του Βασίλη Καρδάση *
Ο λόγος, το επεξεργασμένο επιχείρημα, ήταν ανέκαθεν το πλεονέκτημα της δημόσιας παρέμβασης των αριστερών, ήδη από την εποχή συγκρότησης της αριστεράς στην κοινωνία και στο κοινοβουλευτικό σύστημα. Οι διατυπωμένες ιδέες, τα κείμενα, τα έντυπα, οι προτάσεις, είχαν το πλεονέκτημα της εμβρίθειας και της σαφήνειας σε έναν διάλογο που υπερέβαινε το εσωτερικό της αριστεράς και απευθυνόταν σε ολόκληρη την κοινωνία. Κι αυτό συνέβαινε ακόμη και στην εποχή που οι αγράμματοι άνθρωποι ήταν παρά πολλοί, γιατί ο αριστερός λόγος άγγιζε τα προβλήματα της κοινωνίας. Έτσι κέρδιζε επιρροή στις συνοικίες και στα συνδικάτα μέχρι τα πρόσφατα χρόνια.
Αυτό το πλεονέκτημα τείνει βαθμιαία να είναι αχρείαστο, ου μην αλλά και μειονέκτημα, σε μια κοινωνική πραγματικότητα, όπου η εικόνα αντικαθιστά τον λόγο. Οι πολίτες στρέφουν τα νώτα στα κείμενα, επηρεάζονται από την εικόνα των media. Κι αν συνυπολογίσουμε την αποξένωση των νέων ανθρώπων από το έντυπο, ήδη φαινόμενο της εκπαιδευτικής διαδικασίας, το ζήτημα θα απογειωθεί στο μέλλον. Αυτό είναι το πρόβλημα.
Το πώς η αριστερά και οι αριστεροί ως πολιτικά υποκείμενα της μαρξιστικής θεωρίας, πρέπει να αντιμετωπίσουν την αδήριτη πραγματικότητα, δεν το γνωρίζω, ούτε είναι απλό ή εύκολο. Μπορεί βεβαίως, να διατυπώσει κανείς άπειρες υποθέσεις εργασίας. Αλλά, δεν είναι αυτός ο χαρακτήρας της ανάρτησης μου.
Ότι θα φτάναμε στο σημείο όμως, ο εκλεγμένος πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ να χαρακτηρίζει σάλτσες και pummaro συλλήβδην τα κείμενα και τις ιδέες των αντιπάλων του, άσχετα με τις πολιτικές ή ιδεολογικές διαφορές, ή τον θυμό του για αρνητικά σχόλια σε βάρος του, υπογραμμίζει την απώθηση στον λόγο. Στην εικόνα δίνει τα ρέστα του ο πρόεδρος, έτσι μόνο μπορεί να μετουσιωθεί σε αρχηγό, έτσι θα κτίσει το πλεονέκτημα του αδιαμεσολάβητου ρόλου του ίδιου με τον «λαό», αδιαφορώντας για τα θεσμικά έργανα, τα καταστατικά, τις οργανώσεις και τα σχετικά.
Ο όρος λαϊκισμός είναι πολύ επιεικής εν προκειμένω, γιατί είναι πολύ επικίνδυνη στροφή. Αν και τα ίχνη φαίνονταν πολύ πιο πριν!
*Εργάστηκε επί σχεδόν 35 σχεδόν χρόνια ως Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κρήτης (Τμήμα Οικονομικών Επιστημών) και θήτευσε πρόεδρος του Ελληνικού Ανοιχτού Πανεπιστημίου
