51 χρόνια από το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου
* Μυστικές σελίδες από τον Φάκελο της Ασφάλειας στη Δικτατορία για την ίδρυση της αντιδικτατορικής οργάνωσης
* Ο Θούριος, η Ελεύθερη Ελλάδα, οι συλλήψεις και πρώτη δίκη των Ρηγάδων
Της Έλλης Ζώτου
Στις 6 Φεβρουαρίου 1968, τρεις μήνες μετά την ίδρυση της Πανελλήνιας Αντιδικτατορικής Οργάνωσης Σπουδαστών Ρήγας Φεραίος στις 17 Δεκεμβρίου 1967, η Γενική Διεύθυνση Εθνικής Ασφάλειας έχει πληροφορηθεί ότι το πρώτο δεκαήμερο του Δεκεμβρίου 1967 «επεσημάνθη Μετωπική Οργάνωσις, δρώσα εις τον σπουδαστικόν κόσμον υπό την επωνυμίαν: Ρήγας Φερραιος».
Από τη στιγμή εκείνη οι χαφιέδες και «οι αρχές» δεν θα σταματήσουν να ψάχνουν, να συλλαμβάνουν, να βασανίζουν τους «Ρηγάδες», τους φοιτητές που τόλμησαν να συνταχθούν στις γραμμές του αντιδικτατορικού αγώνα.
Πενήντα ένα χρόνια μετά από το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου, το άνοιγμα των αρχείων της αστυνομίας σε ερευνητές και δημοσιογράφους μάς επιτρέπει να δούμε μερικά ντοκουμέντα των «πληροφοριών» που η ασφάλεια αναζητούσε και έβρισκε – πολύ γρήγορα, όπως μαρτυρούν μερικά από τα σημειώματα της απόρρητης εσωτερικής αλληλογραφίας που φέρνει η «Α» στο φως της δημοσιότητας.
Σύμφωνα με την απόρρητη επιστολή της 6ης Φεβρουαρίου 1968, που κοινοποιήθηκε ουσιαστικά σε όλα τα Τμήματα Ασφαλείας της Αστυνομίας Πόλεων και Διευθύνσεις Χωροφυλακής της επικράτειας -οι οποίες καλούνταν να συλλέξουν πληροφορίες-, «επίκειται δραστηριοποίησις των μελών της εν λόγω οργανώσεως και θα κυκλοφορήση εντός των προσεχών ημερών σχετική διακήρυξις».
Οι πληροφορίες και η διακήρυξη βρέθηκαν από την Υπηρεσία Πληροφοριών της Υποδιεύθυνσης Γενικής Ασφαλείας της Αθήνας σχεδόν άμεσα και στις 9 Φεβρουαρίου η διακήρυξη της οργάνωσης ήταν στα χέρια των διωκτών της.
Άλλωστε ανάμεσα στα ντοκουμέντα από το αρχείο της ΕΛ.ΑΣ. βρίσκουμε και το πρώτο φύλλο του “Θούριου”, του περιοδικού που εξέδιδε η οργάνωση. Μάλιστα, όπως σημειώνεται, η διακήρυξη κυκλοφόρησε σε μικρό αριθμό αντιτύπων και η ασφάλεια βρήκε πέντε αντίτυπα σε χώρο μέσα στο Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο.
Σύμφωνα με έγγραφο – ντοκουμέντο που έχει στα χέρια της η «Α», η Γενική Διεύθυνση Εθνικής Ασφάλειας έχει λάβει ήδη τη διακήρυξη από τις υπηρεσίες του Πειραιά και στις 10 Φεβρουαρίου 1968 την κοινοποιεί στους προηγούμενους αποδέκτες, ζητώντας συλλογή πληροφοριών και παρακολούθηση. Μάλιστα στο ίδιο έγγραφο σημειώνεται για τη διακήρυξη:
«Εκυκλοφόρησεν εις ολίγα αντίτυπα, μεταφερθέντα εν Πειραιεί εξ Αθηνών. Ταύτα διεκινήθησαν μέσω κομ/στών και ουχί σπουδαστών, με προοπτικήν κυκλοφορίας των μεταξύ της σπουδαζούσης Νεολαίας. Τα χρησιμοποιηθέντα εκδοτικά μέσα ανήκουσι προσφανώς εις τον παράνομον μηχανισμόν του ΚΚΕ-ΠΜ».
Ανάμεσα στα ντοκουμέντα της εποχής βρίσκουμε την άκρως απόρρητη – προσωπική και κατεπείγουσα επιστολή της 11ης Απριλίου 1968 από τον διοικητή της Υπηρεσίας Πληροφοριών της Γενικής Ασφάλειας προς τη Γενική Διεύθυνση Εθνικής Ασφάλειας, λίγες ημέρες πριν από τη συμπλήρωση ενός έτους από το πραξικόπημα, στην οποία καταγράφονται οι επιτυχίες (!) της σύλληψης έξι φοιτητών, η κατάσχεση ενός χειροκίνητου πολυγράφου και μεμβρανών πολυγράφου, σε μια από τις οποίες γράφεται «Ζήτω η Δημοκρατία – Κάτω η Δικτατορία».
Μέσα σε αυτές τις «επιτυχίες» καταγράφεται και η αποκάλυψη της «παράνομης οργάνωσης» που δρα στην Κρήτη και εκδίδει τη μηνιαία εφημερίδα «Ελεύθερη Κρήτη». Μάλιστα στο έγγραφο σημειώνεται ότι έχουν κυκλοφορήσει ήδη οκτώ φύλλα της παράνομης αντιδικτατορικής εφημερίδας σε μεγάλο αριθμό αντιτύπων το καθένα.
Αναλύεται στο ίδιο έγγραφο ποιον θεωρούν οι αρχές ως τον παράνομο μηχανισμό που τον εκδίδει. Ως στέλεχος του μηχανισμού και κάτοχο των δύο πολυγράφων δείχνουν τον Χαρίτο Παπαδομιχελάκη, ο οποίος συνελήφθη και βασανίστηκε. Ο Χαρίτος Παπαδομιχελάκης ήταν φίλος του Νίκου Γιανναδάκη, ο οποίος λίγους μήνες αργότερα, τον Νοέμβριο του 1968, θα δικαστεί σε 21 χρόνια φυλάκιση στην πρώτη δίκη του μελών του Ρήγα Φερραίου μαζί με τον Θανάση Αθανασίου, τον Παύλο Κλαυδιανό, τον Κώστα Καρυωτάκη (16 χρόνια), τον Κωστή Γιούργο (16 χρόνια), τον Ανδρέα Σαββάκη (14 χρόνια), τον Αντώνη Μαργαρίτη (14 χρόνια), τον Γιώργο Μποτζάκη (10 χρόνια), τον Αριστείδη Θεοδωρίδη (10 χρόνια), τον Νικηφόρο Σταματάκη (5 χρόνια), τη Φρίντα Λιάππα (6 χρόνια με αναστολή), τον Νίκο Μαργαρίτη (5 χρόνια με αναστολή) και τον Βασίλη Σβαννά (3 χρόνια με αναστολή).
Στο ίδιο έγγραφο αναφέρεται το όνομα του Νίκου Καρυωτάκη, ο οποίος κατηγορείται ότι δακτυλογραφούσε τις μεμβράνες της εφημερίδας στη γραφομηχανή του δικηγόρου πατέρα του. Κλείνοντας το έγγραφο ζητά τον εντοπισμό και σύλληψη των Νικηφόρου Σταματάκη και Ανδρέα Σαββάκη ως μελών του Ρήγα Φεραίου αλλά και τον εντοπισμό και σύλληψη των μελών της ομάδας Παπαδομιχελάκη.Και οι δύο θα συλληφθούν και θα δικαστούν στην πρώτη δίκη των «Ρηγάδων», όπως προαναφέραμε.
Ο ένας πολύγραφος δε με τον οποίο τυπώθηκε η «Ελεύθερη Κρήτη» ήταν ο αυτοσχέδιος πολύγραφος στον οποίο είχε τυπωθεί το πρώτο φύλλο του “Θούριου” στο σπίτι του Κωστή Γιούργου, ο οποίος στη συνέχεια είχε διαλυθεί και σταλεί στην Κρήτη για το τύπωμα της «Ελεύθερης Κρήτης», όπως γράφει η Ρέα Γαλανάκη στο «Από τη ζωή στη λογοτεχνία».
* Σημείωση συντάκτη: Στις φράσεις από τα έγγραφα των αρχών έχουν διατηρηθεί η γλώσσα και η ορθογραφία του πρωτοτύπου
Via : www.avgi.gr
