Με εθελοντική συμμετοχή των ιδιοκτητών, λόγω ισχυρών κινήτρων και αποζημιώσεων, πολιτική συναίνεση και κοινωνική συμμετοχή φιλοδοξεί η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας να θεσμοθετηθεί και να προχωρήσει η εφαρμογή του σχεδίου για τις αστικές αναπλάσεις, που προβλέπει μεταξύ των άλλων και κατεδαφίσεις ολόκληρων οικοδομικών τετραγώνων για την δημιουργία κοινόχρηστων χώρων πρασίνου στα πυκνοδομημένα κέντρα της Αθήνας, Θεσσαλονίκης, Πάτρας και των άλλων μεγάλων πόλεων.
Ο υφυπουργός Περιβάλλοντος Γιώργος Δημαράς, που έχει την πρωτοβουλία για το πρόγραμμα των αστικών αναπλάσεων, μιλώντας σε επιστημονική ημερίδα, που διοργανώθηκε στο ΥΠΕΝ, με την συμμετοχή εκπροσώπων των τεχνικών επιστημονικών φορέων και της αυτοδιοίκησης –χωρίς την παρουσία εκπροσώπων κομμάτων, οι οποίοι όπως ειπώθηκε είχαν προσκληθεί αλλά δεν προσήλθαν – τόνισε ότι «η συμμετοχή των ιδιοκτητών στο πρόγραμμα πρέπει να είναι εθελοντική», Ο ίδιος σημείωσε ότι πρέπει να δοθούν αποζημιώσεις προσαυξημένες κατά 50% της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου που θα κατεδαφίζεται και εναλλακτική δυνατότητα στέγασης στους ιδιοκτήτες για να προχωρήσει το πρόγραμμα.
Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος Σταθάκης, μιλώντας στην ημερίδα που πραγματοποιήθηκε στο αμφιθέατρο του ΥΠΕΝ έθεσε τέσσερις βασικές προϋποθέσεις για τις αστικές αναπλάσεις, με πρώτη και κυρίαρχη την εξασφάλιση της συναίνεσης των πολιτών.
Κίνητρα και αποζημιώσεις
Ειδικότερα απαντώντας στα κρίσιμα ερωτήματα, που θα βρεθούν οι πόροι για τις αποζημιώσεις ιδιοκτητών και τα έργα και πως θα ξεπεραστούν συνταγματικά, ιδιοκτησιακά και κοινωνικά θέματα, που ανακύπτουν για τις κατεδαφίσεις παλαιών και γερασμένων κτιρίων, ώστε να ακολουθήσουν ευρείας κλίμακας αναπλάσσεις στα κέντρα των πόλεων, ό υφυπουργός Περιβάλλοντος Γιώργος Δημαράς, ο οποίος σημείωσε χαρακτηριστικά ότι σε κάθε οικοδομικό τετράγωνο υπάρχουν από 600 έως 700 συνιδιοκτήτες ακινήτων είπε:
«Πρώτος όρος και προϋπόθεση για να προχωρήσει αυτό το πρόγραμμα είναι: Να μην αδικηθεί κανένας ιδιοκτήτης, όλοι θα πρέπει να είναι ωφελημένοι».
Ο ίδιος σημείωσε ότι:
– Η αποζημίωση θα πρέπει να είναι μεγαλύτερη από την πραγματική τιμή που έχουν σήμερα οι ιδιοκτησίες τους ή θα λάβουν ιδιοκτησίες μεγαλύτερης αξίας.
– Οι αναπλάσεις ευρύτερων περιοχών θα φέρουν μεγάλη υπεραξία, η οποία θα ωφελήσει το περιβάλλον της πόλης και τους πολίτες.
– Η νέα προγραμματική περίοδος 2020- 2027, στους βασικούς άξονες θα έχει οικονομικούς πόρους στις ενεργειακές αναβαθμίσεις κτηρίων και οικισμών.
– Απαιτείται αναπροσανατολισμός των πόρων σε κατεύθυνση βιωσιμότητας (οικονομικής και κοινωνικής). Μετακίνηση πόρων και στον κρατικό προϋπολογισμό, π.χ. από την οδοποιία στην αποκατάσταση των κτηρίων και το πρασίνισμα των πόλεων.
– Προτεραιότητα κατά την άποψή μου είναι η ανάπλαση της σιδηροδρομικής εισόδου της πόλης δηλαδή της περιοχής κοντά στους σιδηροδρομικούς σταθμούς Λαρίσης – Πελοποννήσου.
Οι τέσσερις όροι Σταθάκη
O υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος Σταθάκης, μιλώντας στην ημερίδα που πραγματοποιήθηκε στο αμφιθέατρο του ΥΠΕΝ είπε
«Σήμερα, ανοίγουμε μια συζήτηση η οποία αφορά τους σχεδιασμούς και τα οράματα για την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής στην Αθήνα, τον περιορισμό των αρνητικών επιπτώσεων από μια πυκνή δόμηση και την έλλειψη κοινόχρηστων και δημόσιων χώρων», σημείωσε ο Υπουργός και πρόσθεσε: το θεσμικό πλαίσιο, όπως θα διαμορφωθεί μέσα από εκτενή δημόσιο διάλογο, καλείται να πληρεί τέσσερις βασικές προϋποθέσεις:
- Συναίνεση ιδιοκτητών
- Ουσιαστική συμμετοχή της τοπικής αυτοδιοίκησης και όλων των εμπλεκομένων φορέων στον σχεδιασμό και την υλοποίηση των αναπλάσεων
- Διασφάλιση πόρων
- Αυστηρή προτεραιοποίηση των περιοχών, στις οποίες θα προχωρήσει ο σχεδιασμός και η υλοποίηση των αναπλάσεων, με βάση ορθολογικά κριτήρια.
Ο Γ. Σταθάκης υπογράμμισε ότι, κατά το παρελθόν, υπήρξε μια περιπέτεια με τις αναπλάσεις. Κάποιες προσπάθειες έμειναν ημιτελείς και τα όποια έργα που υλοποιήθηκαν ήταν λιγοστά. Τα τελευταία χρόνια, επισήμανε, ο χωροταξικός και πολεοδομικός σχεδιασμός στη χώρα έχει αλλάξει και θεσμικά έχουν γίνει μεγάλες τομές που περιλαμβάνουν:
- Ολοκλήρωση του κτηματογράφησης: Από το 25% το 2015, το 2020 θα φθάσει το 85-90% της ελληνικής επικράτειας.
- Επικύρωση δασικών χαρτών: από το 1% των δασικών χαρτών που είχε κυρωθεί το 2015, θα φθάσουμε στο 90% μέχρι το τέλος του 2
- Χάραξη γραμμής του αιγιαλού
Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση έχει προχωρήσει στη δημιουργία θεσμικού πλαισίου που περιλαμβάνει τον νόμο για τον χωρικό σχεδιασμό και ένα σαφές Προεδρικό Διάταγμα για τις χρήσεις γης. Επίσης, με μεγάλη πλειοψηφία στη Βουλή, θεσμοθετήθηκε ο νόμος για τον έλεγχο και την προστασία του δομημένου περιβάλλοντος (4495/2017) και ενεργοποιήθηκαν ηλεκτρονικά εργαλεία για τη διαφάνεια, επιτάχυνση των διαδικασιών και διευκόλυνση των πολιτών (όπως, e-άδειες, e-πολεοδομία). «Έχοντας, λοιπόν, διαμορφώσει τα κατάλληλα εργαλεία, μπορούμε πλέον να υλοποιήσουμε μεγάλες αλλαγές. Οι αναπλάσεις είναι ένα από τα οραματικά στοιχεία στη συζήτησή μας», σημείωσε, κλείνοντας την ομιλία του, ο υπουργός.
Η κατάσταση των παλαιών κέντρων των πόλεων (Αθήνας, Θεσσαλονίκης , Πειραιά, Πάτρας κ.λ.π.).
Αποτελεί κοινή διαπίστωση ότι το κέντρο της Αθήνας και των άλλων πόλεων της χώρας γηράσκει και υποβαθμίζεται. Ο κακός πολεοδομικός σχεδιασμός των προηγούμενων δεκαετιών ( πριν το νόμο 1337/ 1983 του Αντώνη Τρίτση, που προέβλεπε την εισφορά γης στα νέα σχέδια) και η σχετική εγκατάλειψη, δημιούργησε συνθήκες ασφυκτικές στα κέντρα των πόλεων, συνθήκες που επηρέασαν και επηρεάζουν αρνητικά την ποιότητα ζωής και την ασφάλεια των πολιτών της.
Επηρεάζουν επίσης την οικονομία και την εμπορική ζωή. Η απουσία χώρων πρασίνου, ασφαλών διαδρομών για περπάτημα και ποδήλατο, η κυκλοφοριακή συμφόρηση, το προβληματικό δίκτυο μέσων μαζικής μεταφοράς, αλλά και η αισθητική υποβάθμιση είναι ορισμένα μόνο από τα χαρακτηριστικά που απέκτησαν οι πόλεις.
Στα αρνητικά έρχεται να προστεθεί η γήρανση ενός σημαντικού αριθμού κτηρίων στο κέντρο, πολλά από τα οποία είναι ακατοίκητα και χρήζουν στατικής αποκατάστασης και σχεδόν όλα αναβάθμιση της ενεργειακής τους συμπεριφοράς (μονώσεις, διπλά τζάμια κλπ).
Ειδικά τα κέντρα των πόλεων, όπως της Αθήνας, έχουν δομηθεί μεταπολεμικά με βάση το ΓΟΚ (Γενικό Οικοδομικό Κανονισμό) του 1955, που προέβλεπε ποσοστό κάλυψης 75% για τα μεσαία οικόπεδα και 85% για τα γωνιακά οικόπεδα.
Ο μέσος όρος ακάλυπτης επιφάνειας των οικοπέδων στον Δήμο Αθηναίων είναι περίπου 23%. Οι ακάλυπτοι αυτοί χώροι με τον ίδιο κανονισμό τοποθετούνταν στο πίσω μέρος των οικοπέδων και διαμόρφωναν «πηγάδια» στο κέντρο των οικοδομικών τετραγώνων, χωρίς δυνατότητα κυκλοφορίας του αέρα, αφού δεν επικοινωνούσαν με τους δρόμους και τους κοινόχρηστους χώρους.
Το πράσινο αποτελεί ένα πολύ μικρό μέρος της επιφάνειας των οικοπέδων και γενικά της πόλης. Ο όγκος και η μάζα των κτηρίων από μπετόν αρμέ είναι ένας τεράστιος συσσωρευτής θερμότητας, ότι χειρότερο για την επιβίωση στο κέντρο της πόλης τα καλοκαίρια.
Το φαινόμενο αυτό θα αυξάνεται με την προβλεπόμενη αύξηση της θερμοκρασίας, συνεπεία της κλιματικής αλλαγής.
Επειδή αποτελεί πολεοδομικό παραλογισμό το κέντρο της πόλης να υποβαθμίζεται, να ερημώνεται και να «σαπίζει», ενώ έχουμε μια διαρκή μετακίνηση και οικοδομική ανάπτυξη προς τα προάστια, αποτελεί επιτακτική ανάγκη να αντιστρέψουμε αυτή την κίνηση από τα προάστια προς το κέντρο.
Via : tvxs.gr
