν έκλαψα για τον Στάλιν»
«Το 1953 ήμουν από τους λίγους που δεν αισθάνθηκα θλίψη για το θάνατο του Στάλιν. Σε βαθμό που άρχισα να ανησυχώ τι μου συμβαίνει. Γύρω μου γινόταν χαλασμός. Λιποθυμίες, υστερίες, φοβερή κατάσταση. Όσοι δεν το έζησαν, δεν μπορούν να καταλάβουν τι σήμαινε ο θάνατος του Στάλιν γι’ αυτό τον κόσμο.
Εγώ μάλλον ανακούφιση αισθάνθηκα, αλλά ντρεπόμουν κιόλας να την εκδηλώσω, ακόμη και στον ίδιο τον εαυτό μου. Αυτά τα κλάματα και η υστερία γιατί ήταν; Γιατί έχαναν τον «πατερούλη» ή γιατί απαλλάχτηκαν από έναν τύραννο; Νομίζω ότι τα συναισθήματα ήταν ανάμικτα. Επειδή δεν μπορούσαν να εκδηλώσουν την ανακούφισή τους, την εκδήλωναν με αυτό το υστερικό κλάμα.
Βέβαια τα αισθήματα των Ελλήνων προσφύγων στην Τασκένδη όπου ζούσα τότε δεν ήταν ακριβώς τα ίδια με τα αισθήματα των Σοβιετικών.
Εμείς οι πρόσφυγες ήμαστε λιγάκι πιο συγκρατημένοι Είχαμε όμως γαλουχηθεί με το ίνδαλμα Στάλιν, που ήταν πολύ δυνατή προσωπικότητα.
Εγώ είχα επικοινωνία με Σοβιετικούς, κυρίως κομματικά στελέχη ή από τις υπηρεσίες του Υπουργείου Εσωτερικών που ασχολούνταν με τους πολιτικούς πρόσφυγες.
Όλοι, όταν μιλούσαν για τον Στάλιν, μόνο που δεν κάθονταν προσοχή. Τώρα αν και σε τι βαθμό προσποιούνταν, δεν μπόρεσα να το σταθμίσω.
Λέγανε όμως ότι ο Τσώρτσιλ, μία από τις φορές που συναντήθηκαν, είχε κατεβάσει ασυνείδητα τα χέρια του σε στάση προσοχής.
Ασκούσε μια φοβερή γοητεία, τόσο λόγω και του θρύλου που είχε δημιουργηθεί γύρω από το πρόσωπό του όσο βέβαια και λόγω των ικανοτήτων του, γιατί μπορώ να πω ότι ήταν φοβερός πολιτικός και διπλωμάτης.
Πέρασαν δύο χρόνια. Το 1955 ήμουν στην καθοδήγηση της οργάνωσης του ΚΚΕ στην Τασκένδη, υπεύθυνος στον ιδεολογικό τομέα. Οργάνωνα τα ιδεολογικά μαθήματα, που αφορούσαν την θεωρία και την ιστορία του κινήματος και παρακολουθούσα την πρόοδό τους.
Όταν έκλεισε ο ετήσιος κύκλος μαθημάτων, έπρεπε να γράψω ένα άρθρο για να συνοψίσω ορισμένα συμπεράσματα από τα μαθήματα αυτά.
Έγραψα ένα άρθρο που είχε τίτλο «Προς τη Νίκη» και σ’ αυτό αναφερόμουν στο πόσο μάς χρειάζεται η μαρξιστική παιδεία, ιδιαίτερα σ’ εμάς τους Έλληνες που λόγω του χαμηλού θεωρητικού επιπέδου του κόμματος και της ηγεσίας του διαπράξαμε πολλά λάθη και τα πληρώσαμε με την απώλεια δύο ένοπλων αγώνων, δύο επαναστάσεων: της Αντίστασης και του εμφυλίου πολέμου.
Αυτές ήταν οι μοιραίες φράσεις: ότι χάσαμε τους αγώνες αυτούς όχι μόνο λόγω του κόμματος γενικότερα αλλά και της ηγεσίας ειδικότερα.
Ορισμένοι που ήταν σε «επαγρύπνηση» από την καθοδήγηση του Κόμματος, αμέσως πήραν το άρθρο και το στείλανε στο Πολιτικό Γραφείο. «Νά τι γράφει ο Δημητρίου» και τα λοιπά. Τότε έγινε μεγάλη ταραχή στο Πολιτικό Γραφείο. Στείλανε μερικά μέλη της Κεντρικής Επιτροπής με πρόσχημα ότι ερευνούσαν θέματα οικονομικής διαχείρισης, αλλά εγώ κατάλαβα σύντομα ότι η οικονομική διαχείριση ήταν το πρόσχημα για να συγκεντρώσουν στοιχεία επιβαρυντικά εναντίον μου. Υποπτεύονταν ότι υπήρχε μια φραξιονιστική κίνηση στην οργάνωση. Από πού το στοιχειοθετούσαν αυτό το πράγμα;»
Via : tvxs.gr
