του Κώστα Σκούρτη
Οι δεκαετίες της καπιταλιστικής κανονικότητας στη Δύση, εξέθρεψαν έναν τύπο ανθρώπου ο οποίος είχε εμπεδωμένο το αίσθημα της ασφάλειας. Η ελαστικότητα του μεταπολεμικού καπιταλισμού, η ευημερία, το αίσθημα προόδου-υπεροχής που καλλιεργούσε, σε συνδυασμό με την θεαματοποίηση της καθημερινής ζωής και την αφομοιωτική του ικανότητα τον έκαναν να φαντάζει ακαταμάχητος. Σαν μια δομή που διαρκώς απλώνει το εύρος της, αφήνοντάς σου χώρο να κινηθείς, να «παίξεις», ως και να την αμφισβητήσεις ακόμη. Η εποχή της βαρβαρότητας είχε παρέλθει για το δυτικό υποκείμενο, ή καλύτερα η βαρβαρότητα είχε αλλάξει πρόσωπο, αφορούσε μειονότητες στη Δύση ή είχε μεταφερθεί εκτός.
Από τη δεκαετία του ’90, όμως, και μετά, με την κατάρρευση του Ανατολικού Μπλοκ, υπάρχει μια αποδομητική διαδικασία που συνεχώς ενισχύεται, καθώς ο διπολισμός του Ψυχρού Πολέμου υπήρξε πυλώνας της μεταπολεμικής κανονικότητας και η νέα κατάσταση διαμόρφωσε ένα πολύ διαφορετικό τοπίο. Ο θρίαμβος του δυτικού καπιταλισμού σηματοδοτούσε επίσης και ένα τραυματικό -για τον ίδιο- γεγονός. Το «σοσιαλιστικό στρατόπεδο» λειτουργούσε συγκρατητικά και ενισχυτικά για την Δύση. Ο θριαμβεύων καπιταλισμός, απενοχοποιημένος και αποθρασυμένος, μοιραία εγκαινίασε μια βαθιά προβληματική πραγματικότητα. Η καπιταλιστική ελευθερία γρήγορα εξαντλεί τα όρια της κι αν αφεθεί χωρίς φραγμούς ευνοεί την εκκόλαψη ημιαυταρχικών ή και ξεκάθαρα ολοκληρωτικών καθεστώτων.
Στην περίοδο, λοιπόν, μιας γενικευμένης κρίσης του καπιταλισμού στη Δύση, ο καλοζωισμένος για χρόνια πολίτης αυτών των κοινωνιών, μη έχοντας την εσωτερική ποιότητα, το σθένος να αποδεχθεί τον εαυτό του ως μέρος του προβλήματος και όχι απλά ως θύμα των συνθηκών, εύκολα γοητεύεται απ’ τον πιο χυδαίο λαϊκισμό, απ’ την όποια μισαλλόδοξη ρητορεία εντοπίζει τον εχθρό έξω και απέναντί του. Δεν έχει σημασία αν ο λόγος εκφέρεται από αριστερό, δεξιό, φασίστα, αναρχικό κ.ο.κ. Στην αποϊδεολογικοποιημένη μεταμοντέρνα εκδοχή της πολιτισμένης Δύσης η Βούληση αποθεώνεται εκ νέου.
Ο μέσος δυτικός πολίτης βέβαια είναι παιδί της (μεταπολεμικής) καπιταλιστικής κανονικότητας κι αν λειτουργεί «αντισυστημικά» δεν το κάνει για ν’ ανατρέψει το σύστημα. Το κάνει αφενός προσπαθώντας να επαναφέρει το σύστημα στην προηγούμενη ή σε μια παρόμοια κατάσταση, αφετέρου γιατί έχει μάθει να λειτουργεί ανεύθυνα και θεωρεί ότι το (παντοδύναμο) σύστημα του εξασφαλίζει το παιχνίδι ακόμη και με την υπερβολή, μπορεί έτσι να «παίζει» άνετα πότε με τον Φάρατζ, πότε με την Λεπέν, την Χρυσή Aυγή ή τον Τραμπ.
Εγώ θα το ξαναπώ, οι μικροαστικές φαντασιώσεις, τα μικροαστικά «παιχνιδάκια» και καμώματα μπορεί πραγματικά να γίνουν επικίνδυνα
Via : www.facebook.com
