Ελευθερία Καρνάβου
Τα άρθρο αυτό ασχολείται με τον εντοπισμό ενδεικτικών και εύγλωττων στιγμών της παγκοσμιοποίησης ως ενορχηστρωμένης διαδικασίας.
Ξεκινά από εκεί που σταμάτησε προηγουμενο άρθρο με τον τίτλο «Μήπως είστε οπισθοδρομικός, ξενοφοβικός, ακροδεξιός;», το οποίο με τη σειρά του αντανακλά την εναντίωση στου μύθους της φυσικής όδευσης (και εν πολλοίς της αγαθής φύσης) της παγκοσμιοποίησης.
«Η παγκοσμιοποίηση στηρίζεται σε δομές αυταρχικής επέμβασης οι οποίες δρουν σε παγκόσμια κλίμακα: Το διευθυντήριο των επτά περισσότερο εκβιομηχανισμένων χωρών του κόσμου (G7), τα πρότυπα «δομικής αναπροσαρμογής» του ΔΝΤ, η ρυθμιστική δράση της παγκόσμιας τράπεζας είναι τα μέσα της εφαρμογής της» (Chesneaux, 1993). Η παγκοσμιοποίηση είναι προϊόν των πολιτικών των κυβερνήσεων των οικονομικά ανεπτυγμένων χωρών και κατά πρώτο λόγο της αμερικανικής (Pfaff 2001). Κατά τον νομπελίστα – και σύμβουλο του Β.Clinton και της Παγκόσμιας Τράπεζας – J. Stieglitz δεν υπάρχει κανένας σημαντικός κόμβος στη διαδρομή της παγκοσμιοποίησης που να μην έχει αποφασιστεί κρυφά και ψυχρά από μείζονα οικονομικά και κυβερνητικά όργανα.
Το 1994 ολοκληρώθηκε σειρά διαπραγματεύσεων γνωστών ως Πολυμερών Διαπραγματεύσεων της Ουρουγουάης(1986-1994) , στα πλαίσια της GATT, για την απελευθέρωση του διεθνούς εμπορίου προϊόντων και υπηρεσιών. Πολύ νωρίτερα , το 1961 είχε προηγηθεί επί πλέον κύκλος διαπραγματεύσεων με το προσωνύμιο γύρος του Ντίλον για την απελευθέρωση των βιομηχανικών προϊόντων . Οι πολυμερείς Διαπραγματεύσεις της Ουρουγουάης ολοκληρώθηκαν με τους κύκλους Κένεντι και Τόκιο οπότε και προχώρησε σε μεγάλο βαθμό η δραστική μείωση των δασμών και ο περιορισμός της μη δασμολογικής προστασίας των προϊόντων αυτών (επιδοτήσεις εξαγωγών, ποσοστώσεις κλπ) . Με τις διαπραγματεύσεις αυτές απελευθερώθηκαν και τομείς ταμπού όπως τα αγροτικά προϊόντα και οι υπηρεσίες. Στις υπηρεσίες περιλαμβάνονται πλην των άλλων και υπηρεσίες δημοσίων αγαθών όπως η παιδεία και η υγεία. Είναι γνωστή η περίοπτη θέση που έδωσε ο παγκόσμιος οργανισμός Εμπορίου στην ανώτατη εκπαίδευση την οποία εντόπισε ως σημαντικό τομέα άντλησης κερδών για τον ιδιωτικό τομέα
Από το άλλο μέρος απελευθερώθηκε η κίνηση κεφαλαίων από εθνική επικράτεια σε εθνική επικράτεια καθώς και το τραπεζικό σύστημα. Η απελευθέρωση της κίνησης των κεφαλαίων ξεκίνησε στις ΗΠΑ τη δεκαετία του 1970 και στη συνέχεια προχώρησε στην Ευρώπη και την Ιαπωνία και αργότερα σε όλον τον κόσμο.
Παράλληλα με τις διεθνείς αγορές απελευθερώνονται και οι εθνικές αγορές τόσο στον τραπεζικό τομέα όσο κι σε τομείς στρατηγικής σημασίας (τηλεπικοινωνίες, μεταφορές, ενέργεια). Προωθείται δηλαδή η ιδιωτικοποίηση τους και το άνοιγμα στο διεθνή ανταγωνισμό.
Όλα τα παραπάνω συνοδεύονται μετά το 1980 από συστατική και κορυφούμενη δυσφήμηση του κράτους πρόνοιας και εξ ίσου σταδιακή αλλά σταθερή συρρίκνωση του. Η έννοια του μικρού κράτους γίνεται σλόγκαν ενώ προτείνονται σμικρύνσεις χωρίς δομημένη αναφορά στην ποιότητα και τους επί μέρους ρόλους του κράτους Η δυσφήμηση της ανωτάτης εκπαίδευσης υπήρξε κορυφαία και χαρακτηριστική. Ήρθε σε μια περίοδο που είχε καλυφτεί σε σημαντικό βαθμό η ανάγκη για χαμηλού κόστους αποφοίτους πανεπιστημίου από τα δημόσια πανεπιστήμια της πρώτης 25-ετίας μετά τον πόλεμο ενώ ο ιδιωτικός τομέας, υπό το φως των πάσης φύσεως απελευθερώσεων, περίμενε «με ανοιχτές αγκάλες».
Όλα τα παραπάνω συνδέονται με:
1/ αλλαγές στην οικονομική θεωρία και ιδεολογία και την χωρίς προηγούμενο ηγεμονία των νεοφιλελεύθερων δοξασιών στα πανεπιστήμια
2/ με την άνοδο του χρηματιστικού κεφαλαίου
3/ το ρόλο των νέων επενδυτικών προϊόντων
4/ την κατάργηση του νόμου Glass Steagal για τις επενδυτικές / εμπορικές τράπεζες και
5/ τις τεράστιες μοχλεύσεις στις επενδυτικές κινήσεις, τα οποία χρήζουν ιδιαίτερης μνείας.
Via : tvxs.gr
