Ενας κλάδος που νόμιζε ότι ήταν θωρακισμένος έναντι της πολυετούς κρίσης

Οταν ξέσπασε η κρίση στην Ελλάδα, ο κλάδος του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων δεν φαινόταν ως αυτός που θα βρισκόταν στο επίκεντρο των επιχειρηματικών ανακατατάξεων. Κυρίως, διότι η δαπάνη για τα περισσότερα είδη σούπερ μάρκετ θεωρείται ανελαστική, αλλά και διότι οι επιχειρήσεις του κλάδου εισπράττουν απευθείας «ζεστό» χρήμα από τους καταναλωτές.

Η πραγματικότητα αποδείχθηκε πολύ διαφορετική, καθώς για αρκετές αλυσίδες –με πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα τη «Μαρινόπουλος»– η αύξηση του τζίρου επιχειρήθηκε κατά κύριο λόγο μέσω της αλόγιστης ανάπτυξης του δικτύου και όχι μέσω ορθολογικής τιμολόγησης που θα μπορούσε να αποφέρει και κέρδη. Οταν οι τράπεζες έκλεισαν τη στρόφιγγα της χρηματοδότησης και οι προμηθευτές σταμάτησαν να τροφοδοτούν τις αλυσίδες, καθώς δεν άντεχαν πλέον να πληρώνονται με καθυστέρηση ακόμη και έξι μηνών, τα προβλήματα φάνηκαν και μάλιστα γρήγορα. Τον πρώτο κιόλας χρόνο του μνημονίου, το 2010, η «Ατλάντικ» κήρυξε πτώχευση, η γερμανική Aldi αποχώρησε από την ελληνική αγορά αφήνοντας τη Lidl Hellas να μονοπωλεί την κατηγορία του hard discounting (εκπτωτικές αλυσίδες) και η Carrefour-Μαρινόπουλος εξαγόρασε την Dia Hellas. To 2012 αποχώρησε η Carrefour και έμεινε πλέον μοναδικός μέτοχος στην εταιρεία η οικογένεια Μαρινόπουλου, προχωρώντας σε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου ύψους 350 εκατ. ευρώ. Το 2013 η «Σκλαβενίτης» εξαγόρασε τις αλυσίδες «Μπαλάσκα» και «Δούκας», το 2014 η «Μαρινόπουλος» προχώρησε σε συμφωνία δικαιόχρησης για το δίκτυο της «Αρβανιτίδης» το οποίο είχε εξαγοραστεί από την εταιρεία «Αφοί Καρυπίδη». Το 2015 η «Μαρινόπουλος» εξαγόρασε την αλυσίδα «Κρόνος» στην Αχαΐα, αλλά η πλέον εντυπωσιακή εξέλιξη ήταν η εξαγορά της «Βερόπουλος» από τη Μetro AEBE, η οποία ολοκληρώθηκε το 2016. Αυτή, βεβαίως, ήταν η χρονιά των πλέον συνταρακτικών εξελίξεων στον κλάδο. Ξεκίνησε με κάτι απλό, όπως η απόκτηση της αλυσίδας «Κανάκης» στη Σαλαμίνα από την «ΑΒ Βασιλόπουλος» και τελείωσε με την αναμονή της έκδοσης δικαστικής απόφασης για τη συμφωνία εξυγίανσης της «Μαρινόπουλος» και της μεταβίβασής της στη «Σκλαβενίτης».

Αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στην ειδι-κή ετήσια έκδοση της εταιρείας Boussias Communications «Πανόραμα των ελληνικών σούπερ μάρκετ»: το 2006 στην ελληνική αγορά δραστηριοποιούνταν συνολικά 104 αλυσίδες, ενώ το 2010 ο αριθμός τους είχε ήδη μειωθεί σε 89. Το 2016 οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ είχαν πλέον μειωθεί σχεδόν στο ήμισυ σε σύγκριση με δέκα χρόνια πριν, φτάνοντας τις 55.Πριν καλά καλά κλείσει το πρώτο πεντάμηνο του 2018, στον κλάδο έχουν επέλθει ήδη δύο σημαντικές εξελίξεις: η επαναδραστηριοποίηση της SPAR στην ελληνική αγορά, υπό την «ομπρέλα» της οποίας συγκεντρώνονται μικρές αλυσίδες, και βεβαίως η εξαγορά της «Προμηθευτική» από τη «Μασούτης». Εξελίξεις που η αγορά εκτιμά ότι δεν θα είναι οι τελευταίες, καθώς ολοένα και περισσότερες αλυσίδες μεσαίου μεγέθους θα δέχονται πιέσεις από τους «μεγάλους» του κλάδου. Ηδη το 2017 το 79% του συνολικού λιανεμπορίου τροφίμων έγινε από τις 10 μεγαλύτερες αλυσίδες, από 67,2% το 2007 και 70,1% το 2010.

Η πίεση από την ολοένα και μεγαλύτερη συγκέντρωση, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι ο συνολικός τζίρος στην πραγματικότητα δεν αυξάνεται, λόγω των μειωμένων διαθέσιμων εισοδημάτων, μεταφέρεται στους προμηθευτές. Οι αλυσίδες ζητούν ολοένα και μεγαλύτερες παροχές και εκπτώσεις από τους προμηθευτές για να διατηρήσουν ή να αυξήσουν τα μερίδια αγοράς τους. Οι τελευταίοι, έχοντας απέναντι ολοένα και μεγαλύτερα δίκτυα σούπερ μάρκετ, χάνουν σημαντικό μέρος της διαπραγματευτικής τους ισχύος την ίδια ώρα που ακόμη κάποιοι προσπαθούν να επουλώσουν τις πληγές τους από την κατάρρευση της «Μαρινόπουλος».

Via : www.kathimerini.gr.