Ο προυπολογισμός του 2017

του Αλέξανδρου Κλώσσα

Με ανάπτυξη 2,7% του ΑΕΠ και πρωτογενές πλεόνασμα που θα υπερκαλύψει το μνημονιακό στόχο του 1,75% και θα φτάσει το 2% του ΑΕΠ θα «τρέξει» ο προϋπολογισμός του 2017, σύμφωνα με το σχέδιο που κατέθεσε το υπουργείο Οικονομικών στη Βουλή.

Παράλληλα η κυβέρνηση προαναγγέλλει κοινωνικό μέρισμα από την υπερκάλυψη του στόχου για το πρωτογενές πλεόνασμα του 2016. Συγκεκριμένα εφόσον επιβεβαιωθεί η εκτίμησή ότι το πρωτογενές πλεόνασμα φέτος θα φτάσει στο 1,09% του ΑΕΠ, η διαφορά από τον στόχο του 0,5% θα επιστραφεί ως κοινωνικό μέρισμα.

Οπως αναφέρει η εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού 2017 «Λόγω της υπέρβασης του στόχου θα εξεταστεί άμεσα η δυνατότητα εφάπαξ διάθεσης μέρους της υπέρβασης σε δράσεις για την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής και προστασίας».

Αναφορικά με το Δημόσιο χρέος εκτιμάται ότι εξαιτίας της επανόδου της οικονομίας σε τροχιά υψηλής ανάπτυξης θα υποχωρήσει στο 176% του ΑΕΠ έναντι 180,3% φέτος, αγγίζοντας ωστόσο σε απόλυτο μέγεθος τα 319,2 δισ. ευρώ έναντι 315,4 δισ. ευρώ φέτος.

Το ΑΕΠ αναμένεται να σημειώσει αύξηση της τάξης των 6 δισ. ευρώ και από τα 174,908 δισ. θα ανέλθει σε 180,817 δισ.

Επίσης για το 2017 προβλέπεται πτώση της ανεργίας από 21,8% στο 20,6% και μετά από χρόνια αποπληθωρισμού επιστροφή σε πληθωρισμό 0,7%.

Κανονικά θα εφαρμοστεί το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης, μετά και τον τελευταίο κύκλο διαπραγματεύσεων μεταξύ κυβέρνησης και θεσμών, καθώς βρέθηκε η χρυσή τομή για το κονδύλι που θα καλύψει το πρόγραμμα αρχικά σε τριάντα μικρούς και μεσαίους Δήμους της χώρας κατά το τρέχον έτος 2016 απορροφώντας πιστώσεις ύψους 55 εκατ. ευρώ, ενώ για το 2017 έχουν προβλεφθεί πιστώσεις ύψους 760 εκατ. ευρώ με σκοπό την επέκτασή του σε όλους τους Δήμους της χώρας.

Το πρόγραμμα αυτό ενσωματώνει και το παλαιότερο πρόγραμμα του «Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος» που τέθηκε σε λειτουργία το 2014 και λειτούργησε μόνο πιλοτικά και όχι σε πανελλαδικό επίπεδο. Είναι ένα πρόγραμμα αμιγώς προνοιακού χαρακτήρα, απευθύνεται σε νοικοκυριά, που διαβιούν σε συνθήκες φτώχειας και λειτουργεί κατά τρόπο συμπληρωματικό στο πλαίσιο εφαρμογής δημόσιων πολιτικών καταπολέμησης της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού.

Πιο συγκεκριμένα, το πρόγραμμα περιλαμβάνει τρεις (3) βασικούς πυλώνες:

α) εισοδηματική ενίσχυση, β) πρόσβαση και διασύνδεση σε συμπληρωματικές παροχές και υπηρεσίες και γ) υπηρεσίες ενεργοποίησης και προώθησης των δικαιούχων σε δράσεις, όπως κάλυψη προτεινόμενης θέσης εργασίας, συμμετοχή σε προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης και εμπειρίας και επιστροφή στο εκπαιδευτικό σύστημα.

Στο μέτωπο των εσόδων οι φόροι το 2017 θα είναι αυξημένοι κατά 1,335 δισ. ευρώ στους έμμεσους φόρους (στα 26,443 δισ. ευρώ) και 1,161 δισ. ευρώ μόνο από φόρους εισοδήματος φυσικών προσώπων (συνολικά 9,172 δισ. ευρώ).

Αντίστοιχα στις δαπάνες οι προβλέψεις πρωτογενών δαπανών για το 2016 είχαν προϋπολογιστεί στα 50 δισ. ευρώ , και τελικά θα διαμορφωθούν στα 48,416 δισ. ευρώ. Γία το 2017 οι πρωτογενείς δαπάνες θα παραμείνουν σχεδόν αμετάβλητες στα 48,468 δισ. ευρώ.

Έσοδα

Συγκεκριμένα σύμφωνα με το τελικό κείμενο του προϋπολογισμού τα καθαρά έσοδα του Τακτικού Προϋπολογισμού, σε ταμειακή βάση, προβλέπεται να διαμορφωθούν στα 50.374 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 2.271 εκατ. ευρώ έναντι του 2016.

Η εξέλιξη αυτή αναμένεται να προέλθει, κυρίως, από:

• Τις αναμενόμενες αποδόσεις των θεσμοθετημένων παρεμβάσεων που εφαρμόσθηκαν ήδη από το 2016, όσο και αυτών των οποίων η εφαρμογή θα ξεκινήσει το 2017 και ειδικότερα από:

– την αναμόρφωση της φορολογίας εισοδήματος, όσον αφορά στην παραχώρηση εταιρικών οχημάτων,
– την αναμόρφωση της φορολογίας στους οργανισμούς συλλογικών επενδύσεων,
– την επιβολή τέλους συνδρομητών στη σταθερή τηλεφωνία,
– την αύξηση του φόρου κατανάλωσης επί των τσιγάρων και του καπνού (συμπεριλαμβανομένων των ηλεκτρονικών τσιγάρων),
– την επιβολή φόρου κατανάλωσης στον καφέ.

• Τα αυξημένα έσοδα λόγω της είσπραξης της τελευταίας δόσης του ΕΝΦΙΑ 2016 τον Ιανουάριο 2017, εκτιμώμενου ποσού 323 εκατ. ευρώ. Ωστόσο το ποσό αυτό, σε δημοσιονομική βάση, θα καταγραφεί στο έτος 2016.

• Το τίμημα από την πώληση των περιφερειακών αεροδρομίων, ύψους 1.234 εκατ. ευρώ.

Άμεσοι φόροι

Οι άμεσοι φόροι προβλέπεται ότι θα διαμορφωθούν στα 20.415 εκατ. ευρώ, μειωμένοι κατά 296 εκατ. ευρώ, έναντι του 2016. Ειδικότερα:

Ο φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων, αναμένεται να διαμορφωθεί στα 9.172 εκατ. ευρώ, αυξημένος κατά 1.161 εκατ. ευρώ έναντι του 2016, λόγω κυρίως της αναμόρφωσης της φορολογίας εισοδήματος.

Ο φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων προβλέπεται να παρουσιάσει μείωση κατά 242 εκατ. ευρώ έναντι του 2016 και να διαμορφωθεί στα 3.236 εκατ. ευρώ, λόγω της επίδρασης του αυξημένου ποσοστού προκαταβολής το 2016.

Οι φόροι περιουσίας προβλέπεται να φθάσουν στα 3.132 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας μείωση κατά 401 εκατ. ευρώ, έναντι του 2016, λόγω της διαφοροποίησης είσπραξης των δόσεων ΕΝΦΙΑ. Πιο συγκεκριμένα το 2016 εισπράχθηκαν δύο δόσεις του ΕΝΦΙΑ 2015, ενώ το 2017 θα εισπραχθεί μία δόση του ΕΝΦΙΑ 2016.

Οι άμεσοι φόροι ΠΟΕ αναμένεται να διαμορφωθούν στα 1.291 εκατ. ευρώ, μειωμένοι κατά 332 εκατ. ευρώ έναντι του 2016, ενώ οι λοιποί άμεσοι φόροι θα διαμορφωθούν στα 2.333 εκατ. ευρώ, μειωμένοι κατά 546 εκατ. ευρώ έναντι του 2016. Η μείωση αυτή οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι το ποσό των εισφορών των εργαζομένων στο Δημόσιο, εκτιμώμενου ύψους 664 εκατ. ευρώ, από το 2017 κι εφεξής θα αποτελεί πόρο του ΕΦΚΑ, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν.4387/2016.

Έμμεσοι φόροι

Οι έμμεσοι φόροι προβλέπεται να διαμορφωθούν στα 26.443 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 1.335 εκατ. ευρώ έναντι του 2016. Ειδικότερα:

Τα έσοδα από ΦΠΑ αναμένεται να ανέλθουν στα 15.476 εκατ. ευρώ αυξημένα κατά 769 εκατ. ευρώ έναντι του 2016. Η αύξηση αυτή οφείλεται τόσο στην εφαρμογή της αύξησης των συντελεστών σε πλήρες έτος, όσο και στην προβλεπόμενη αύξηση της τιμής του πετρελαίου διεθνώς.

Οι φόροι κατανάλωσης θα διαμορφωθούν στα 9.547 εκατ. ευρώ αυξημένοι κατά 712 εκατ. ευρώ έναντι του 2016, λόγω κυρίως των νέων παρεμβάσεων (αναμόρφωση του ΕΦΚ των ενεργειακών και των καπνικών προϊόντων, επιβολή φόρου κατανάλωσης στον καφέ, τέλος συνδρομητών σταθερής τηλεφωνίας).

Οι έμμεσοι φόροι ΠΟΕ θα διαμορφωθούν στα 549 εκατ. ευρώ, μειωμένοι κατά 168 εκατ. ευρώ έναντι του 2016.

Τα έσοδα του ΠΔΕ στο 2017 προβλέπεται να διαμορφωθούν στα 4.155 εκατ. ευρώ σε ταμειακή βάση, και στα 3.900 εκατ. ευρώ σε δεδουλευμένη βάση.

Δαπάνες

Οι συνολικές δαπάνες του Τακτικού Προϋπολογισμού εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν στα 49.536 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 1.481 εκατ. ευρώ, έναντι της εκτίμησης για το έτος 2016, κυρίως λόγω της μείωσης των δαπανών για καταπτώσεις εγγυήσεων σε ακαθάριστη βάση σε φορείς εντός Γενικής Κυβέρνησης, στην προβλεπόμενη μείωση των δαπανών (σε ταμειακή βάση) για εξοπλιστικά προγράμματα, καθώς και στη μη πρόβλεψη δαπανών για αναλήψεις χρεών.

Οι πρωτογενείς δαπάνες του Τακτικού Προϋπολογισμού εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν στα 43.986 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 1.431 εκατ. ευρώ, έναντι της εκτίμησης για το έτος 2016, για τους παραπάνω λόγους.

Ανάλυση δαπανών κατά μείζονα κατηγορία

Αποδοχές και συντάξεις

Οι δαπάνες αποδοχών και συντάξεων προβλέπεται να ανέλθουν στα 12.057 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 5.740 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2016.

Στη διαμόρφωση των δαπανών αυτών έχουν ληφθεί υπόψη:

• η μείωση του αριθμού αποχωρήσεων λόγω συνταξιοδότησης,
• η ανάληψη της καταβολής των συντάξεων του Δημοσίου από τον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ), ο οποίος θα επιχορηγείται για το σκοπό αυτό από τον τακτικό προϋπολογισμό,
• η καταβολή από 1/1/2017 εργοδοτικής εισφοράς και από το κράτος, ως εργοδότη, υπέρ του ΕΦΚΑ, και
• η αλλαγή του κανόνα προσλήψεων σε 1 προς 4, από 1 προς 5 που ίσχυε για το 2016.

Το τελικό κείμενο του προϋπολογισμού «βλέπει» και ορισμένους παράγοντες μακροοικονομικού κινδύνου, οι οποίοι θα μπορούσαν να συμπιέσουν προς τα κάτω την επίδοση της οικονομίας στο 2ο εξάμηνο του 2016 και πέραν αυτού.

Συγκεκριμένα οι κίνδυνοι αυτοί αφορούν αφενός ενδογενείς παράγοντες, όπως την ταχύτητα προσαρμογής της επενδυτικής δραστηριότητας στα νέα δεδομένα οικονομικής σταθερότητας και τη συνεπή υλοποίηση του συμφωνηθέντος πακέτου μέτρων. Για την ασφαλή μετάβαση σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης το 2017 και μεσοπρόθεσμα, η στρατηγική που πρέπει να εφαρμοστεί σε σχέση με αυτούς τους ενδογενείς παράγοντες είναι:

– η αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων, που θα εξυγιάνει τα χαρτοφυλάκια των ελληνικών τραπεζών επιτρέποντας την αύξηση της πιστωτικής επέκτασης προς την πραγματική οικονομία,
– η υλοποίηση των δομικών μεταρρυθμίσεων που προβλέπονται στο πρόγραμμα στήριξης, με στόχο την αύξηση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας με τρόπους πέραν της εσωτερικής υποτίμησης, καθόσον αυτή έχει εξαντλήσει τα περιθώρια συνεισφοράς της,
– η αξιοποίηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων με έμφαση στη συμμετοχή της Ελλάδας στο Επενδυτικό Σχέδιο για την Ευρώπη,
– η συνέχιση των διαβουλεύσεων για τη βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους και η σταδιακή εφαρμογή συγκεκριμένων βραχυπρόθεσμων και μέσο/μακροπρόθεσμων μέτρων για την αναδιάρθρωση των ακαθάριστων χρηματοδοτικών αναγκών της χώρας,
– η παγίωση της βελτίωσης των δημοσιονομικών αποτελεσμάτων, ώστε να μην παρίσταται ανάγκη ενεργοποίησης του αυτόματου μηχανισμού δημοσιονομικής προσαρμογής,
– η ενίσχυση του δικτύου κοινωνικής συνοχής, με τη στήριξη των χαμηλότερων εισοδηματικών στρωμάτων μέσω δεσμών μέτρων κοινωνικής αλληλεγγύης, όπως σχεδιάζεται για το 2017.

Αφετέρου, σύμφωνα με τον προϋπολογισμό, αρκετοί εξωγενείς παράγοντες που επιδρούν το τελευταίο διάστημα στο διεθνές οικονομικό περιβάλλον, ωθούν σε αύξηση της αβεβαιότητας και δύνανται να επιδράσουν δυσμενώς στην ελληνική οικονομία. Τέτοιοι παράγοντες είναι:

– η απόφαση του Ηνωμένου Βασιλείου για έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ένωση, με τη μεσοπρόθεσμη επίπτωση που αυτή δύναται να έχει:

– στις αποδόσεις των κρατικών ομολόγων των περιφερειακών χωρών με μεγάλους δείκτες δημόσιου χρέους,
– στο ΑΕΠ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και κατ’ επέκταση στις εξαγωγές της ελληνικής οικονομίας,
– στην αύξηση της εσωστρέφειας σε επίπεδο κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
– σε ευάλωτα τραπεζικά συστήματα που αποτελούν μέρος του Ευρωσυστήματος και
– στο βαθμό διακυμάνσεων και αποστροφής του κινδύνου στις διεθνείς χρηματαγορές,
– τυχόν απόκλιση από την εφαρμοζόμενη συμφωνία μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Τουρκίας για την προσφυγική κρίση,
– τυχόν παράταση των υφιστάμενων γεωπολιτικών συνθηκών στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής, με δυνητικά αρνητικές συνέπειες για τον ελληνικό τουρισμό και τις άμεσες ξένες επενδύσεις στο μεσοπρόθεσμο διάστημα.

Κεφάλαια 6,6δις ευρώ για τα έτη 2016-2017 για την αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών του δημοσίου προβλέπει ο προϋπολογισμός. Τα χρήματα προέρχονται από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμός Σταθερότητας (ΕΜΣ) αποκλειστικά για την αποπληρωμή των ανωτέρω υποχρεώσεων, ενώ όπως αναφέρεται συστάθηκε λογαριασμός του Ελληνικού Δημοσίου στην Τράπεζα της Ελλάδος, ο οποίος πιστώνεται με το προϊόν της ειδικής χρηματοδότησης από τον ΕΜΣ.

Στο τέλος του μηνός Ιουνίου του 2016 εκταμιεύτηκε η πρώτη δόση από τον ΕΜΣ ύψους 1.800 εκατ. ευρώ και η υλοποίηση του προγράμματος ξεκίνησε από τα μέσα του μηνός Ιουλίου.

Συνολικά, μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου μεταφέρθηκαν πιστώσεις στους προϋπολογισμούς των Υπουργείων και των λοιπών φορέων της Γενικής Κυβέρνησης, συνολικού ύψους 1.966,3 εκατ. ευρώ και από αυτές εκκαθαρίστηκαν ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις προς τρίτους ύψους 1.767,0 εκατ. ευρώ. Στα ανωτέρω ποσά συμπεριλαμβάνεται και ποσό ύψους 420 εκατ. ευρώ, το οποίο συμψηφίσθηκε στο σύνολό του με οφειλές τρίτων προς το Δημόσιο, χωρίς να απαιτηθεί αντίστοιχη χρηματοδότηση.

Αντίστοιχα, στο διάστημα Ιουλίου – Σεπτεμβρίου του 2016 δόθηκε χρηματοδότηση ύψους 152 εκατ. ευρώ για την αποπληρωμή εκκρεμών επιστροφών φόρων και εξοφλήθηκαν επιστροφές φόρων ύψους 107,3 εκατ. ευρώ.

Οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις της Γενικής Κυβέρνησης την 30/6/2016 ανέρχονταν σε 5.929 εκατ. ευρώ, ενώ την 30/9/2016 περιορίσθηκαν στα 4.779 εκατ. ευρώ. Συνολικά, οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις της Γενικής Κυβέρνησης, συμπεριλαμβανομένων και των εκκρεμών επιστροφών φόρων, την 30/6/2016 ανέρχονταν σε 7.235 εκατ. ευρώ, ενώ την 30/9/2016 διαμορφώθηκαν στα 6.217 εκατ. ευρώ.

Μετά τη θετική αξιολόγηση της πορείας του προγράμματος ως και τον Σεπτέμβριο του τρέχοντος έτους, εκταμιεύτηκε από τον ΕΜΣ επιπλέον ποσό 1.700 εκατ. ευρώ στο τέλος Οκτωβρίου. Το μεγαλύτερο μέρος της χρηματοδότησης αυτής αναμένεται να αποδοθεί στους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης εντός του 2016.

Όπως αναφέρεται στον προϋπολογισμό, οι εκταμιεύσεις του προγράμματος θα προσαρμόζονται ανάλογα με την πορεία της χρηματοδότησης από τον ΕΜΣ. Με τη συνέχιση της ομαλής χρηματοδότησης από τον ΕΜΣ, αναμένεται σημαντική μείωση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων της Γενικής Κυβέρνησης εντός του 2017. Παράλληλα, αναμένεται εντατικοποίηση της εκκαθάρισης και αποπληρωμής των εκκρεμών επιστροφών φόρων.

Επιπλέον, ως το τέλος του 2016 σχεδιάζεται να καθοριστούν οι λεπτομέρειες για την έκτακτη επιχορήγηση των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης για την εκκαθάριση και αποπληρωμή εκκρεμών αιτήσεων συνταξιοδότησης, με στόχο την έναρξη της χρηματοδότησής τους στις αρχές του 2017.

Με έλλειμμα 643εκατ. ευρώ θα κλείσει το 2016 για τα Ασφαλιστικά Ταμεία. Ωστόσο, ο προϋπολογισμός προβλέπει για το 2017 πλεόνασμα 233εκατ ευρώ. Συγκεκριμένα, τα συνολικά έσοδα του ενοποιημένου κοινωνικού προϋπολογισμού το 2017 προβλέπονται αυξημένα κατά 5.872 εκατ. ευρώ, σε σχέση με το 2016, κυρίως λόγω της ενσωμάτωσης της κρατικής επιχορήγησης και των εισφορών εργαζομένων που αφορούν τους ασφαλισμένους έως 31/12/2010 του δημόσιου τομέα, στους οποίους οι συντάξεις καταβάλλονταν από τον τακτικό προϋπολογισμό, ενώ πλέον θα καταβάλλονται από τον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ). Αντίστοιχα, τα έξοδά του προβλέπονται αυξημένα κατά 6.028 εκατ. ευρώ σε σχέση με τις εκτιμήσεις του 2016, κυρίως λόγω της αύξησης που επέφερε η ενσωμάτωση της συνταξιοδοτικής δαπάνης του Δημοσίου.

Για το 2016 το ταμειακό ισοζύγιο των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης (Ασφαλιστικά Ταμεία, Οργανισμοί Απασχόλησης, ΕΟΠΥΥ) και των Νοσοκομείων – ΠΕΔΥ εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί σε έλλειμμα ύψους 643 εκατ. ευρώ, έναντι πρόβλεψης στόχου για έλλειμμα ύψους 2.089 εκατ. ευρώ.

Ωστόσο, σε δημοσιονομική βάση, το αποτέλεσμα για το 2016 εκτιμάται σε πλεόνασμα ύψους 225 εκατ. ευρώ, έναντι πρόβλεψης ελλείμματος ύψους 589 εκατ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στην αύξηση των μεταβιβάσεων από τον Τακτικό Προϋπολογισμό ύψους 580 εκατ. ευρώ, για την καταβολή της συνταξιοδοτικής δαπάνης του Δημοσίου του Ιανουαρίου 2017.

Για το έτος 2017, το δημοσιονομικό αποτέλεσμα εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί σε πλεόνασμα ύψους 233 εκατ. ευρώ, ως απόρροια κυρίως της εκτιμώμενης βελτίωσης των απλήρωτων υποχρεώσεων κατά 1.032 εκατ. ευρώ για το σύνολο των οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης και των νοσοκομείων – ΠΕΔΥ.

Ασφαλιστικά Ταμεία

Για το 2017 το δημοσιονομικό αποτέλεσμα των ασφαλιστικών ταμείων αναμένεται να διαμορφωθεί από μεταβολές στο σκέλος των εσόδων και των εξόδων ως εξής:

• Προβλέπεται αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών (περιλαμβανομένων και των ρυθμίσεων οφειλών) κατά 1.371 εκατ. ευρώ, η οποία οφείλεται τόσο στην αύξηση των εισφορών σε κατηγορίες αυτοαπασχολούμενων και αγροτών, όσο και στην καταβολή από 1/1/2017 εργοδοτικής εισφοράς από το Δημόσιο και των εισφορών εργαζομένων προς τον ΕΦΚΑ.

• Οι μεταβιβάσεις από τον κρατικό προϋπολογισμό θα διαμορφωθούν στα 14.669 εκατ. ευρώ έναντι 10.083 εκατ. ευρώ στο 2016, λόγω κυρίως της αυξημένης επιχορήγησης προς τον ΕΦΚΑ για την καταβολή και των συντάξεων του Δημοσίου, που μέχρι τώρα αποτελούσαν δαπάνη του τακτικού προϋπολογισμού.

Ως προς το σκέλος των εξόδων η συνταξιοδοτική δαπάνη αναμένεται να ανέλθει στα 29.211 εκατ. ευρώ το 2017, έναντι 23.466 εκατ. ευρώ το 2016, ήτοι αυξημένη κατά 5.745 εκατ. ευρώ, λόγω της καταβολής των κύριων συντάξεων του Δημοσίου από τον ΕΦΚΑ από την 1/1/2017.