Με μια μονόπλευρη και αφελή σε ένα βαθμό προσέγγιση και το μυαλό στις επερχόμενες εκλογές, η Κυβέρνηση δεν αξιολόγησε τις παράλληλες κινήσεις της Άγκυρας.
Ο κύριος Μητσοτάκης δήλωσε ικανοποιημένος από την Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στην Μαδρίτη. Αν αντιλήφθηκε πλήρως τα όσα συνέβησαν εκεί, τότε πραγματικά μιλάμε για παραπλάνηση της ελληνικής κοινής γνώμης, σε μια κρισιμότατη στιγμή για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Η πραγματικότητα είναι απλή. Ο εκβιασμός του Τούρκου Προέδρου αποδείχθηκε αποτελεσματικός και το ΝΑΤΟ αποδέχθηκε τις τουρκικές αιτιάσεις. Βασικός στόχος της Τουρκικής προσέγγισης ήταν οι Κούρδοι που αναδεικνύονται στα βασικά θύματα της τριμερούς συμφωνίας Τουρκίας -Σουηδίας- Φινλανδίας καθώς και οι οργανώσεις του Γκιουλέν στις δυο χώρες.
Η Τουρκία παράλληλα αποκτά εγγυήσεις για την μη επιβολή εναντίον της εμπάργκο όπλων από τις δυο χώρες, ώστε ελεύθερα πλέον να επιχειρεί σε όσες περιοχές την ενδιαφέρουν. Επιπλέον, και ίσως με τις πιο μακροπρόθεσμες συνέπειες για τις ευρωτουρκικές σχέσεις, η Σουηδία και η Φινλανδία αναλαμβάνουν να υποστηρίξουν τη συμμετοχή της Τουρκίας στις νέες αμυντικές πρωτοβουλίες της ΕΕ και κυρίως στην πιο προωθημένη έκφραση της Κοινής Πολιτικής Ασφάλειας και ´Αμυνας, την Μόνιμη Διαρθρωμένη Συνεργασία (γνωστή ως PESCO)και ειδικά σε ένα από τα πιο σημαντικά προγράμματα της, τη Στρατιωτική Κινητικότητα. Αλλά το πιο άμεσα σχετιζόμενο με τη χώρα μας είναι η υποχρέωση των δυο χωρών να προτάσσουν τις «ανάγκες ασφαλείας» της Τουρκίας. Σε μια εποχή που η τουρκική Κυβέρνηση υποστηρίζει ότι η στρατιωτικοποίηση των νησιών μας απειλεί την ασφάλεια της, δεν είναι δύσκολο να αντιληφθεί κανείς τι σημαίνει το σημείο αυτό της τριμερούς συμφωνίας, με τις ευλογίες της Συμμαχίας.
Προφανώς, η ελληνική πλευρά ακολουθώντας κατά γράμμα τα δημοσιεύματα του Τουρκικού τύπου, προετοιμάστηκε για απευθείας ανάδειξη από τον Ερντογάν του ζητήματος της στρατιωτικοποίησης των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου, ή ακόμη και εκβιασμό για αποδοχή της ένταξης των δυο με αντάλλαγμα εξελίξεις στο Αιγαίο. Με μια μονόπλευρη και αφελή σε ένα βαθμό προσέγγιση και το μυαλό στις επερχόμενες εκλογές, η Κυβέρνηση δεν αξιολόγησε τις παράλληλες κινήσεις της ´Αγκυρας.
Έτσι παρακολούθησε, ως απλός θεατής θα έλεγε κανείς, την τουρκική διπλωματία να σημειώνει μια μεγάλη επιτυχία χωρίς άμεση αναφορά στην Ελλάδα αλλά με τεράστιες συνέπειες για την ασφάλεια της χώρας μας.
Ίσως όμως το πιο εξοργιστικό να είναι η δήλωση ικανοποίησης της Κυβέρνησης για μια συμφωνία που θα έχει αναπόδραστα μακροπρόθεσμες συνέπειες. Είναι εξοργιστικό γιατί προϋποθέτει ότι οι υπόλοιποι ούτε μπορούμε να διαβάσουμε, ούτε να καταλάβουμε τι συνέβη στη Μαδρίτη. Αν δηλαδή δεν περιλαμβάνεται η λέξη «Ελλάδα», όλα καλά!
Με τα τελευταία γεγονότα η Τουρκία, η χώρα που ακολουθεί αυτονομημένη πλέον εξωτερική πολιτική σε σχέση με τη Δύση, η χώρα που αγόρασε τους ρωσικούς F400 χωρίς να υποστεί κανένα κόστος, η χώρα που δεν εφαρμόζει τις κυρώσεις κατά τις Μόσχας, η χώρα που καθημερινά απειλεί την Ελλάδα, γίνεται ρυθμιστής στο ΝΑΤΟ και αποκτά πλέον τη δυνατότητα να εμπλακεί μελλοντικά στην αμυντική πολιτική της ΕΕ, ως τρίτη χώρα.
Η αλήθεια είναι ότι το τριμερές σύμφωνο αποτελεί πλήγμα για την Ελλάδα. Η χώρα μας, που η Κυβέρνηση περηφανεύτηκε ότι αποτελεί προκεχωρημένο φυλάκιο της Δύσης σε αυτή την κρίσιμη συγκυρία, δεν μπόρεσε να αρθρώσει τις αιτιάσεις της κατά τρόπο κατανοητό από τους εταίρους, να παρουσιάσει την ανάγκη δεσμεύσεων για την ασφάλεια της πριν σιωπήσει στην τριμερή συμφωνία που υπογράφηκε. Η χώρα αποδέχθηκε το ρόλο του «βολικού συμμάχου», που δεν ενοχλεί τη συμμαχία και υποχωρεί στο όνομα της δυτικής ενότητας.
Η σημασία της Τουρκίας για τη Δύση στη σημερινή συγκυρία είναι αναμφισβήτητη. Αυτό δεν σημαίνει ότι η χώρα μας πρέπει να εμφανίζεται ανυπεράσπιστη και βουβή όταν εξελίξεις απειλούν την ασφάλεια της ή δημιουργούν τετελεσμένα που θα τα βρούμε μπροστά μας. Σε μια εποχή τεκτονικών αλλαγών, η Τουρκία επιχειρεί να επανατοποθετηθεί και να αξιοποιήσει κάθε ευκαιρία ώστε να αναθεωρήσει προς όφελος της συνθήκες και συμφωνίες. Η χώρα μας πρέπει να συνεχίσει να αγωνίζεται για την ειρηνική επίλυση. Όμως, την ίδια ώρα που οφείλει να ξαναποκτήσει δίαυλο επικοινωνίας με την ´Αγκυρα, πρέπει παράλληλα να υπερασπίζεται κατά ουσιαστικό τρόπο τον εαυτό της. Στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ δεν σταθήκαμε στο ύψος των περιστάσεων. Και είμαστε ακόμη στην αρχή ενός καυτού, σε όλα τα μέτωπα, καλοκαιριού.
(Η Μαριλένα Κοππά είναι Αναπλ. Καθηγήτρια Συγκριτικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Μέλος ΔΣ του ΙΔΙΣ)
Πηγή : www.ieidiseis.gr
