Από τον Θοδωρή Νικολάου
Ο φωτογράφος Θοδωρής Νικολάου εδώ και ένα χρόνο καταγράφει τη μοίρα όσων έμειναν πίσω. Όσων ζουν και εργάζονται στα καμμένα.
Πέρασε ένας χρόνος. Οι κάμερες και οι δημοσιογράφοι έχουν αποχωρήσει προ πολλού από το νησί. Τις επόμενες ημέρες μονάχα θα τελεσθεί κάτι που θα θυμίζει ετήσιο τηλεοπτικό μνημόσυνο. Αυτή είναι η μοίρα των μεγάλων γεγονότων. Να τα «μικραίνει» και να τα λειαίνει ο τηλεοπτικός χρόνος, η προσπάθεια των ανθρώπων να προχωρήσουν ή και να ξεχάσουν, η πολιτική σκοπιμότητα.
Ποια είναι όμως η μοίρα όσων έμειναν πίσω, όταν αποχώρησαν οι κάμερες; Τι γίνεται με τους Ευβοιώτες; Που θα αφηγηθούν τη μνήμη τους και πως θα μεταφερθεί αυτή; Όλοι γνωρίζουμε τι έγινε πέρυσι τον Αύγουστο στο βόρειο κομμάτι του νησιού. Για πολλούς και κυρίως τους κατοίκους της βόρειας Εύβοιας, εκείνο το δεκαήμερο είναι μια ανοιχτή πληγή που αναδύει στάχτες. Τον Σεπτέμβρη όμως; Τον Οκτώβρη, τον Δεκέμβρη, τον Φεβρουάριο, τον Μάη; Όλους αυτούς τους ενδιάμεσους μήνες, τι έκαναν οι βορειοευβοιώτες, πως τον έβγαλαν τον χειμώνα, πρασίνισε καθόλου ο τόπος; Τα έφεραν βόλτα με τις οικονομίες τους, αν είχαν; Και με τις πλημμύρες, τι έγινε με τις πλημμύρες τον Οκτώβρη;
Η Βασιλική και ο Κωστής από την Αγία Άννα έβαλαν νέες ρίζες ελιές. Και οι δυο τους έχουν περάσει τα 70. Πολύ πιθανό να μην τις δουν να δίνουν τον καλό καρπό. Είναι όμως τα παιδιά και τα εγγόνια πίσω. Γιατί εκτός από τα μνήματα των προγόνων τους και τις διηγήσεις των γονιών και των παππούδων τους, με τον τόπο τους τα δένει το χώμα και ο καρπός. Έτσι διαιωνίζεται το σόι στα χωριά, με τη γη, όχι ως ιδιοκτησία, αλλά ως αίμα. Ο Δημήτρης κλείνει τα δεκαεπτά. Προσπαθεί, λέει, να φανταστεί το μέλλον του, χωρίς όμως να αφαιρέσει από τη σκέψη του τον τόπο που γεννήθηκε, το Καστρί. «Ούτε σχολές, ούτε Πανεπιστήμια. Θα το πάρω το καΐκι, θα το δεις», λέει και ξαναλέει κάθε φορά που επισκέπτομαι την οικογένεια. Δεινός ψαράς και δύτης ο ίδιος, πήρε τη λόξα του πατέρα του με τη θάλασσα. Η Ντίνα, κάθε που συννέφιαζε ο ουρανός, στεκόταν στο παράθυρο. Μια μέρα μονολογούσε: «Το ένα φέρνει το άλλο. Η φωτιά την πλημμύρα. Να προσέχεις μικρέ. Να τα κόψεις τα πολλά πέρα – δώθε». Ο Θανάσης από την Κοκκινομηλιά όλο το χειμώνα προσπαθούσε να μαζέψει ξύλα για να ζεσταθεί. Τι ειρωνεία. Μέχρι πριν λίγο καιρό να ζεις μέσα στο δάσος και σε δύο χρόνια το πολύ να αναζητάς ξύλα για τη σόμπα. Το σπίτι του είναι δίπλα από τα ερείπια πλέον του ναού των Ταξιαρχών, που ήταν γνωστός για το γύψινο τέμπλο του και τα ψηφιδωτά.
Όλοι ακούσαμε για τα χωριά που κάηκαν. Για κάποια από αυτά δεν μάθαμε ποτέ πως λέγονταν. Αγριοβότανο, Αχλάδι, Σκεπαστή, Κοτσικιά, Αμέλαντες, Καματριάδες, Ασμήνι. Να τα σημειώσουμε, να τα θυμόμαστε. Και οι άνθρωποι έχουν όνομα. Ούτε αυτά τα ονόματα ακούσαμε στα δελτία ειδήσεων: Χάρης, Σοφία, Ελένη, Μαριανίκη, Στάθης, Αθηνά, Μαρία, Αντώνης.
Η Βόρεια Εύβοια θα ξαναγίνει πράσινη. Αυτός είναι ο ιστορικός της προορισμός, αν τη σεβαστεί ο άνθρωπος και το κεφάλαιο, όπως χιλιάδες χρόνια τώρα. Τα όνειρα των ανθρώπων θα μαλακώσουν, η ζωή θα συνεχιστεί. Ήδη έχουν σκάσει τα πρώτα πεύκα.
Υπάρχουν ακόμα δύο μεγάλα κομμάτια δάσους, τα οποία κάτοικοι, εθελοντές, φορείς και κράτος πρέπει να διαφυλάξουμε σαν κόρη οφθαλμού. Το ένα ανεβαίνοντας προς τον Άγιο, το δεύτερο στο βορειότερο κομμάτι του νησιού.
Αλίμονό μας αν χαθούν.
Η Κοκκινομηλιά, ένα από τα παλαιότερα και ιστορικότερα χωριά της Εύβοιας. Μαζί με το Αχλάδι ήταν τα χωριά που επλήγησαν περισσότερο από την περσινή φωτιά.
Κορμοδέματα για τον περιορισμό της διάβρωσης του εδάφους λίγο έξω από την Κεράμεια.
Η Ντίνα από την Αγία Άννα κοιτάζει το συννεφιασμένο ουρανό από το παράθυρο,. Οι κάτοικοι στη Βόρεια Εύβοια ζουν πλέον με τον φόβο των φυσικών φαινομένων.
Ο Θανάσης από την Κοκκινομηλιά με ένα συγχωριανό του.
Τα ερείπια του Ιερού Ναού των Ταξιαρχών στην Κοκκινομηλιά.
Ειναι Δεκέμβρης και το χιόνι σκεπάζει το καμένο δάσος στις Μηλιές.
Ο παπα – Γιάννης φροντίζει τα μνήματα στο νεκροταφείο της Λίμνης.
Το καφενείο του Άρη που βρίσκεται λίγο έξω από την Ιστιαία, αποτελεί τόπο συνάντησης για τους ντόπιους.
Οι καταρράκτες του Δρυμώνα, τόπος με τεράστια οικολογική σημασία λόγω της βιοποικιλότητάς του, λίγες ημέρες μετά τη φωτιά.
Είναι πλέον Οκτώβρης. Κάτοικος μαζεύει ξύλα για τον χειμώνα που έρχεται.
Διαμαρτυρία φορέων στην Αγία Άννα για το σχέδιο ανασυγκρότησης της Βόρειας Εύβοιας.
Υλοτόμοι από τους συνεταιρισμούς του νησιού καθαρίζουν το δάσος από τους καμένους κορμούς.
Κτηνοτρόφος από το χωριό Παππάδες.
Ετοιμασίες για το ψάρεμα. Ο Κώστας από το Καστρί με τον γιο του ρίχνουν τη βάρκα στη θάλασσα. Στο βάθος το Πήλιο.
Δύο μήνες μετά την πυρκαγιά κάτοικοι του νησιού ήρθαν αντιμέτωποι με ακόμα ένα φυσικό φαινόμενο, τις πλημμύρες.
Πλημμυρισμένο σπίτι στην παραλία του Αχλαδίου.
Ηλικιωμένοι στο καφενείο της Μαρίας στο Αχλάδι στην κεντρική πλατεία του χωριού. Οι ίδιοι λίγους μήνες πριν είχαν μείνει πίσω στο χωριό για να υπερασπιστούν το βιός τους.
Παρασκευή τσίπουρου σε καζάνι στους Ταξιάρχες.
Εκεί που κάποτε υπήρχε δάσος. Ό,τι άφησε πίσω της η φωτιά.
Εργάτες κόβουν τα καμένα δέντρα στο κοιμητήριο της Αγίας Άννας. Η εκκλησία του καταστράφηκε ολοσχερώς.
Στο δρόμο για τη Βόρεια Εύβοια. Ένα δέντρο που έχει πέσει από τον άνεμο φράσει το δρόμο.
Νοέμβριος 2021. Αλλάζοντας το εικονοστάσι, το οποίο είχε καταστραφεί από την πυρκαγιά.
Αθλητές του Ναυτικού Ομίλου Λίμνης κάνουν κανόε καγιάκ στον Ευβοϊκό. Στο βάθος το χωριό τους, ένα από τα ομορφότερα του νησιού.
