Η «κόντρα» ΗΠΑ - ΠΟΕ πλήττει τις μικρές χώρες

Οι μικρότερες χώρες είναι αυτές που θα βγουν χαμένες από μια αντιπαράθεση μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και του Παγκοσμίου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ). Είναι πιθανό το όργανο του παγκοσμίου οργανισμού που εκδικάζει προσφυγές να παραλύσει το 2019 εξαιτίας της αμερικανικής ισχυρογνωμοσύνης. Ωστόσο ΗΠΑ, Κίνα και Ευρωπαϊκή Ενωση έχουν τη δυνατότητα να προβούν σε παραχωρήσεις και να επιλύσουν τις εμπορικές διαφορές τους χωρίς να προσφύγουν στα όργανα του Παγκοσμίου Οργανισμού Εμπορίου.

Μικρές χώρες όπως ο Παναμάς και η Μολδαβία δεν διαθέτουν άλλη διέξοδο από τον ΠΟΕ. Υποτίθεται πως ο οργανισμός μπορεί να επιλέγει από σώμα επτά δικαστών ώστε να συστήνει τριμελή δικαστήρια. Ωστόσο ο αριθμός των διαθέσιμων δικαστών έχει συρρικνωθεί σε μόλις τρεις. Και αυτό διότι οι ΗΠΑ εμποδίζουν από το 2016 τον διορισμό νέων μελών στο σώμα. Η θητεία των δύο εκ των τριών εναπομεινάντων δικαστών ολοκληρώνεται τον Δεκέμβριο του επόμενου έτους. Αν, μάλιστα, αναγκαστεί η Κινέζα δικαστής Χονγκ Ζάο να αυτοεξαιρεθεί επειδή η υπόθεση που εκδικάζεται αφορά την πατρίδα της, την Κίνα, τότε το δικαστήριο προσφυγών του Παγκοσμίου Οργανισμού Εμπορίου δεν θα διαθέτει ούτε καν την απαιτούμενη απαρτία για να συνεδριάσει.

Εν τω μεταξύ, οι προς εκδίκαση υποθέσεις συσσωρεύονται. Η Κίνα, ο Καναδάς, η Ευρωπαϊκή Ενωση και αρκετές άλλες χώρες έχουν καταθέσει προσφυγές κατά των Ηνωμένων Πολιτειών εξαιτίας των δασμών που έχει επιβάλει η αμερικανική κυβέρνηση του προέδρου Τραμπ.

Παρά την κριτική που ασκεί ο Αμερικανός πρόεδρος κατά του Παγκοσμίου Οργανισμού Εμπορίου, οι ΗΠΑ έχουν επίσης προσφύγει κατά χωρών που επέβαλαν σε αντίποινα υψηλότερους δασμούς στα αμερικανικά προϊόντα. Ωστόσο αυτές οι μεγάλες χώρες έχουν τα μέσα ώστε να κινηθούν και εκτός ΠΟΕ και μπορούν να καταφύγουν σε μέτρα όπως δασμούς στις εισαγωγές, περιορισμό των ξένων επενδύσεων και περιορισμούς στην έκδοση βίζας. Τα μικρότερα κράτη είναι αυτά που δεν έχουν άλλα σημαντικά μέσα αντίδρασης.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου είναι ουσιαστικά η μοναδική τους ελπίδα να επιλύσουν τις μεταξύ τους εμπορικές διαφορές, όπως επίσης και διαφορές με μεγαλύτερα κράτη. Για παράδειγμα, η Δομινικανή Δημοκρατία ήρε το 2012 τους δασμούς που είχε επιβάλει σε πλαστικές σακούλες και σε υφάσματα μετά την προσφυγή που είχαν καταθέσει δύο χρόνια νωρίτερα στον οργανισμό η Γουατεμάλα, η Ονδούρα και το Ελ Σαλβαδόρ.

Αλλο παράδειγμα είναι η προσφυγή του Παναμά το 2007 κατά της Ευρωπαϊκής Ενωσης εξαιτίας ενός συστήματος δασμών και ποσοστώσεων που ευνοούσε τις εισαγωγές μπανανών από τις χώρες της Αφρικής και της Καραϊβικής. Προηγουμένως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου είχε εκδώσει αποφάσεις κατά της Ευρωπαϊκής Ενωσης σε παρόμοιες υποθέσεις.

Το 2012 η Ευρωπαϊκή Ενωση υπέγραψε τελικά συμφωνία-ορόσημο με κράτη της Λατινικής Αμερικής, η οποία οδήγησε στη σταδιακή μείωση των δασμών. Οι μικρότερες χώρες θα υποφέρουν ακόμη περισσότερο αν καταστεί ανενεργό το όργανο εκδίκασης προσφυγών του Παγκοσμίου Οργανισμού Εμπορίου. Αυτές είναι που βασίζονται περισσότερο σε αυτόν, προκειμένου να προστατευτούν από τις εις βάρος τους διακρίσεις και να κερδίσουν από τη διαφάνεια που προωθεί ο οργανισμός.

Οι 164 χώρες που είναι μέλη του διεθνούς οργανισμού καταθέτουν στα αρχεία του όλους τους δασμούς που επιβάλλουν, ενώ ο οργανισμός αποθαρρύνει τα μέλη του από το να υιοθετούν συμπεριφορά που παραβιάζει τους παγκόσμιους κανόνες περί εμπορίου. Η υπονόμευση αυτού του συστήματος θέτει τις μικρότερες χώρες σε μειονεκτική θέση και θα βλάψει ορισμένα από τα φτωχότερα έθνη του κόσμου.

Via : www.kathimerini.gr