της Ελένης Πορτάλιου
Μέλος της Πρωτοβουλίας ενάντια στην Κλιματική Αλλαγή και την Οικολογική Καταστροφή
ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΣΤΟΝ 21ο ΑΙΩΝΑ
ΕΠΙΔΙΚΟ Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ
Ο πλανήτης αντιμετωπίζει μια μεγάλη υπαρξιακή κρίση στην ιστορία του. Η αναπαραγωγή των σύγχρονων κοινωνιών δεν θα προχωρήσει απρόσκοπτα. Η απειλή της συνεχούς επιδείνωσης των κλιματικών συνθηκών έχει καταστεί κοινός τόπος για τους πληθυσμούς παγκόσμια, όχι μόνο μέσα από τις επιστημονικές έρευνες και τις διακρατικές συναντήσεις αλλά και από τα ακραία καιρικά φαινόμενα που πολλαπλασιάζονται και οδηγούν σε φυσικές καταστροφές και ερημοποιήσεις. Οι πρόσφυγες της κλιματικής αλλαγής αποτελούν ήδη εκατομμύρια.
Η 21η Σύσκεψη για την Κλιματική Αλλαγή (COP21), που διοργανώθηκε στο Παρίσι το 2015, κατέληξε στη Συμφωνία για το κλίμα 195 χωρών, η οποία όμως δεν είχε πρακτικό αντίκρυσμα. Αν και αποφασίστηκε να κρατηθεί η άνοδος της παγκόσμιας θερμοκρασίας κατά μέσο όρο 2 οC πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα και αν είναι δυνατόν 1,5 οC, που θα ελάττωνε σημαντικά την αλλαγή του κλίματος, δεν εφαρμόστηκαν πολιτικές για να επιτευχθεί ο στόχος. Παρόλα αυτά οι λαϊκές τάξεις, οι φτωχοί λαοί, οι ιθαγενείς πληθυσμοί, οι χώρες του Τρίτου Κόσμου, τα κινήματα των αγροτών, τα κινήματα κατά των μεταλλαγμένων και της ΤΤΙP, τα οικολογικά κινήματα, εν ολίγοις μια τεράστια παγκόσμια κοινωνική συμμαχία, δεν σταμάτησαν να αγωνίζονται για τη σωτηρία του πλανήτη και θα συνεχίσουν για να επιβάλλουν στο παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα και στις κυβερνήσεις που το στηρίζουν τη λήψη μέτρων ώστε τουλάχιστον ο στόχος του 1 οC να γίνει πράξη.
Εν τω μεταξύ κεντρικό ρόλο έπαιξε στην παγκόσμια σκακιέρα η προεδρία Τραμπ στις Η.Π.Α. ο οποίος όχι μόνο αποχώρησε από τη Σύσκεψη για την Κλιματική Αλλαγή αλλά και η συνολική πολιτική του για το κλίμα είναι καταστροφική. Η περίοδος της προεδρίας Μπάιντεν άλλαξε τα δεδομένα με τον προϋπολογισμό 2,5τρις δολάρια για την αντιμετώπιση μεταξύ άλλων της φτώχειας και της κλιματικής αλλαγής. Οι κυβερνήσεις φαίνεται να ενεργοποιούνται αλλά η πολιτική που είχε εξαγγείλει η Κίνα για μια μαζική δενδροφύτευση εκατομμυρίων δένδρων δεν υπάρχει πληροφόρηση αν όντως εφαρμόζεται.
Σε ποιους παράγοντες οφείλεται η καταστροφή του κλίματος
Για την κλιματική καταστροφή ευθύνονται κυρίως τα ορυκτά καύσιμα, η αποψίλωση των δασών και η θηριώδης αστικοποίηση με πόλεις πολλών εκατομμυρίων κατοίκων που οι δραστηριότητές τους έχουν σοβαρές επιπτώσεις στο κλίμα. Σε κάθε περίπτωση η κλιματική κρίση έχει δημιουργηθεί σε μεγάλο βαθμό από τα πλουσιότερα στρώματα της κοινωνίας: σχεδόν το 50% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου παράγονται από το πλουσιότερο 10% του πληθυσμού της γης ενώ το 20% των πολύ πλούσιων είναι υπεύθυνο για το 70%. Ωστόσο οι επιπτώσεις αυτών των εκπομπών πλήττουν πρώτα και χειρότερα τους πιο φτωχούς.
ΔΡΑΣΗ ΤΩΡΑ!
Από τη Ναόμι Κλάιν, ηγετική φυσιογνωμία της παγκόσμιας κινητοποίησης για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, όπως και από ριζοσπαστικά κινήματα προβάλλεται η πρόταση ενός σαρωτικού Πράσινου New Deal, κατ’ αναλογίαν της πολιτικής του προέδρου των Η.Π.Α. Φραγκλίνου Ρούσβελτ στις μεταπολεμικές Η.Π.Α. Όπως αναφέρει η Κλάιν «αντιμετωπίζοντας την κλιματική κρίση, μπορούμε να δημιουργήσουμε εκατοντάδες εκατομμύρια καλές δουλειές σε όλο των κόσμο, να επενδύσουμε συστηματικά στις αποκλεισμένες κοινότητες και έθνη, να εγγυηθούμε τις παροχές υγείας, την παιδική φροντίδα και πολλά άλλα».
Η ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΚΙΝΗΜΑΤΑ
Το ιστορικό κλιματικό αρχείο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, από τους σημαντικότερους επιστημονικούς/ερευνητικούς φορείς στην Ελλάδα, «με αδιάλειπτες καταγραφές, από τα μέσα του 19ου αι. μέχρι σήμερα, παρέχει τη δυνατότητα μελέτης των κλιματικών μεταβολών σε εκατονταετή και πλέον κλίμακα. Σύμφωνα με το αρχείο η δεκαετία 2011-2020 είναι συνολικά η θερμότερη όλων των εποχών…ήδη κατά 1,5 οC θερμότερη σε σχέση με τη θερμοκρασία της προβιομηχανικής περιόδου 1860-1900». Η περιοχή της Μεσογείου και ιδιαίτερα η ανατολική λεκάνη της είναι ευαίσθητη στην κλιματική αλλαγή. Τα στοιχεία για το μέλλον είναι δραματικά: αύξηση της θερμοκρασίας έως 4 οC κατά τη θερινή περίοδο, μείωση της βροχόπτωσης κατά 30% μέχρι τα τέλη του 2100. Ενός κακού μύρια έπονται. Η τρωτότητα του πληθυσμού από τι κλιματικές αλλαγές εξαρτάται από την πυκνοκατοίκηση ή όχι των περιοχών διαβίωσης, από το επίπεδο φτώχειας του πληθυσμού καθώς και από την κατάσταση της υγείας των ανθρώπων. Προβλέπεται 2% αύξηση της θνησιμότητας για κάθε ένα βαθμό αύξησης της θερμοκρασίας. Σύμφωνα δε με την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας το 2011,σε περίπτωση μη λήψης μέτρων οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στοιχίζουν πολλά δις στην ελληνική οικονομία.
Τοποθέτηση για τα σημερινά δεδομένα της κλιματικής κρίσης από τον Πέτρο Κόκκαλη -ευρωβουλευτή ΣΥΡΙΖΑ Π.Σ., που έχει αναλάβει παγκόσμια δράση στο πλαίσιο της πολιτικής του ευρωκοινοβουλίου για το κλίμα
Ο Ευρωπαϊκός Στόχος της Κλιματικής Ουδετερότητας για το 2050 είναι ένας υπαρξιακός στόχος για την ανθρωπότητα. Πρόκειται για τη μετάβαση σε μια ρυθμισμένη δραστηριότητα όπου οι εκπομπές άνθρακα θα είναι ισοσκελισμένες με τις δυνατότητες απορρόφησής τους από το τοπικό οικοσύστημα. Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία αποτελεί τον οδικό χάρτη σ’ αυτή την πορεία με την ελπίδα ότι τα κράτη των άλλων ηπείρων θα ακολουθήσουν το θετικό παράδειγμα της Ευρώπης. Αν δεν δούμε αντίστοιχες προσπάθειες δεν θα υπάρξει αποτέλεσμα.
Η Κλιματική Ουδετερότητα πρέπει να επιτευχθεί εκτός από το επίπεδο της Ε.Ε και από κάθε κράτος ξεχωριστά μέχρι το 2050. Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία κατάφερε να σπάσει τα κομματικά και πολιτικά στεγανά, αποτελώντας τη βάση για συναίνεση και κριτική δράση μεταξύ των δημοκρατικών δυνάμεων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο: της Αριστεράς, των Πράσινων και των Φιλελεύθερων αλλά και των Σοσιαλιστών και κάποιων Συντηρητικών.
Η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή IPCC ζητά μείωση των εκπομπών του άνθρακα κατά 65% – 70% κάτω από τα επίπεδα του 1990 μέχρι το 2030 προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος του 2050 για την κλιματική ουδετερότητα.
ΟΙ ΝΕΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΝΕΕΣ ΑΝΑΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΔΡΑΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΚΛΙΜΑ
Η δεκαεξάχρονη μαθήτρια Γκρέτα Τούνμπεργκ ξεκίνησε και πρωτοστάτησε σε ένα παγκόσμιο κίνημα σωτηρίας του πλανήτη από την κλιματική καταστροφή. Η δράση των νέων ανθρώπων ήταν καταλυτική τόσο για τις κοινωνίες όσο και τους πολιτικούς θεσμούς. Την Παρασκευή 20 Σεπτεμβρίου 2019 πραγματοποιήθηκε η μεγαλύτερη διαδήλωση παγκοσμίως για το κλίμα με σκοπό επείγουσες δράσεις για να αναστραφεί η κλιματική αλλαγή. Επίκεντρο της παγκόσμιας κινητοποίησης ήταν το μαθητικό περιβαλλοντικό κίνημα Fridays For Future το οποίο διοργάνωσε δράσεις κατά της κλιματικής αλλαγής από 20-27 Σεπτεμβρίου 2019 σε 186 χώρες – μέλη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.
Η Αθήνα συντονίζεται
Την ημέρα της Παγκόσμιας Κινητοποίησης συγκεντρώθηκαν στο Σύνταγμα μαθητές/τριες ανταποκρινόμενοι στο διεθνές κάλεσμα για την Κλιματική Αλλαγή. Η νεοϊδρυθείσα Πρωτοβουλία ενάντια στην Περιβαλλοντική Καταστροφή και την Κλιματική Αλλαγή ήταν εκεί, έχοντας θέσει ως πρώτο στόχο της δημιουργίας της τη συμμετοχή πόλεων από την Ελλάδα στη διεθνή δράση στις 20.9.
Απόσπασμα από το κάλεσμα της Πρωτοβουλίας με τίτλο Ενώνουμε τη φωνή μας με όσους και όσες κινητοποιούνται παγκόσμια: Οι βασικές αιτίες υπερθέρμανσης του πλανήτη είναι γνωστές και καταγεγραμμένες από τις αρμόδιες επιτροπές του ΟΗΕ, τη διεθνή επιστημονική κοινότητα, αλλά και τα κινήματα και την κοινωνία των πολιτών. Αφορούν τη χρήση των ορυκτών καυσίμων, την υπερχειλίζουσα αστικοποίηση, την αποψίλωση των δασών, τη διαχείριση των απορριμμάτων, την ανεξέλεγκτη ρύπανση των θαλασσών, την αλλαγή των διατροφικών συνθηκών. Πολύ πρόσφατα ζήσαμε τις πυρκαγιές τεραστίων διαστάσεων στον Αμαζόνιο και τη Σιβηρία, το λιώσιμο των πάγων στην Ανταρκτική, τη μόλυνση από τη διαρροή αργού πετρελαίου στα ανοικτά της Χιλής. Όλα αυτά καταστρέφουν τις βάσεις επιβίωσης εκατομμυρίων πληθυσμών και τη βιοποικιλότητα στον πλανήτη, ο οποίος θα καταστεί αβίωτος αν δεν αναληφθούν επειγόντως δραστικές περιβαλλοντικές πολιτικές».
ΑΓΩΝΕΣ ΣΤΑ ΚΡΙΣΙΜΑ ΜΕΤΩΠΑ
Η Πρωτοβουλία ενάντια στην Περιβαλλοντική Καταστροφή και την Κλιματική Αλλαγή συνεχίζει και πολλαπλασιάζει τους αγώνες που ήδη πραγματοποιούνται στην Ελλάδα και συνδέονται με την Κλιματική Κρίση.
- Όχι στις εξορύξεις. Από την Ήπειρο και το Ιόνιο μέχρι την Κρήτη και από τις Σκουριές και το Αιγαίο μέχρι την Κύπρο. Για να προστατεύσουμε το περιβάλλον από τα πολυεθνικά μεγαθήρια των υδρογονανθράκων και του χρυσού – και την ειρήνη από τις πολεμικές εξορμήσεις των κυβερνήσεων για τον έλεγχο των κοιτασμάτων.
- Όχι στη λεηλασία των ελεύθερων χώρων. Από το Ελληνικό και το Γουδή μέχρι το Πεδίο του Άρεως και εκατοντάδες ακόμα πάρκα, δασικές εκτάσεις, παραλίες κ.λπ. που κινδυνεύουν από τα καταστροφικά επενδυτικά συμφέροντα.
- Όχι στις ιδιωτικοποιήσεις του νερού, των ΔΕΗ-ΕΛΠΕ-ΔΕΣΦΑ, των συγκοινωνιών. Νερό, ρεύμα, μεταφορές είναι δημόσια αγαθά που μπορούν να συμβάλουν με την ορθή τους διαχείριση στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
- Όχι στην καταστροφή των ρεμάτων, την τσιμεντοποίηση και την καταστροφή των οικοσυστημάτων τους.
- Όχι στο ξεπούλημα των λιμανιών, στα θηριώδη έργα λιμενικών εγκαταστάσεων, όπως αυτά στον Πειραιά, το Κερατσίνι και τη Ραφήνα που καταστρέφουν το περιβάλλον και τη ζωή των ανθρώπων.
- Να κλείσουν παντού οι χωματερές, όχι νέοι ΧΥΤΑ, όχι στην καύση σκουπιδιών – από τη Φυλή και το Γραμματικό μέχρι τη Λευκίμμη και τον Βόλο.
- Να σώσουμε τα δάση από τα συμφέροντα των κατασκευαστικών και της εγκατάστασης ΒΑΠΕ (βιομηχανικής κλίμακας ανεμογεννήτριες) στο όνομα της «πράσινης ανάπτυξης». Διεκδικούμε σχέδιο πρόληψης πυρκαγιών, δασοπυρόσβεσης και δασοπροστασίας με αύξηση της χρηματοδότησης και μόνιμες προσλήψεις του απαραίτητου προσωπικού. Να καταργηθούν οι δασοκτόνοι νόμοι αποχαρακτηρισμού δασικών εκτάσεων.
- Δημόσιος, κοινωνικός έλεγχος στη διαχείριση των απορριμμάτων και την ανακύκλωση. Αλλά και συνολικά, στην αξιοποίηση των δυνατοτήτων για προγραμματισμένη ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με κέντρο τις ανάγκες του περιβάλλοντος και των ανθρώπων.
ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ
Συγκέντρωση διαμαρτυρίας στο Σύνταγμα ενάντια στο αντι-Περιβαλλοντικό Νομοσχέδιο, 5.5.2020
Στις 5 Μαΐου 2020 ψηφίστηκε, εν μέσω αντιδράσεων και μαζικών κινητοποιήσεων στο Σύνταγμα , το αντί-περιβαλλοντικό νομοσχέδιο. Σύσσωμη η δημοκρατική αντιπολίτευση ζήτησε την απόσυρση του νομοσχεδίου -ο ΣΥΡΙΖΑ αποχώρησε- το οποίο στήριζαν ο ΣΕΒ και άλλες επιχειρηματικές οργανώσεις.
Παγκόσμια ημέρα περιβάλλοντος, 5 Ιουνίου 2020
Μαζική ήταν η παρουσία των περιβαλλοντικών κινημάτων και οργανώσεων που δραστηριοποιούνται δημιουργικά και μαζικά στην Αττική σε πολλά επιμέρους θέματα, στην κοινή συνάντηση την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος στο Σύνταγμα.
