του Γιαννη Τσαμουργκέλη
Ενόψει συνεδρίου, που καλείται να απαντήσει σε υπαρξιακές αναζητήσεις για το χώρο της ΔΗΜΑΡ και ευρύτερα της δημοκρατικής αριστεράς, σκέψεις παρασύρονται από την πολιτική συγκυρία. Έτσι, αντικειμενικά, «αναζητήσεις» κινούνται περί το σύγχρονο δίπολο ανάμεσα στο «κεντροδεξιό» (ΝΔ+ΠΑΣΟΚ) και το «αριστερό» σενάριο (ΣΥΡΙΖΑ).
Διαφωνώ απολύτως με αυτή τη συγκυριακή προσέγγιση.
Εάν δεν βρούμε το δικό μας πάτημα στην ιστορία, η ιστορία δεν θα μας βρει για να μας αναφέρει. Θα έχουμε γίνει μέρος της ιστορίας κάποιου άλλου.
Εάν δεν πιστεύουμε ότι ο λόγος μας έχει ρόλο στην ιστορία γιατί περιγράφει το μέλλον του τόπου με τις δικές μας αρχές, γιατί πραγματεύεται τη ζωή των πολιτών σε μια ευνομούμενη κοινωνία όπως μοναδικά εμείς την περιγράφουμε… (ανεξάρτητα από «συγγένειες» ή επιμέρους «συμφωνίες» με άλλους), τότε δεν έχουμε λόγο ύπαρξης.
Σε αυτή την περίπτωση, ας επιλέξει ο καθένας το χώρο του για το δικό του «εισοδισμό» και ας βρει και μια συνιστώσα ή μια παρέα για να διακριθεί εντός του αλλότριου πολιτικού συνόλου που θα αποφασίσει να φιλοξενηθεί, και να τον φιλοξενήσει.
Το συνέδριο της ΔΗΜΑΡ είναι αποτέλεσμα κρίσης του ευρύτερου χώρου εν μέσω της κρίσης του οικονομικού-κοινωνικού και πολιτικού υποδείγματος στη χώρα όσο και στην Ευρώπη. Ακόμα δε περισσότερο, εν μέσω αλλαγών συσχετισμών δυνάμεων στον ευρύτερο γεωγραφικό χώρο και παγκοσμίως. Ζούμε περίοδο ρηξιγενών αναδιατάξεων και βρισκόμαστε ακόμα στην αρχή. Η οικονομία αλλάζει σε Μίκρο και Μάκρο επίπεδο. Επαγγέλματα χάνονται, μετασχηματίζονται, γεννιούνται. Οι οικονομικές και οι εργασιακές σχέσεις επαναπροσδιορίζονται. Ο ρόλος του κράτος αναθεωρείται. Η επιχειρηματικότητα και οι αγορές επανακαθορίζονται.
Η κοινωνία αλλάζει. Η μεσαία τάξη αποσαρθρώνεται. Οι οικονομικά ανίσχυροι και οι μακροχρόνια άνεργοι οδηγούνται στον κοινωνικό αποκλεισμό. Οι «διαφορετικοί» περιθωριοποιούνται. Η πόλωση οξύνεται. Η κοινωνική κινητικότητα περιορίζεται δραματικά. Ο πολιτισμός της καθημερινότητας και οι συμπεριφορές αναμορφώνονται. Τέλος, το πολιτικό σκηνικό αλλάζει εξισορροπώντας σταδιακά ανάμεσα στην εκπροσώπηση των νέων οικονομικών και κοινωνικών διατάξεων όσο και στις προθέσεις του πελατειακού πολιτικού συστήματος. Οι αλλαγές είναι εδώ, έρχονται και θα έρθουν και άλλες.
Απέναντι σε όλα αυτά, οι καθεστηκυίες δυνάμεις υπεραμύνονται του παρελθόντος οργανωμένοι σε ολιγοπωλιακές συστάδες εθνικών πρωταθλητών ή πελατειακές συσπειρώσεις εξυπηρετήσεων ειδικών (μικρών ή μεγάλων) συμφερόντων.
Ποια θα είναι η δική μας στάση;
Θα προσκολληθούμε αυτάρεσκα στις αναφορές του χθες;
Θα καλυφθούμε πίσω από τον παραδοσιακό, βαρύγδουπο και λαϊκιστικό φορμαλισμό της αριστεράς για να μην φθαρούμε αναζητώντας απαντήσεις για όλα αυτά που συνθέτουν τη πραγματική ζωή των πολιτών;
Θα «προσαρμοστούμε» ένθεν κακείθεν, τόσο όσο για να εξασφαλίσουμε το πολιτικό μέλλον των επαγγελματιών του χώρου;
Αντί αυτών υποστηρίζω ότι πρέπει να αναζητήσουμε την σύγχρονη αντιστοίχιση μας με τις κοινωνικές και οικονομικές δυνάμεις που διεκδικούν το νέο. Τη δημιουργία έναντι της γραφειοκρατίας. Τις μεταρρυθμίσεις έναντι της οπισθοδρόμησης και της απραξίας. Την επιχειρηματικότητα και την ανοικτή επιχειρηματική δράση σε ελεύθερες και προσβάσιμες αγορές, έναντι του ημετερισμού και της ιεραρχικής διάταξης επιχειρηματικών συμφερόντων γύρω από ολιγάρχες και ασύδοτα ολιγοπώλια. Την ανασύσταση του κράτους με μέριμνα για τον πολίτη, έναντι του κράτους τη κοινωνικής αδικίας. Την εδραίωση της ρύθμισης και της εποπτείας που εξασφαλίζουν ίσες ευκαιρίες για όλους, έναντι του κράτους λάφυρο που υπηρετεί ταξικά και πελατειακά συμφέροντα . Τη θεσμική ανασυγκρότηση της δημοκρατίας έναντι της δημοκρατίας των μηχανισμών και της «επαγγελματοποίησης» της πολιτικής. Την εξουσία της κοινωνίας των πολιτών έναντι της κομματικοποίησης και του κρατισμού. Την πολιτεία της συλλογικής δράσης, της συνεννόησης και της συναίνεσης έναντι του αυταρχισμού των ολίγων. Τον πολιτισμό των ανθρώπινων αξιών έναντι του πολιτισμού της βίας, των διακρίσεων και του αποκλεισμού.
Ήρθε η ώρα να μιλήσουμε για τη δική μας πρόταση για την κοινωνία, την οικονομία, την πολιτεία και τους πολίτες. Για την δική μας Ελλάδα στην Ευρώπη που θέλουμε. Και με αυτήν θα σταθούμε στο διάλογο για τις πολιτικές εξελίξεις στη χώρα. Στον όποιο και οποτεδήποτε διάλογο. Στις όποιες και οποτεδήποτε εξελίξεις. Με τη δική μας φυσιογνωμία. Το δικό μας στίγμα και όραμα. Τις δικές μας προτάσεις. Επί αυτών θα συγκροτήσουμε τις συμφωνίες μας και τις διαφωνίες μας, τις παραχωρήσεις και τις υπερβάσεις μας.
Και τότε το θέμα δεν θα είναι ποια θα είναι η δική μας κατεύθυνση συνεργασίας, αλλά ποια θα είναι η δική τους.
Ας κάνουμε λοιπόν το συνέδριο το σινιάλο για τη δική μας ώρα στην ιστορία. Με γενναιότητα έναντι του παρελθόντος, με σεβασμό έναντι των απαιτήσεων του μέλλοντος. Με αρχές, ιδεολογία και προτάσεις που ουσιαστικοποιούν την πολιτική και μετουσιώνουν τις φιλοσοφικές μας αρχές σε καθημερινότητα για τον πολίτη. Με ανθρωπισμό, ελευθερία, ίσες ευκαιρίες, κοινωνική αλληλεγγύη και δικαιοσύνη, θεσμική θωράκιση της δημοκρατίας, συλλογικότητα, διάλογο, συνεννόηση.