Τι να σκεφτείς και τι να πεις μετά από μια τέτοια καταστροφή και μάλιστα εκ των υστέρων; Και να πεις ότι δεν βλέπαμε την παρακμή των τρένων;
του Βασίλη Παπαστεργίου*
Ταξίδεψα μια φορά με το τρένο από τα Τρίκαλα στην Αθήνα τον Δεκέμβριο. Σταματήσαμε για περίπου μια ώρα στο δρόμο χωρίς καμία εξήγηση, χωρίς καμία ενημέρωση. Ασυνέπεια στην ώρα, σαν να είναι κάτι το αυτονόητο.
Φτάσαμε στην Αθήνα με μια ώρα καθυστέρηση, αργά το βράδυ. Παρά την ενόχληση, σηκώσαμε τις βαλίτσες μας και τρέξαμε να προλάβουμε το τελευταίο μετρό. Την άλλη μέρα οι υποχρεώσεις μας είχαν παρασύρει, το ξεχάσαμε, το απωθήσαμε.
Μεταξύ Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς, ταξίδεψε με τρένο από την Αθήνα στα Τρίκαλα η σύζυγός μου. Τα απευθείας δρομολόγια έχουν μειωθεί τα τελευταία χρόνια και έπρεπε να κάνει στάση στον Παλαιοφάρσαλο. Η πρόβλεψη για αναμονή για την ανταπόκριση ήταν 20 λεπτά. Το τρένο της ανταπόκρισης τελικά έφτασε μετά από 2μιση ώρες. Την περιμέναμε με τα παιδιά στο σταθμό, τελικά πήγαμε σε σπίτι φίλων, τα παιδιά αποκοιμήθηκαν.
Η ίδια έφτασε στα Τρίκαλα σε 3 ώρες καθυστέρηση.
Θυμώσαμε, αλλά την άλλη μέρα το ξεχάσαμε, γιορτές ήταν. Λέγαμε να ζητήσουμε αποζημίωση, τελικά δεν κάναμε τίποτα.
Προφανώς εμείς δεν κάναμε αυτό που έπρεπε, αλλά μάλλον η ποιότητα των δημόσιων μεταφορών δεν θα έπρεπε να εξαρτάται μόνο από την διάθεση των καταναλωτών να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους.
Ήταν φανερή η έκπτωση του σιδηρόδρομου, ιδίως τα τελευταία χρόνια. Στις καθυστερήσεις, στην συχνότητα των δρομολογίων, στην αδιαφορία των υπευθύνων. Καταργήθηκαν δρομολόγια, ολόκληροι σταθμοί, ολόκληρες περιοχές της χώρας έμειναν ή παραμένουν χωρίς τρένο.
Την ίδια στιγμή που στην Ευρώπη το τρένο είναι το βασικό μέσο μεταφοράς, εδώ τον διαλύουμε μεθοδικά και συστηματικά, φτιάχνοντας όλο και περισσότερους αυτοκινητόδρομους.
Αν κινηθεί κανείς στα βόρεια της Καλαμπάκας, θα δει τα χνάρια μιας σιδηροδρομικής γραμμής που θα συνέδεε την Καλαμπάκα με την Κοζάνη. Η γραμμή κατασκευάστηκε την δεκαετία του 30, αλλά δεν ολοκληρώθηκε και δεν λειτούργησε ποτέ. Θα έλεγα ότι συμπυκνώνει την θλιβερή ιστορία της υπανάπτυξης του σιδηρόδρομου στην χώρα μας.
Έβλεπα λοιπόν την παρακμή του τρένου, ιδίως τα τελευταία χρόνια. Αλλά ειλικρινά δεν πίστευα ότι αυτό αφορούσε και την ασφάλεια. Σίγουρα έκανα κι εκεί λάθος. Όταν ένα σύστημα εκπίπτει, τότε εκπίπτει σε όλα τα επίπεδα.
Το δυστύχημα μας άγγιξε γιατί πραγματικά ο καθένας μας θα μπορούσε να είναι εκεί. Και όλοι γνωρίζουμε κάποιον γνωστό μας που ταξίδεψε αυτές τις μέρες και θα μπορούσε να είναι στο τρένο.
Η υποβάθμιση των δημόσιων υπηρεσιών και υποδομών δεν είναι τυχαία. Είναι αποτέλεσμα μιας πολιτικής που υπονομεύει τα δημόσια αγαθά υπέρ της ανάπτυξης της ιδιωτικής κερδοφορίας σε όλα τα επίπεδα. Το βλέπουμε παντού, στην εκπαίδευση, στην υγεία, στις μεταφορές.
Ο αρμόδιος υπουργός – ένας homo neoliberalis – πανηγύριζε την εκποίηση των βασικών δημόσιων υπηρεσιών μετατρέποντας τους δημόσιους οργανισμούς σε κερασάκια στην τούρτα γενεθλίων του.
Ο πρωθυπουργός μπορούσε ανέμελος να εκφωνεί ομιλίες για την «καταπληκτική ποιότητα ζωής» στην χώρα μας, που πλέον ταξιδεύει στο «πρώτο βαγόνι».
Η πραγματικότητα και η γλώσσα όμως ενίοτε εκδικούνται.
Αλλά δεν είναι αυτός και οι περί αυτόν που ταξιδεύουν με τρένο. Είμαστε εμείς.
Όσοι δεν συμμερίζονται την νεοφιλελεύθερη παράνοια, θα πρέπει να κάνουν αυτό που επιβάλλεται για την ενίσχυση των δημόσιων υποδομών και την επιστροφή των δημόσιων αγαθών εκεί που ανήκουν: στους πολίτες.
Ευθύνες δεν έχει μόνο η σημερινή κυβέρνηση – αν και επί των ημερών της η κατάσταση επιδεινώθηκε σημαντικά – αλλά και όσοι συνέπραξαν σε αυτή την πορεία.
Αλλά τώρα χρειάζεται αυτοκριτική και συγκεκριμένο σχέδιο.
Γιατί δεν πάει άλλο.
Και γιατί δεν είναι δυνατόν να συνεχίζουμε – ανασφαλείς και άβουλοι – να περιμένουμε την επόμενη τραγωδία.
*Δικηγόρος , πρώην μέλος Δ.Σ. του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών
