(την Κίνα, όχι την Ελλάδα)
Το τραγικό δυστύχημα με τους 83 νεκρούς μεταλλωρύχους από κατολίσθηση σε μεταλλείο χρυσού στο κατεχόμενο από την Κίνα Θιβέτ, έφερε στην επιφάνεια το πρόβλημα της πλήρους απουσίας μέτρων ασφαλείας και προστασίας του περιβάλλοντος που χαρακτηρίζει όλη σχεδόν την Κινεζική βιομηχανία και όχι μόνο τη μεταλλευτική. To μεταλλείο δεν ανήκε σε κάποια μικρή ή παράνομη εταιρεία, αλλά στην κρατική εταιρεία που είναι η μεγαλύτερη παραγωγός χρυσού στη χώρα. Αυτή είναι η κατάσταση στην Κίνα και αφού έτσι λειτουργούν οι κρατικές εταιρείες, προφανώς με τις ίδιες προδιαγραφές λειτουργούν και οι ιδιωτικές.
Στην Κίνα η Eldorado Gold είναι η μεγαλύτερη ξένη παραγωγός χρυσού, με τρία μεταλλεία σε λειτουργία και ένα τέταρτο στο στάδιο της ανάπτυξης. Το ένα από αυτά (Tanjianshan) βρίσκεται στο κατεχόμενο Θιβέτ, όπου τα μεταλλεία αυξάνονονται με εκρηκτικο ρυθμό από τό 2006 που ο σιδηρόδρομος έφτασε μέχρι την τοπική πρωτεύουσα Λάσα. Η Κινεζική κυβέρνηση εχει ανακοινώσει σχέδια για την εκμετάλλευση 3.000 κοιτασμάτων ορυκτών στο μέχρι πρότινος ανεκμετάλλευτο Θιβέτ. Οι χαμηλοί μισθοί, τα πολύ χαμηλά στάνταρντς υγιεινής και ασφάλειας, οι μεγάλες ακατοίκητες εκτάσεις και το αδύναμο νομικό καθεστώς, το κάνουν ιδανικό τόπο για εταιρείες που θέλουν να λειτουργούν χωρίς πολλούς περιορισμούς και με χαμηλό κόστος. Διεφθαρμένοι τοπικοί υπάλληλοι είναι πάντα πρόθυμοι να ρίξουν το κόστος ακόμα χαμηλότερα.
Οι φωτογραφίες του μεταλλείου της Eldorado είναι από τη σελίδα www.meltdownintibet.com που καταγράφει κάποιες από αυτές τις όχι και τόσο “φιλικές προς το περιβάλλον” δραστηριότητες. Η λεζάντα κάτω από τη δεύτερη φωτογραφία που δείχνει τη λίμνη τελμάτων του Tanjianshan μιλάει για “ανεξέλεγκτη ρύπανση”. Με αυτούς τους όρους, δεν είναι περίεργο που η Eldorado είναι “ένας από τους παραγωγούς χρυσού με το χαμηλότερο κόστος παγκοσμίως”!
Παρά την έλλειψη ισχυρού θεσμικού πλαισίου που να θέτει όρους και περιορισμούς στη λειτουργία τους, ελάχιστες ξένες εταιρείες έχουν καταφέρει να το εκμεταλλευτούν και να εδραιωθούν στην Κίνα, σε αντίθεση με ότι συμβαίνει σε άλλες χώρες. Η Κίνα άνοιξε την πρόσβαση σε ξένες εταιρείες στα πλούσια κοιτάσματα των ορυκτών πόρων που διαθέτει στη δεκαετία του 1990. Τα πρώτα χρόνια σημειώθηκε μεγάλη εισροή ξένων μεταλλευτικών εταιρειών στη χώρα, η οποία όμως στη συνέχεια ανακόπηκε. Τα 279 μεταλλευτικά έργα από ξένες εταιρείες που υπήρχαν στην Κίνα το 2004, μειώθηκαν σε μόλις 92 το 2010. Οι ξένοι το βρήκαν δύσκολο να προσαρμοστούν στην περίπλοκη και διαρκώς μεταβαλλόμενη μεταλλευτική πολιτική της Κίνας και να αναπτύξουν σχέσεις εμπιστοσύνης με τους τοπικούς παράγοντες (mining.com). Με δεδομένη την πανθομολογούμενη εκτεταμένη διαφθορά στην Κίνα, αυτό μάλλον σημαίνει ότι ένας ξένος επενδυτής θα πρέπει να διαθέτει όχι μόνο ικανότητες διπλωματίας και ελιγμών αλλά και ιδιαίτερη “γενναιοδωρία”.
Λίγες ξένες εταιρείες κατάφεραν να παραμείνουν στη χώρα και μία από αυτές είναι η Eldorado Gold η οποία περηφανεύεται κιόλας ότι “τα καταφέρνει” σε “δύσκολες” χώρες.
Στο Θιβέτ, εκτός από την Eldorado δραστηριοποιούνται άλλες 5 Καναδικές εταιρείες. Το 2010, άρθρο με τίτλο “Μεταλλεία και ο νέος εποικισμός του Θιβέτ” έκανε εκτεταμένη αναφορά στα προβλήματα που έχει δημιουργήσει η μεγάλη αύξηση των μεταλλευτικών εκμεταλλεύσεων στο Θιβέτ, που είναι ένας τόπος ευαίσθητος τόσο περιβαλλοντικά, όσο και κοινωνικά και πολιτικά. Εκτεταμένη ρύπανση, απώλεια παραγωγικής γης, αλλοίωση του πληθυσμού με την εισροή δεκάδων χιλιάδων εργατών από την Κίνα, διατάραξη του παραδοσιακού τρόπου ζωής, βίαιη καταστολή των αντι-μεταλλευτικών διαδηλώσεων και των δικαιωμάτων των πολιτών.
Το περιβαλλοντικό σκέλος είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό: όπως τονίζεται στο άρθρο “Το Θιβέτ είναι το υψηλότερο οικοσύστημα του πλανήτη και το πλέον ευάλωτο. Αν αυτή η κατάσταση συνεχιστεί, θα αλλάξει η εικόνα που έχουμε για τη “στέγη του κόσμου”».
