Πυλώνας κοινωνικής πολιτικής για την Ευρώπη

Στις 26 Απριλίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε τη δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Πυλώνα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (EPSR), για να υποστηρίξει την κοινωνική διάσταση της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ο EPSR αποτελείται από 20 βασικές αρχές. Στόχος είναι να καθιερωθούν ως «πυξίδα» για τα κράτη-μέλη και τους οργανισμούς της Ευρώπης στον τομέα της εργασίας. Η έκτη από τις είκοσι αρχές αφορά τους μισθούς και περιλαμβάνει τρία βασικά σημεία. Πρώτον, το δικαίωμα των εργαζομένων να αμείβονται δίκαια για να εξασφαλίζουν ένα αξιοπρεπές βιοτικό επίπεδο. Δεύτερον, την καθιέρωση ενός «ικανοποιητικού βασικού μισθού». Τρίτον, την αποτροπή συνθηκών «φτώχειας στην εργασία». Παρότι ο Ευρωπαϊκός Πυλώνας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων περιέχει πολλά αντιφατικά σημεία και απλά αντανακλά τις καλές προθέσεις της Ε.Ε., θα μπορούσε να προσφέρει εναλλακτική προσέγγιση για τους μισθούς και τη συλλογική διαπραγμάτευση. Δηλαδή, θα μπορούσε να λειτουργήσει ως «κοινός παρονομαστής» σε εργασιακά θέματα. Απώτερος στόχος είναι να μην αντιμετωπίζονται οι μισθοί μόνον ως δαπάνη των εταιρειών –από την πλευρά της προσφοράς της οικονομίας– αλλά και ως καθοριστικός παράγοντας για την ενίσχυση της κατανάλωσης.

Ο EPSR θα μπορούσε να προωθήσει μια τέτοια προσέγγιση στα εργασιακά θέματα, επηρεάζοντας τη στάση της Κομισιόν για μισθολογικά θέματα και ενθαρρύνοντας τη διεξαγωγή συζητήσεων για ενίσχυση του βασικού μισθού στην Ευρώπη. Αυτά τα ζητήματα καταλαμβάνουν σημαντικό χώρο στις δημόσιες συζητήσεις ή στις εκθέσεις των οργανισμών της Ε.Ε. Για παράδειγμα, η Κομισιόν στην ετήσια έκθεση για ανάπτυξη το 2017 αναφέρει ότι αν οι αυξήσεις των μισθών είναι μετριοπαθείς, τότε θα εξασθενήσει η ζήτηση και άρα η ανάπτυξη στις οικονομίες της Ε.Ε. Ενα άλλο παράδειγμα είναι οι επανειλημμένες εκκλήσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) για υψηλότερους μισθούς, προκειμένου να διασφαλιστεί η σταθερότητα των τιμών και να αποφεύγονται αποπληθωριστικές τάσεις, δηλαδή πτώση των τιμών λόγω χρόνιας, ασθενικής κατανάλωσης. Πρόσφατα, ο Πίτερ Πρατ, μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου της ΕΚΤ, μίλησε υπέρ των υψηλότερων μισθών, προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος της ΕΚΤ για τον πληθωρισμό που είναι κοντά στο 2%. Ολα τα προαναφερόμενα υποδεικνύουν ότι η Ε.Ε. αρχίζει να αναγνωρίζει ανοικτά πόσο σημαντικό είναι να καταδεικνύεται η συνεισφορά των μισθών στην πλευρά ζήτησης της οικονομίας.

Τον Μάιο προτάθηκε αφενός στη Γερμανία και στην Ολλανδία να δημιουργήσουν συνθήκες για υψηλότερους (πραγματικούς) μισθούς. Αφετέρου η υποστήριξη στον βασικό μισθό δεν ήταν ενθαρρυντική. Η Κομισιόν είπε ότι ο βασικός μισθός δεν θα πρέπει να εμποδίζει ευκαιρίες για εργασία –εννοώντας να μην πολύ υψηλός– και να μην αναχαιτίζει την ανταγωνιστικότητα ή τη δημιουργία θέσεων εργασίας για τους εργαζόμενους με λίγα προσόντα. Επικριτική ήταν, επίσης, η στάση της Κομισιόν απέναντι στις αυξήσεις βασικών μισθών που έγιναν στη Βουλγαρία και στη Ρουμανία, δύο χώρες με πολύ χαμηλό κόστος εργασίας. Ουσιαστικά, στις χώρες έγιναν συστάσεις να υιοθετήσουν πιο διαφανείς μηχανισμούς στον προσδιορισμό των βασικών μισθών. Με αυτόν τον τρόπο, η Κομισιόν πολλές φορές συστήνει πιο μετριοπαθείς αυξήσεις. Κατά συνέπεια, ο δρόμος είναι ακόμη μακρύς σ’ ό,τι αφορά μια νέα προσέγγιση για τους μισθούς και τη συλλογική διαπραγμάτευση. Σε κάθε περίπτωση, μια ουσιαστική συζήτηση για «δίκαιους μισθούς» σημαίνει ότι η Ε.Ε. θα πρέπει πρώτα να θεσμοθετήσει ενιαίο βασικό μισθό, ο οποίος θα καθορίζεται από κοινά κριτήρια για το βιοτικό επίπεδο των πολιτών όλων των κρατών-μελών.

* Το άρθρο αναρτήθηκε στον ιστότοπο Social Europe.

Via : www.kathimerini.gr