του Λεωνίδα Ντιλσιζιάν
Δύο πρόσφατες και εξόχως «διαφωτιστικές» εκθέσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου αποκτούν ιδιαίτερη βαρύτητα εν όψει της σημερινής συζήτησης στην Ολομέλεια της Βουλής για το νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης σχετικά με το Ελεγκτικό Συνέδριο, με τίτλο «Κύρωση του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο». Από τις δύο εκθέσεις αναδεικνύεται όχι μόνο ο βαρυσήμαντος ρόλος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, τη στιγμή που η κυβέρνηση επιδιώκει βίαια να «καρατομήσει» «ενοχλητικές» του αρμοδιότητες, αλλά και καίρια συμπεράσματα από την εφαρμογή της πολιτικής του Μνημονίου.
Η πρώτη έκθεση παραδόθηκε -ομολογουμένως με μεγάλη καθυστέρηση- πριν από μερικές ημέρες στον πρόεδρο της Βουλής. Είναι η ετήσια έκθεση πεπραγμένων του οικονομικού έτους 2010, όπου αποτυπώνεται ξεκάθαρα πώς το Ελεγκτικό Συνέδριο κατόρθωσε να αποτρέψει ευρήματα παρανομιών-παρατυπιών, όπως ελλείψεις νόμιμων δικαιολογητικών, δημοσιολογιστικές παραβάσεις, λαθεμένες εκκαθαρίσεις, διπλές πληρωμές και φορολογικές παραβάσεις, συνολικού ύψους 146,5 εκατ. ευρώ μέσα στο 2010, «μπλοκάροντας» παράλληλα την παράνομη εκταμίευση άλλων 13,5 εκατ. Βέβαια, το ποσό αυτό είναι απολύτως ενδεικτικό, αφού στην πραγματικότητα το μέγεθος του «φρένου» είναι πολλαπλάσιο: εμποδίζεται το μέρος μιας μη σύννομης προμήθειας, ενώ παράλληλα δεν ενταλματοποιείται το σύνολό της καθώς κατέστη παράνομη.
Όσο για την τύχη της έκθεσης, τα βραδινά δελτία ειδήσεων περιορίστηκαν στα χρηματικά εντάλματα που «τσιγκλούν» (όπως η προσπάθεια τριών δήμων στη Β. Ελλάδα να αγοράσουν τζιπ 4χ4 για τις μετακινήσεις τεχνικών υπηρεσιών τους, τα έξοδα κηδείας 36.700 για τ. δήμαρχο Γλυφάδας ή η προμήθεια πούρων 5.300 ευρώ για εξυπηρέτηση δημοσίων σχέσεων στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης). Ωστόσο, η πραγματική αξία της έκθεσης εντοπίζεται αλλού: αποκαλύπτει τον σκληρό πυρήνα της διαφθοράς και ανομίας, και συγκεκριμένα τις απευθείας αναθέσεις προμηθειών και έργων στις μεγάλες πολυεθνικές και εγχώριες εταιρείες. Εν ολίγοις, η έκθεση είναι εξόχως «ενοχλητική».
Πηγές του Ελεγκτικού Συνεδρίου αναφέρουν -κι αυτό είναι διαχρονικό- πως το 70% των δαπανών των προμηθειών υγειονομικού υλικού, φαρμάκων και επιστημονικών οργάνων πραγματοποιείται χωρίς διαγωνισμούς, με απευθείας αναθέσεις, ούτως ώστε το κόστος των προμηθειών ανά είδος να είναι πολλαπλάσιο των ισχυόντων τιμών στο εξωτερικό και στην ίδια την ελληνική αγορά, και οι υπερτιμολογήσεις να αποτελούν «όαση κέρδους» για τις μεγάλες εταιρείες του κλάδου. Με πρόσχημα την έλλειψη υλικών πρώτης ανάγκης, τα νοσοκομεία προχωρούν σε απευθείας αναθέσεις, αν και το Ελεγκτικό Συνέδριο τις έχει προηγουμένως χαρακτηρίσει παράνομες. Συμπληρωματικά, η κυβέρνηση με συνεχείς τροποποιήσεις -κατά την πάγια τακτική να είναι «κρυμμένες» σε άσχετους νόμους- νομιμοποιεί όλες τις παράνομες δαπάνες προμήθειας υλικών υγείας.
Η δεύτερη έκθεση του Ε.Σ. αφορά τον απολογισμό και ισολογισμό του 2011. Η σύνταξη και η υποβολή της έκθεσης προς τη Βουλή για τον απολογισμό και τον ισολογισμό είναι συνταγματική «επιταγή» (άρθρο 98 του Συντάγματος, παράγραφος 1, εδάφιο ε) και συζητήθηκε στη Βουλή την περασμένη εβδομάδα. Γιατί έχει σημασία; Γιατί το 2011 είναι η δεύτερη χρονιά εφαρμογής του Μνημονίου και γιατί η πολυσέλιδη έκθεση είναι κόλαφος πριν απʼ όλα για τη μνημονιακή πολιτική. Αποτυπώνεται το αρνητικό πρόσημο σε όλα τα μεγέθη της οικονομίας. Η υστέρηση εσόδων έφτασε το 10,87% έναντι των προβλέψεων, οι έμμεσοι φόροι υπολείπονται κατά 13% των στόχων, μολονότι είχε προβλεφθεί οριακή αύξησή τους λόγω αλλαγής του τρόπου φορολόγησης του πετρελαίου θέρμανσης, το έλλειμμα της κεντρικής κυβέρνησης ανέρχεται σχεδόν στο 11% του ΑΕΠ (μάλιστα προέρχεται σε ποσοστό 67% από τον τακτικό προϋπολογισμό). Ως προς το σκέλος των δαπανών, προκύπτει η δημιουργία πρωτογενούς ελλείμματος που αντιστοιχεί στο 1,3 % του ΑΕΠ. Όσο για το χρέος της κεντρικής κυβέρνησης κατά την 31η.12.2011 φτάνει το 177 % του ΑΕΠ έναντι 148% το 2010, ενώ το 2008 ήταν 113%, με τα «ομόλογα στην εσωτερική αγορά» να αποτελούν το 66% του χρέους. Και η καθαρή θέση πολιτών -δηλαδή η διαφορά μεταξύ ενεργητικού και υποχρεώσεων- θηριώδης: 310 δισ. ευρώ.
Επιπλέον, η απορροφητικότητα των κοινοτικών κονδυλίων και η ωρίμανση των έργων έως το τέλος του 2011 παραμένει χαμηλή. Φτάνει το 13% στα «μεγάλα έργα» και το 10% στα «έργα-γέφυρα». Σχεδόν το 40 % των έργων που εντάχθηκαν στα επιχειρησιακά προγράμματα δεν έχουν ακόμη ανατεθεί και δεν έχει ακόμη υπογραφεί σύμβαση με ανάδοχο προκειμένου να ξεκινήσει η φάση της υλοποίησης.
Όσο για την τύχη του ίδιου του Ελεγκτικού Συνεδρίου -και πλέον για την τύχη του περιεχομένου αντίστοιχων μελλοντικών εκθέσεων-, με την πρώτη εφαρμογή του Π.Δ. 136 το 2012 τα ευρήματά του ελαχιστοποιούνται. Ελέγχονται δαπάνες από ένα ποσό και πάνω και συγκεκριμένες «φωτογραφικές» δαπάνες τεχνητά «ξεγλιστρούν». Με αφετηρία το Π.Δ. 136/11 και τον Ν. 4055 και 4071 ουσιαστικά αφαιρείται από τα χέρια του ο νευραλγικός ρόλος του προληπτικού ελέγχου. Με «οδηγό» την task force και με κομβικές νομοθετικές διατάξεις, υποβαθμίζεται σε ρόλο ορκωτού λογιστή και μεθοδευμένα «παραχωρεί» τον έλεγχο νομιμότητας σε ανεξάρτητες αρχές. Οι μεγάλες πολυεθνικές ελεγκτικές εταιρείες παραλαμβάνουν τον προνομιακό αυτό ρόλο και οι μεγάλοι προμηθευτές «ξεφεύγουν».
Ποιο είναι το ζητούμενο; Η κατάργηση του Π.Δ. 136, η ενίσχυση και προστασία του προσυμβατικού και προληπτικού ελέγχου με θεσμικό εκσυγχρονισμό των παρατηρούμενων ανακολουθιών, χωρίς η κυβέρνηση -μετατρέποντας σε «πλυντήριο» τη Βουλή- να νομιμοποιεί παράνομες δαπάνες και χωρίς τις κραυγαλέες περιπτώσεις όπου ανάδοχοι έργων δικαιώνονται για μη νόμιμες δαπάνες μέσω των γνωστών αξιώσεων «αδικαιολόγητου πλουτισμού» στα πολιτικά δικαστήρια. Διαφορετικά, χωρίς τον ουσιαστικό του ρόλο, το Ελεγκτικό Συνέδριο μένει κενό γράμμα.
Via : www.avgi.gr
