Νίκος  Γραικούσης*

Στο παρόν άρθρο περιγράφονται και αναλύονται κατά το δυνατό οι θεμελιώδεις αξιακές αρχές που οφείλουμε να αντιτάξουμε στις δυνάμεις που συγκροτούν και συγκρατούν  το σημερινό παγκόσμιο οικονομικό και πολιτικό σύστημα.

Αποτελεί  τη συνέχεια του άρθρου «Το πρόταγμα των πέντε διαστάσεων» όπου εκεί περιγράφηκαν οι εφαρμοσμένες πολιτικές που υλοποιούν τα παραπάνω.

Κάθε σύστημα, οικονομικό, πολιτικό, κοινωνικό, στηρίζεται σε ελάχιστους πυλώνες.

Το δικό μας σημερινό οικονομικό, πολιτικό και κοινωνικό σύστημα, το «Δυτικό» που έχει γίνει και παγκόσμιο, στηρίζεται πάνω σε δύο πυλώνες.

1.- Το πολίτευμα της αστικής κοινοβουλευτικής και αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας και

2.- Τον ιδιωτικό πλούτο.

Το υπάρχον καπιταλιστικό σύστημα με τις κοινωνικές προεκτάσεις του, είναι προϊόν του «Ευρωπαίου Πολίτη» που γεννήθηκε από την  Αναγέννηση και διαπαιδαγωγήθηκε από το Διαφωτισμό.

Όποιος θεωρεί ότι ολοκλήρωσε τον ιστορικό του ρόλο και πρέπει να παραδώσει τη θέση του σε ένα καινούργιο, με σκοπό τη δημιουργία ενός άλλου καλύτερου κόσμου, δεν έχει παρά να στραφεί ενάντια στα πραγματικά του θεμέλια.

Στις αξίες που το διέπουν και το συγκροτούν.

Σημάδια για την αναγκαιότητα της αλλαγής, που  ήδη κυοφορείται πολλά.

Η αντικατάσταση των «μηχανών» από τα «λογισμικά» στην παραγωγή, η δημιουργία άυλων δικτύων επικοινωνίας και μεταφοράς γνώσεων, προϊόντων και πληροφοριών, η τρομακτική συγκέντρωση του πλούτου, η απώλεια της εξουσίας από τις κοινωνίες, η αθρόα μετανάστευση, η παγκοσμιοποίηση του οικονομικού και κοινωνικού χώρου, η μεταφορά του τρίτου κόσμου στον πρώτο,  η απόλυτη όσμωση των πολιτισμών, ο ψηφιακός τρόπος ζωής και συμπεριφοράς, η αδιανόητη τεχνολογία που έρχεται, η αμφισβήτηση παγιωμένων θεσμών, ηθών και εθίμων, η παγκόσμια χωρίς προσανατολισμό «οργή» και οτιδήποτε άλλο προκύπτει ως αποτέλεσμα των παραπάνω.

Ο κόσμος που αναδύεται δεν θα έχει καμιά σχέση με τον σημερινό και με τον προηγούμενο.

Το μέλλον θα αναδείξει έναν καινούριο άνθρωπο, όπως το ίδιο έκανε η Ελληνική κλασική αρχαιότητα και αργότερα η Ευρωπαϊκή Αναγέννηση, έναν άνθρωπο με διαφορετικό σύστημα Αρχών και Αξιών, με  εντελώς διαφορετική κουλτούρα, σκέψη και συμπεριφορά.

Για όποιον συμφωνεί ότι το παλιό προξενεί κακό, δεν έχει άλλο τρόπο αντίδρασης εκτός από την αμφισβήτηση του παλιού και την ανακάλυψη των τρόπων της αποτελεσματικής ανατροπής του.

Η αρχή γίνεται πάντα με την αμφισβήτηση των θεμελιακών Αξιών του παλιού συστήματος και τον αγώνα για τη δημιουργία νέων Αξιών.

Αν δεν αμφισβητήσουμε το σύστημα στα πραγματικά θεμέλια του, τότε η ζημιά που θα προκαλέσουμε θα είναι περιφερειακή και απολύτως αναστρέψιμη από αυτό έστω και προσωρινά.

Το παρόν άρθρο θα αναδείξει λοιπόν το αξιακό περιεχόμενο της αμφισβήτησης, ενώ το προηγούμενο άρθρο  περιείχε μόνο τρόπους εφαρμοσμένης πολιτικής που εντάσσονταν στο παραπάνω πνεύμα.

Επανερχόμαστε στους δυο πυλώνες του συστήματος:

Ο πρώτος πυλώνας του συστήματος είναι το πολίτευμα της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας.

Το πολίτευμα αυτό αντλεί τη δύναμη του από τα Συντάγματα και τους Νόμους κάθε Πολιτείας.

Επέκταση του είναι το Διεθνές Δίκαιο το οποίο απαρτίζεται από συμφωνίες μεταξύ κρατών.

Οι παραπάνω πηγές δικαίου δίνουν στο αστικό αντιπροσωπευτικό πολιτικό σύστημα την δύναμη που απαιτείται για την άσκηση κάθε μορφής εξουσίας.

Θεωρούμε δεδομένο ότι το πολιτικό αυτό σύστημα έχει φτάσει στα όρια του, έχει επιτελέσει το ιστορικό του καθήκον και πλέον δεν αποτελεί τίποτα παραπάνω από το εργαλείο των κυρίαρχων ελίτ για την επίτευξη των σκοπών τους.

Ο άνθρωπος – πολίτης δεν μπορεί να περιμένει τίποτα περισσότερο από αυτό εκτός από τη διαχείριση της μιζέριας του και μια ζωή όμοια με του Σίσυφου.

Η αρχή της αμφισβήτησης του παραπάνω πολιτικού συστήματος περνά μέσα από την αμφισβήτηση της νομιμότητας των  πηγών δικαίου από τις οποίες αντλεί τη δύναμη του.

Αυτός πρέπει να είναι ο αρχικός και αντικειμενικός στόχος μιας νέας πολιτικής.

Εξηγούμαι:

Το νέο αξίωμα – πρόταγμα που προτείνουμε είναι ότι κανένα ‘’Δίκαιο’’ δεν μπορεί να θεωρηθεί ‘’νόμιμο και ηθικό’’  αν κατά τη διαδικασία της παραγωγής του δεν παίρνει μέρος άμεσα και προσωπικά ο κάθε ένας.

Δίχως να μεσολαβεί καμιά μορφή αντιπροσώπευσης και καμιά αντιπροσωπευτική διαδικασία.

Η  καθολική συλλογική βούληση που θα εκφράζεται μέσα από τη διαδικασία Δημοψηφισμάτων και μόνο αυτών, οφείλει να παράγει κάθε  πρωτογενή μορφή Δικαίου, γεγονός το οποίο θα αναγνωρίζεται από όλους ως η μόνη νόμιμη διαδικασία.

Κάθε μορφή δικαίου η οποία πηγάζει από οπουδήποτε αλλού, οφείλουμε να τη θεωρούμε αναχρονιστική, αντιπαραγωγική, υπονομευτική και αντικοινωνική.

Η πίστη στο «Σύνταγμα και τους Νόμους του Κράτους» πρέπει να αναβαθμιστεί και να αναβαπτιστεί.

Μέσα από την πίστη ότι αυτά είναι το αποτέλεσμα της άμεσης και συλλογικής κοινωνικής βούλησης, η οποία εκφράστηκε με τη διαδικασία της καθολικής έκφρασης γνώμης, τηρουμένου πάντα του κανόνα της πλειοψηφίας.

Η νέα τεχνολογία μας επιτρέπει να έχουμε σήμερα την πολυτέλεια πραγματοποίησης δημοψηφισμάτων σε άμεσο χρόνο και με σχεδόν μηδέν έξοδα.

Διατηρούμενου του όρου της μυστικής και προσωπικής ψήφου.

Η ανάπτυξη ενός πολιτικού – αξιακού κινήματος προς αυτή την κατεύθυνση είναι η προτροπή του παρόντος άρθρου.

Ο δεύτερος πυλώνας του συστήματος είναι ο ιδιωτικός πλούτος.

Κάθε μορφής καπιταλιστικό σύστημα είναι δομημένο με τέτοιο τρόπο που να ευνοεί τη συσσώρευση του κεφαλαίου (πλούτου) σε όλο και λιγότερα χέρια.

Κάθε είδους πλούτου, υλικού και πνευματικού, μέσα από την κατοχή των μέσων παραγωγής, της γνώσης και της εξουσίας.

Το αποτέλεσμα της συσσώρευσης του  πλούτου σε ιδιώτες είναι το ξεχαρβάλωμα της κοινωνίας, η καταστροφή κάθε συνεκτικού της κρίκου, η κυριαρχία του νόμου της ζούγκλας, η επιβολή και η καταστροφή.

Χωρίς να ξεχνάμε τη συγκέντρωση της εξουσίας, την κατάλυση κάθε έννοιας δημοκρατίας, την απαξίωση και τον εξανδραποδισμό κάθε ανθρωπιστικής ιδέας.

Με λίγα λόγια η συσσώρευση ιδιωτικού πλούτου είναι το ανεπιθύμητο γεγονός που παράγει δυστυχία  και δημιουργεί αντικοινωνική συμπεριφορά.

Όποιος κατέχει πλούτο περισσότερο από αυτόν που μπορεί να καταναλώσει, αποτελεί διαλυτικό κοινωνικό στοιχείο  και αυτό πρέπει να γίνεται άμεσα αντιληπτό μέσα από ένα ανάλογα διαμορφωμένο αξιακό status.

Η δημιουργία ενός πολιτικού – αξιακού κινήματος  που θα τοποθετεί τον κάτοχο αυτού του είδους πλούτου σε κοινωνικά περιθωριακή θέση, είναι η κατεύθυνση που δείχνει και η προτροπή που εισηγείται το παρόν άρθρο.

Είναι ανάγκη να εμπνεύσουμε μια νέα νοοτροπία σκέψης, με σύνθημα ότι το ατομικό συμφέρον προστατεύεται και προωθείται καλύτερα μόνο αν συντάσσεται και συμβαδίζει με το συλλογικό.

Η διαπαιδαγώγηση και η ορμή που θα φέρει η δημιουργία ενός κινήματος που θα κινείται σε αυτή τη λογική, θα είναι η αρχή του τέλους πολλών δεινών.

*Ο Νίκος Γραικούσης είναι μέλος του Δικτύου Ανανεωτικής Αριστεράς