Οι Πέμπτες των γιαγιάδων, οι Παρασκευές των μαθητών

ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΜΠΟΥΚΑΛΑΣ

Το ερώτημα εάν η κότα έκανε το αυγό ή το αυγό την κότα, που υποτίθεται ότι βασανίζει αρχαιόθεν την ανθρωπότητα, είναι απλώς διασκεδαστικό· μια σκανταλιά. Οποια απάντηση κι αν προτιμήσουμε, ο ψυχισμός μας δεν θα επηρεαστεί και το μυαλό μας θα συνεχίσει αδιάφορο τις γνωστές διαδρομές του. Αντίθετα, το ερώτημα εάν το ποτήρι είναι μισοάδειο ή μισογεμάτο είναι σοβαρό, γιατί το πιο πιθανό είναι ότι θα συντονιστούμε ψυχοπνευματικά με την απάντηση που θα δώσουμε και θα πράξουμε υπακούοντας στις εντολές της: Αν πούμε «μισοάδειο», ίσως απογοητευθούμε, μπορεί όμως και να αποφασίσουμε να δουλέψουμε εντατικότερα και μεθοδικότερα, ώστε να το γεμίσουμε. Και αν πούμε μισογεμάτο, δεν είναι απίθανο να ησυχάσουμε, να βολευτούμε, να αδρανήσουμε: Δεν βαριέσαι, έχουμε καιρό…

Το ερώτημα του ποτηριού αποδεικνύεται σοβαρότατο όταν το συνάπτουμε με την κλιματική αλλαγή, την κλιματική κρίση, όπως πολύ σωστά επιμένουν να την αποκαλούν πολλοί επιστήμονες, γιατί η λέξη «αλλαγή» δεν ηχεί σαν κατεπείγον σήμα κινδύνου, αλλά σχεδόν σαν γλυκό νανούρισμα. Είναι λοιπόν άδειο ή γεμάτο το ποτήρι του πλανήτη, ένα ποτήρι που εδώ πρέπει να το δούμε σαν καντήλι; Τελειώνει το λαδάκι του, αν δεν τέλειωσε ήδη, ή μήπως είναι ακόμη ολόγεμο, οπότε όσα ακούγονται είναι τρομολαγνικά σενάρια για δυστοπικές κινηματογραφικές ταινίες; Και για να συνδυάσουμε το ερώτημα με τις ευρωεκλογές της 26ης Μαΐου, η κάλπη των Πράσινων, των Οικολόγων, των μαχητών του περιβάλλοντος εν γένει, ήταν μισοάδεια, μισογεμάτη ή πλήρης; Μπορούμε στ’ αλήθεια να μιλήσουμε για «πράσινο κύμα στην Ευρώπη», και να πάρουμε κουράγιο, ή οι χαρακτηρισμοί αυτού του είδους αποτελούν απλώς προβολή των επιθυμιών μας – άρα μια αυτοκαταδικαστική φενάκη;

Οσο μεγάλο κι αν θεωρηθεί, πάντως, το κύμα αυτό, δεν πέρασε από την Ελλάδα, όπου άλλωστε το οικολογικό ουδόλως απασχόλησε τον ρηχό «δημόσιο διάλογο» στη μακρά προεκλογική μας περίοδο. Αρκεί η παράθεση των ποσοστών: Οικολόγοι Πράσινοι: 0,87% (49.101 ψηφοφόροι). Και: Οικολογία Πράσινοι – Αλληλεγγύη: 0,45% (25.442). Το άθροισμά τους, 1,32%. Και τίποτε δεν επιτρέπει να προσθέσουμε και τα ποσοστά που απέσπασαν δύο μονοπρόσωπα κομματίδια που βάζουν ολίγην οικολογία δίπλα στο όνομα του ιδιοκτήτη τους, ευτελίζοντάς την: Δημοσθένης Βεργής – Ελληνες Οικολόγοι: 0,20% (11.539). Και: Κολλάτος – Ανεξάρτητο Πολιτικό Κίνημα – Οικολογικό Ελληνικό: 0,06% (3.130). Πόσοι θα θυμούνται, αλήθεια, και του χρόνου και του παραχρόνου, πλην των ιστορικών και των εκλογολόγων, ότι τον Σεπτέμβριο του 2015 σχηματίστηκε τριπλή συγκυβέρνηση, ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ – Οικολόγοι Πράσινοι, και όχι διπλή, ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ; Ελάχιστοι, ίσως το προαναφερθέν 1,32%. Γιατί ελάχιστοι συνειδητοποίησαν στη διάρκεια της τετραετίας ότι υπάρχει και οικολογική κυβερνητική συνιστώσα. Το αποτύπωμά της ήταν παρόμοιο με το φιλοπεριβαλλοντικό αποτύπωμα του (οικολογικού κατά τις διακηρύξεις του) ΣΥΡΙΖΑ: αχνότατο, κράμα ατολμίας, ασυνέπειας και αυτοσχεδιαστικού τακτικισμού. Ο,τι ακριβώς και στο εκκλησιαστικό.

Αλλά ας δούμε τη μεγάλη εικόνα. Η σαφής άνοδος των πράσινων ψηφοδελτίων σε αρκετές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης προκάλεσε ενθουσιασμό στους βιαστικούς ή στους πιο αγχωμένους και τους ώθησε στην επιλογή εξαιρετικά γενναιόδωρων περιγραφικών όρων: «πράσινη επανάσταση», «οικολογική αφύπνιση» κτλ. Φυσικά και είναι σπουδαία είδηση το 20,9% των Γερμανών Πράσινων, το 12% των Γάλλων, το 10% που απέσπασαν στην Ιρλανδία, στην Αυστρία και στην Ολλανδία οι ομοϊδεάτες τους, αν και οι κραυγαλέες αντιφάσεις στο εσωτερικό των Πράσινων, σε κάθε χώρα και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, δύσκολα επιτρέπουν τη χρήση του όρου «ομοϊδεάτες».

Δυστυχώς, όμως, δεν αρκούν αυτά τα ποσοστά για να υποστηρίξουν και να νομιμοποιήσουν τη μάλλον διάχυτη βεβαιότητα ότι είναι ευδιάκριτη πλέον η αναστροφή του κλίματος, του πολιτικού κλίματος τώρα. Και άλλες φορές βιαστήκαμε να πιστέψουμε ότι πρασινίζει η Ευρώπη, πρωτίστως δε η παραδειγματική Γερμανία, όπου οι οικολόγοι έχουν ήδη την πολύχρονη παράδοσή τους, αλλά μια παράδοση-ασανσέρ. Και άλλες φορές, αν όχι πάντοτε, θεωρήσαμε ασήμαντες και ακίνδυνες τις διαφορές ανάμεσα στα οικολογικά σχήματα, κρίσιμες μολαταύτα, αφού, όπως έχει ήδη φανεί, υποσκάπτουν την ιδεολογική τους συνοχή και φθείρουν την πολιτική τους αντοχή. Αρκετά συχνά τα συρρικνώνουν, αργά ή γρήγορα, σε αλληλοεχθρευόμενες σέχτες διαμαρτυρομένων, από τις οποίες αποχωρούν οι πιο «επιτυχημένοι» ή «επικοινωνιακοί», για να ενταχθούν σε μεγάλα κόμματα, στον προθάλαμο των οποίων παρατούν την τάχα ακτιβιστική φορεσιά τους, για να μη ζημιωθεί η καριέρα τους.

Κατ’ αρχάς, πρόκειται για ποσοστά στις σχετικά χαλαρές ευρωεκλογές, που λειτουργούν εκ παραδόσεως σαν θερμοκήπιο της διαμαρτυρίας, όχι πάντα βαθιάς και μνήμονος, και όχι σε εθνικές αναμετρήσεις, όπου συνήθως άλλα προτείνονται σαν μείζονα από τους πολιτικούς, όχι το κλίμα, και άλλα αξιολογούν σαν πρωτεύοντα και οι ψηφοφόροι. Επειτα, οι υψηλές πράσινες επιδόσεις σε ορισμένες χώρες συνυπάρχουν με τα ασήμαντα, αν όχι μηδενικά ποσοστά σε πολλά άλλα μέλη της Ε.Ε. Ανάμεσά τους βρίσκονται σχεδόν όλα τα νεότερα μέλη, απόγονοι ενός «υπαρκτού σοσιαλισμού» που φαίνεται ότι τσάκισε το πολιτικό ενδιαφέρον των μαζών και, με τον θλιβερό, υποτακτικό «διεθνισμό» του, εκμαίευσε τελικά τον σωβινισμό, όρα Ουγγαρία, Πολωνία κ.ο.κ.

Συνυπάρχουν, επίσης, με τα υψηλά ή και υψηλότατα ποσοστά των ακροδεξιών κομμάτων, στις πολιτικές προτεραιότητες των οποίων δεν είναι, βέβαια, η προστασία του κλίματος και του πλανήτη αλλά το ανοιχτά εκδηλωμένο μίσος εναντίον των οικολόγων, που τους θεωρούν μεταμφιεσμένους μπολσεβίκους. Η χολή που εκτόξευσαν διάφοροι αρχηγίσκοι εθνικιστικών και ακροδεξιών κομμάτων (πρώτος και χειρότερος ο Γεργκ Μόιτεν, ηγέτης της Εναλλακτικής για τη Γερμανία), καθώς και τα τρολ τους, εναντίον της Σουηδής μαθήτριας Γκρέτα Τούνμπεργκ, που πρωταγωνιστεί στο νεανικό κίνημα «Παρασκευές για το μέλλον», είναι ηθικά και πολιτικά ομόλογη της χλεύης που εξαπολύει ο (αλίμονό μας) πλανητάρχης Ντόναλντ Τραμπ εναντίον των επιστημόνων του περιβάλλοντος, αλλά και εναντίον των συμφωνιών που έχει υπογράψει η χώρα του. Ποιο Κιότο και ποιο Παρίσι.

Σίγουρα οι μαθητικές Παρασκευές, που διοργανώνονται με το κεντρικό σύνθημα «There is not Planet B», δεν θα αλλάξουν τις καταστροφικές απόψεις του Τραμπ, ούτε βέβαια του όντως ομοϊδεάτη του Ζαΐχ Μεσσία (!) Μπολσονάρο της Βραζιλίας, ο οποίος ετοιμάζεται να παραδώσει στην «αξιοποίηση» και τα λείψανα του Αμαζονίου. Μαζί όμως με τις «Πέμπτες των γιαγιάδων», που ξεκίνησαν τον Οκτώβριο στη Βιέννη και επεκτάθηκαν και σε άλλες πόλεις της Αυστρίας και της Γερμανίας, σαν εκδήλωση εναντίωσης στην επέλαση της Ακροδεξιάς, υποδεικνύουν ότι η πολιτική, η καθαυτό πολιτική, είναι πολύ σοβαρή υπόθεση για να την παρατήσουμε στα χέρια των επαγγελματιών της.