Οικονομική και Κλιματική Κρίση
Καίτη Μυλωνά
Κτηνίατρος
Μέλος της Διοικούσας Επιτροπής της ΠΡΑΣΙΝΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ
Δύο σημαντικές τάσεις έχουν αρχίσει να κυριαρχούν στη ζωή του πλανήτη: η σταθερή καταστροφή του φυσικού μας κόσμου και η σταθερή αύξηση των ανισοτήτων.
Και οι δύο είναι εξίσου επικίνδυνες: Οι ανισότητες αποσταθεροποιούν την πολιτική ζωή σε διάφορες χώρες στη γη. Η κλιματική και περιβαλλοντική κρίση μας οδηγεί στα όρια της εξαφάνισης του πλανήτη μας με ρυθμούς που μέχρι τώρα δεν είχαμε ξαναδεί. Αυτές οι τάσεις συνδέονται μεταξύ τους με διαφόρους τρόπους.
Η πρώτη κρίση είναι οικονομική.
Οι ανισότητες στην Ευρώπη είναι σε υψηλό βαθμό: το 10% των οικογενειών στην Ευρώπη κατέχουν το 50% του πλούτου, ενώ το 40% κατέχει το 3% του πλούτου. Η πολιτική λιτότητας που περιορίζει τις δημόσιες δαπάνες έχει επιβληθεί μέσω Συνθηκών και ενισχύθηκε μέσω συμφωνιών που ακολούθησαν.
Η δεύτερη κρίση είναι κλιματική, οικολογική και περιβαλλοντική.
Το έδαφος υποβαθμίζεται ποιοτικά, η γη θερμαίνεται, οι πάγοι λειώνουν, οι ωκεανοί οξειδώνονται και όλο και περισσότερα είδη εξαφανίζονται από τον πλανήτη, ενώ όλο και αυξανόμενες ποσότητες αερίων του θερμοκηπίου γεμίζουν την ατμόσφαιρα. Μεγάλες περιοχές της γης θα μπορούσαν να γίνουν ακατοίκητες στη διάρκεια της δικής μας ζωής, αν δεν αλλάξουμε τον τρόπο της ζωής μας και αν δεν τον αλλάξουμε άμεσα. Στην κλιματική αλλαγή έχει συμβάλλει σε μέγιστο βαθμό η χρησιμοποίηση των ορυκτών καυσίμων ως ενεργειακής πηγής σχεδόν αποκλειστικής τουλάχιστον στην Ελλάδα.
Οι δύο αυτές κρίσεις (η οικονομική και η κλιματική) συμβαίνουν μαζί και έχουν συντελεστεί από ανθρωπογενείς παρεμβάσεις. Επομένως απαιτούνται ανθρωπογενείς παρεμβάσεις για την ανάσχεση αυτής της κατάστασης. Με πολιτικές αποφάσεις οδηγηθήκαμε σε αυτό που συμβαίνει, άρα πολιτική βούληση χρειάζεται για να αντιστραφεί η κατάσταση.
Η ΕΕ ολοένα και περισσότερο απομακρύνεται από τις ανάγκες και τις προσδοκίες των πολιτών της. Οι κυρίαρχες δυνάμεις του πλανήτη (ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα και η ΕΕ) ενδιαφέρονται μόνο για τα συμφέροντα μιας φούχτας ανθρώπων/εταιρειών. Η Πράσινη Νέα Συμφωνία για την Ευρώπη είναι η πρώτη προσπάθεια να δοθεί μια πολιτική απάντηση στο ζήτημα της κλιματικής αλλαγής στις διαστάσεις που αυτό έχει. Η Πράσινη Νέα Συμφωνία για την Ευρώπη αναγνωρίζει, ότι η οποιαδήποτε απάντηση στην κρίση του κλίματος της της γης και της βιωσιμότητας του πλανήτη πρέπει οπωσδήποτε να περιλαμβάνει συμφωνία σχετικά με τη λιτότητα και τις ανισότητες που έχουν παραλύσει τις κοινωνίες μας. Η Πράσινη Νέα Συμφωνία για την Ευρώπη επαναπροσδιορίζει κάθε οικονομικό τομέα από τα οικονομικά μέχρι τη βιομηχανία, έτσι ώστε να λειτουργούν εντός των ορίων του πλανήτη, αρκεί, βέβαια να μην μείνει κενό γράμμα.
Αναφορικά με την ΕΕ, δεν αρκεί να μιλάμε για μετατροπή κάποιων κανόνων, απαιτείται ουσιαστικά επανίδρυση της Ευρώπης, αλλαγή όλων των συνθηκών που τη διέπουν και βέβαια αλλαγή του τρόπου διάρθρωσης της ΕΕ, με ευέλικτες δομές, ώστε να ξεφύγει από τη γραφειοκρατία.
Ο καπιταλισμός – χρηματοπιστωτικός και όχι βιομηχανικός – αποτελεί την πολιτική και οικονομική έκφραση της Νέας Δεξιάς. Δεν απασχολεί εργάτες, αλλά μόνο υπαλλήλους αόρατους για τον εργοδότη. Συσσωρεύει κέρδη, όχι απλώς εκμεταλλευόμενος τους δικούς του εργάτες (όπως παλαιά), αλλά αιχμαλωτίζοντας και καταπιέζοντας τη δική του παγκόσμια πελατεία, μέσα από την κοινωνία της αφθονίας, από τη μεταστροφή του κοινωνικού προς την κατανάλωση, προς τη μαζική κουλτούρα, αυτό το «μειλίχιο τέρας», όπως γράφει ο Simone στο ομώνυμο βιβλίο του.
Μέσω των Συμφωνιών Ελεύθερου Εμπορίου επιβάλει νόμους και κανόνες ενάντια στα κράτη και κατ’ επέκταση ενάντια στους πολίτες και εργαζόμενους.
Η Αριστερά μέχρι τώρα δείχνει να μην έχει αντιληφθεί αυτήν την κατάσταση και γι’ αυτό δεν έχει αποκτήσει επαρκείς ρίζες μέσα στο κοινωνικό σώμα, ακριβώς γιατί δεν μπόρεσε να προβλέψει τη νέα κατάσταση.
Σε όλη την Ευρώπη, αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο, η Αριστερά βρίσκεται σε υποχώρηση, κυρίως γιατί τις περισσότερες φορές ταυτίστηκε με τη Δεξιά και τη νεοφιλελεύθερη πολιτική ενάντια στους πολίτες.
Η Αριστερά πρέπει να ξαναβρεί το βηματισμό της και να σταθεί στη σωστή πλευρά του δρόμου.
Σημείωση: Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Documento στις 08.03.2020
