Ο Αμερικανός ακτιβιστής του κινήματος Black Lives Matter Κούρι Πίτερσεν-Σμιθ βρέθηκε στην Ελλάδα τον Σεπτέμβριο για δύο ομιλίες: στην Αθήνα στην 11η Αντιρατσιστική Γιορτή του Κυριακάτικου Σχολείου Μεταναστών και στη Θεσσαλονίκη. Μιλά στην «Εφ.Συν.» για τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κινήματος Black Lives Matter, το οποίο γεννήθηκε τα τελευταία χρόνια ως απάντηση στην αστυνομική βία και καταστολή στις ΗΠΑ, αλλά και για την προεδρία Τραμπ και τους διαχωρισμούς που αυτή προκαλεί.
● Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει διχάσει την αμερικανική κοινωνία όσο κανένας άλλος πρόεδρος εδώ και δεκαετίες, με τις ταξικές και ρατσιστικές του συμπεριφορές. Πώς βλέπετε τη συνέχεια;
Ναι, όντως, ο Τραμπ είναι διχαστικός, όμως ταυτόχρονα εκφράζει και έναν διχασμό που προϋπήρχε.
Η αμερικανική κοινωνία είναι πολωμένη εδώ και καιρό, ανάμεσα στους συντηρητικούς και τους περισσότερο προοδευτικούς.
Μπορείτε να το δείτε και στις δημοσκοπήσεις. Κάποιοι υποστηρίζουν τις αμβλώσεις και κάποιοι αντιτίθενται. Κάποιοι στηρίζουν τα δικαιώματα των μεταναστών και κάποιοι είναι αντίθετοι.
Ο Τραμπ απλώς βάθυνε το χάσμα, όπως έδειξε και το κίνημα Black Lives Matter (BLM – Οι ζωές των μαύρων μετράνε). Υπήρξε μια εξέγερση.
Πριν απ’ αυτήν οι δημοσκοπήσεις έδειχναν ότι υπάρχει πρόβλημα ρατσισμού με τους μαύρους. Μετά την εμφάνιση του κινήματος BLM η κατάσταση πολώθηκε ακόμα περισσότερο.
Εάν στηρίζεις αυτό το κίνημα, τότε συνήθως στηρίζεις και τους μουσουλμάνους, τα δικαιώματα των γυναικών και των μεταναστών.
Από την άλλη, υπάρχουν άνθρωποι που λένε Blue Lives Matter (Οι ζωές των αστυνομικών μετράνε). Αυτοί λένε επίσης ότι πρέπει να χτιστεί το τείχος με το Μεξικό και ότι πρέπει να διώξουμε τους παράνομους μετανάστες.
Ο Τραμπ τα εκμεταλλεύτηκε όλα αυτά. Ο ίδιος και η Χίλαρι Κλίντον ήταν οι δύο πιο αντιδημοφιλείς υποψήφιοι στην αμερικανική ιστορία.
Υπήρξε μεγάλη έξαψη για τον Τραμπ από τους δεξιούς ψηφοφόρους. Φυσικά, ο άλλος υποψήφιος ήταν ο Μπέρνι Σάντερς, ο οποίος ήταν προοδευτικός.
● Υπήρξαν όμως και μεγάλες αντιδράσεις.
Ναι, και αυτό δεν έχει ξαναγίνει. Πραγματοποιήθηκαν τεράστιες διαδηλώσεις. Φοιτητές βγήκαν από τα Πανεπιστήμια κ.λπ. Αυτά έγιναν τον Νοέμβριο, μετά τις εκλογές.
Τον Ιανουάριο, όταν ο Τραμπ ανέλαβε την προεδρία, έγινε η μεγαλύτερη διαδήλωση στην αμερικανική ιστορία. Θέλω να πω ότι ο Τραμπ δεν είχε ποτέ την εντολή.
Δεν είχε ποτέ την πλειοψηφία του πληθυσμού. Ήταν πάντα μειοψηφία. Και τώρα είναι ακόμα μικρότερη μειοψηφία. Είναι ακόμα πιο αντιδημοφιλής.
● Πώς επηρέασαν τους μαύρους της Αμερικής το μακροχρόνιο σχέδιο για τη διάλυση του κράτους πρόνοιας και οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης και πόσο συνέβαλαν αυτά στην εμφάνιση του νέου κινήματος;
Ήταν μια καταστροφή. Η διάλυση του κράτους πρόνοιας ξεκίνησε ήδη από τη δεκαετία του 1970 και έπληξε κυρίως τη φτωχή εργατική τάξη, ενώ και ο τρόπος που το έκανε ο Ρίγκαν υποδαύλισε τον ρατσισμό, καθώς στοχοποίησε τον μαύρο πληθυσμό, υποστηρίζοντας ότι εξαπατά τις κοινωνικές υπηρεσίες και ονομάζοντας τις μαύρες μητέρες που αναζητούσαν προστασία για τα παιδιά τους «βασίλισσες του κοινωνικού κράτους».
Μ’ αυτό το πρόσχημα επιτέθηκε σε ολόκληρο το σύστημα κοινωνικής προστασίας. Χτυπήθηκαν οι περισσότεροι, αλλά πιο πολύ οι μαύροι.
Το κίνημα BLM επικεντρώνεται περισσότερο στην αστυνομική βία, διευκρινίζουμε όμως ότι αυτή αποτελεί απλώς την αιχμή του δόρατος για τον ρατσισμό σε όλες τις εκφάνσεις της κοινωνικής ζωής.
Η ποσότητα του μαύρου πλούτου που χάθηκε, κυρίως κατά την κρίση των στεγαστικών δανείων, είναι μια απόλυτη καταστροφή.
● Ποιες είναι οι καινοτομίες του κινήματος «Οι ζωές των μαύρων μετράνε» ως προς τις μορφές του αγώνα;
Το κίνημα αυτό επανέφερε ως μορφή διαμαρτυρίας τη διακοπή, την αναστάτωση διαφόρων εκδηλώσεων και επίσημων γεγονότων. Αυτό είναι πολύ σημαντικό.
Φυσικά υπήρξαν πολλές διαμαρτυρίες τα προηγούμενα χρόνια, όπως το Occupy Wall Street.
Το δικό μας κίνημα επέλεξε τη διακοπή: στην κυκλοφορία των δρόμων, σε αθλητικά γεγονότα ή σε ομιλίες επισήμων.
Μ’ αυτή τη δράση ήθελε να πει ότι δεν μπορούμε να συνεχίζουμε με το business as usual όσο νέοι μαύροι δολοφονούνται μ’ αυτόν τον τρόπο. Έτσι, το BLM επανεισήγαγε αυτή τη μαχητική μέθοδο της διακοπής στην πολιτική ζωή.
● Έχετε αναφερθεί σε ένα χάσμα μεταξύ των ευαισθησιών του νέου κινήματος και του μαύρου πολιτικού κατεστημένου. Μας το εξηγείτε;
Από τη δεκαετία του 1960 έχουμε τους περισσότερους εκλεγμένους μαύρους σε δημόσιες θέσεις από ποτέ, όπως για παράδειγμα δημάρχους κ.λπ., αλλά είχαμε φυσικά και μαύρο πρόεδρο.
Όλοι τους βρέθηκαν σ’ αυτές τις θέσεις λόγω των αγώνων που έδωσε η μαύρη πλειοψηφία στις ΗΠΑ.
Όταν όμως τις δεκαετίες 1960, 1970 και 1980 κατέλαβαν αυτές τις θέσεις, έγιναν διοικητικά όργανα του συστήματος. Και τώρα έχουμε έναν μικρό, αλλά σημαντικό, αριθμό μαύρων, οι οποίοι είναι πλέον υπερασπιστές του συστήματος.
Η εξέγερση στο Φέργκιουσον έγινε σε μια πόλη στην οποία ο δήμαρχος και οι σύμβουλοι είναι λευκοί και υπήρχε ένα ρατσιστικό καθεστώς.
Στη Βαλτιμόρη, όμως, δήμαρχος είναι μια μαύρη, αλλά και στελέχη της αστυνομίας είναι μαύροι. Είναι διαφορετική η κατάσταση.
Στη Βαλτιμόρη η δήμαρχος αποκάλεσε τους εξεγερμένους «συμμορία», έναν ρατσιστικό όρο που χρησιμοποιούν οι λευκοί για να προκαλέσουν.
● Και στο κίνημα;
Από την άλλη, υπάρχουν εκείνοι που δουλεύουν στο κίνημα των πολιτικών δικαιωμάτων και που επί Ομπάμα, αντί να παλεύουν για τα δικαιώματα αυτά, υπερασπίζονταν τον Ομπάμα.
Για παράδειγμα, βασικό καθήκον ενός από τους μαύρους συμβούλους του Ομπάμα, του Ρέβεραντ Αλ Σάρπτον, ήταν να φιμώνει τις μαύρες διαμαρτυρίες και την κριτική στον πρόεδρο.
Έτσι, στο Φέργκιουσον και στις διαμαρτυρίες που ακολούθησαν, άνθρωποι σαν τον Αλ Σάρπτον ήρθαν και είπαν στους νέους «σταματήστε την εξέγερση, πρέπει να πάμε στα σπίτια μας».
Υπήρχε τότε μεγάλη αντίσταση από μια νέα γενιά αγωνιστών, οι οποίοι απορρίπτουν τέτοιες πρακτικές.
● Υπάρχει ένα σημαντικό αντικαπιταλιστικό κίνημα, αλλά και ένα εξίσου σημαντικό περιβαλλοντικό κίνημα. Πώς μπορούν αυτά τα δύο να συνεργαστούν για ένα καλύτερο αποτέλεσμα;
Αυτό είναι πολύ σημαντικό και επείγον ερώτημα, διότι αυτή την περίοδο οι άνθρωποι έχουν πληγεί από τους τυφώνες.
Είχαμε αυτές τις σημαντικές οικολογικές καταστροφές, οι οποίες κατέδειξαν ότι αυτές οι περιοχές ήταν απροετοίμαστες. Δεν υπήρχε κανένα σχέδιο για την εκκένωσή τους και για την προστασία των κτιρίων.
Έτσι, αυτή η συνεργασία των δύο κινημάτων είναι άκρως επείγουσα. Το Occupy Wall Street ήταν πολύ σημαντικό γιατί άνοιξε τον δρόμο για μια κριτική σε εθνικό επίπεδο για τις επιχειρήσεις και τη Wall Street.
Αυτό δεν σημαίνει ότι όλοι ήταν αντικαπιταλιστές, αλλά το κίνημα έθεσε τεράστια ερωτήματα. Από τότε η ριζοσπαστικοποίηση συνεχίζεται και πρόσφατα υπήρξε μεγάλο ενδιαφέρον κυρίως μεταξύ των νέων για τον σοσιαλισμό.
Αυτό έγινε πολύ εμφανές στην καμπάνια του Μπέρνι Σάντερς. Υπήρξαν τεράστιες κινητοποιήσεις και για την κλιματική αλλαγή. Πριν από δύο χρόνια υπήρξε μια μεγάλη διαδήλωση στη Νέα Υόρκη.
● Διαδήλωσαν τετρακόσιες χιλιάδες άνθρωποι.
Ναι, ήταν τεράστια. Και τώρα, όμως, επί Τραμπ, είχαμε μεγάλες διαδηλώσεις, όπως για παράδειγμα αυτές υπέρ της επιστήμης και κατά της κλιματικής αλλαγής.
Ίσως δεν έχουμε ακόμα αυτή τη σύνδεση, αλλά χιλιάδες διαδηλώνουν και αμφισβητούν τον καπιταλισμό και αναφέρονται στον σοσιαλισμό. Η πρόκληση για την Αριστερά στις ΗΠΑ είναι να πετύχει τη σύνδεση αυτών των δύο κινημάτων.
● Και ποιες είναι οι ευκαιρίες για το κίνημα;
Ορισμένοι στην Αριστερά λένε ότι ο Τραμπ πρέπει να πάρει το Νόμπελ Ειρήνης, γιατί τους ενώνει όλους εναντίον του [γέλια]. Είναι εκείνοι οι χιλιάδες που πηγαίνουν στις πορείες των γυναικών ή οι νέοι του BLM, οι οποίοι έχουν ριζοσπαστικοποιηθεί. Ακόμα, εκείνοι που αγωνίζονται στο κίνημα για τα πολιτικά δικαιώματα. Πρέπει επίσης να δώσουμε μάχη για τα δικαιώματα των μουσουλμάνων και των μεταναστών.
Το κράτος δουλεύει για να διαιρεί όλους αυτούς. Επιβραβεύει τις «καλές» διαδηλώσεις, όπως αυτή των διακοσίων χιλιάδων γυναικών, στην οποία υπήρχε ελάχιστη αστυνομία.
Αντίθετα, η «κακή» διαδήλωση των είκοσι πέντε χιλιάδων του BLM ήταν κυριολεκτικά ζωσμένη από την αστυνομία. Εμείς, αντίθετα, έχουμε την ευκαιρία να ενώσουμε όλες αυτές τις διαμαρτυρίες και τα κινήματα.
● Ανορθολογισμός, ψεύτικες ειδήσεις, εναλλακτικά γεγονότα. Όλα προωθούνται από τον Τραμπ, σε μια χώρα με μακρά ιστορία επιστημονικής προόδου.
Είναι πραγματικά παράξενο. Από τη μία ο Τραμπ και τα ΜΜΕ της Δεξιάς -κατά ειρωνικό τρόπο άνθρωποι των μίντια, κυρίως στο κανάλι FOX, αλλά και σε ορισμένους ιστότοπους- έχουν γίνει διάσημοι αμφισβητώντας τα μίντια.
Λένε «τα ΜΜΕ ψεύδονται!». Αλλά τα μίντια είναι οι ίδιοι. Πρόκειται για μια στρατηγική. Υπάρχει ένα φιλοσοφικό ζήτημα στις ΗΠΑ: «Τι είναι όλα αυτά; Ποια είναι η αλήθεια;».
Εδώ πρέπει να πούμε κάτι πολύ ιδιαίτερο, διότι τα φιλελεύθερα μίντια, όπως οι New York Times ή η Washington Post και το CNN, λένε: «Υπάρχουν τα γεγονότα, αλλά εμείς θα σας πούμε την αλήθεια».
Είναι και ορισμένοι φιλελεύθεροι που λένε ότι πρέπει να αγκαλιάσουμε τη λογική και την επιστήμη, γιατί έτσι μόνο θα έχουμε μια βιώσιμη κοινωνία. Στην Αριστερά τώρα, και δεν εννοώ τα περί «αντικειμενικής πραγματικότητας», θα πρέπει να είμαστε κριτικοί.
Δεν ισχύει ότι η επιστήμη, με όρους επιστημονικών θεσμών, είναι αντικειμενική. Στην πραγματικότητα η καταστροφή του περιβάλλοντος ή οι κάθε είδους ρατσιστικές πρακτικές γίνονται στο όνομα της επιστήμης.
Γι’ αυτό πρέπει να λέμε ότι είμαστε υπέρ της επιστήμης αλλά και υπέρ μιας κριτικής επιστήμης. Να αντιλαμβανόμαστε τους επιστημονικούς θεσμούς σαν μέρος του καπιταλιστικού συστήματος.
● Πάνω απ’ όλα να υπερασπιζόμαστε την κριτική σκέψη.
Ναι, βέβαια. Ακριβώς.
Via : www.efsyn.gr
