ΣΕ ΚΟΙΝΗ ΓΡΑΜΜΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΑ
Του ΣΑΚΗ ΑΠΟΣΤΟΛΑΚΗ
Η κυβέρνηση προωθεί την εκτροπή του Αώου χωρίς να έχει ενημερώσει την αλβανική πλευρά, παρά το ότι το μεγαλύτερο μέρος του ποταμού διατρέχει τη γειτονική χώρα πριν εκβάλει στην Αδριατική. Η συνολική διαδρομή του Αώου είναι 260 χλμ., από τα οποία μόνο τα 70 χλμ. διαρρέουν την Ελλάδα. Παρ’ όλ’ αυτά, η ελληνική κυβέρνηση σχεδιάζει την εκτροπή των νερών του ποταμού εν κρυπτώ, χωρίς να ενημερώσει τις αρχές της γειτονικής χώρας.
Δήμαρχοι και περιβαλλοντικές οργανώσεις από την Αλβανία βρέθηκαν το περασμένο τετραήμερο στο 2ο Οικο-κάμπινγκ που διοργάνωσε στη Βοβούσα Ιωαννίνων η Κίνηση Πολιτών για την προστασία του ποταμού Αώου. Αποφασίστηκε η διεύρυνση της συνεργασίας, τόσο μεταξύ των δήμων των Ζαγοροχωρίων και της Κόνιτσας με το Δήμο Πρεμετής, όσο και μεταξύ των περιβαλλοντικών οργανώσεων των δύο χωρών, για να αποτραπεί η εκτροπή των νερών του Αώου. Κάτι που θα έχει σημαντικές περιβαλλοντικές συνέπειες στον Εθνικό Δρυμό της Πίνδου, όσο και στις αγροτικές, κτηνοτροφικές, αλλά και τουριστικές δραστηριότητες της περιοχής.
Πάνω από 150 άτομα από Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Ήπειρο έδωσαν και φέτος το «παρών» στο 2ο Οικο-κάμπινγκ της Βοβούσας (7-10.8), παρά τις έντονες βροχοπτώσεις. Μεταξύ τους, μέλη οικολογικών οργανώσεων, όπως το WWF-Hellas. Στις συζητήσεις που έγιναν, και στις οποίες συμμετείχαν δημοτικές αρχές και οργανώσεις από την Ελλάδα και από την Αλβανία, έγινε γνωστό ότι οι αρχές της Αλβανίας δεν έχουν καμία ενημέρωση από την ελληνική κυβέρνηση για τα σχέδια εκτροπής του Αώου, που θα πλήξουν τη ροή του ποταμού και στη γειτονική χώρα. Όπως ειπώθηκε, η μείωση του όγκου του νερού του Αώου στην ελληνική πλευρά θα έχει σημαντικές επιπτώσεις και στη ροή του ποταμού στη πλευρά της Αλβανίας, και κυρίως στη λεκάνη απορροής. Ήδη, στην αλβανική πλευρά ο Αώος πλήττεται από τη ρύπανση, τόσο από αστικά λύματα όσο και από τη γεωργική δραστηριότητα, τα οποία χύνονται στο ποτάμι. Γι’ αυτό, μείωση του όγκου των νερών του ποταμού θα σημάνει αύξηση της ρύπανσης στα νερά του, κατά μήκος της διαδρομής του στην Αλβανία.
Τον Δεκέμβριο, εξάλλου, συζητείται στο ΣτΕ η προσφυγή που κατέθεσαν το WWF και άλλες περιβαλλοντικές οργανώσεις, με την οποία ζητείται να ακυρωθεί η υπουργική απόφαση με την οποία εγκρίθηκε το Σχέδιο Διαχείρισης Υδάτινων Πόρων Ηπείρου, στο οποίο περιλαμβάνεται ως προγραμματιζόμενο έργο η εκτροπή του Αώου. Όπως σημειώθηκε στη διάρκεια των συζητήσεων του 2ου Οικο-κάμπινγκ, το Σχέδιο δεν τέθηκε σε διαβούλευση με κοινωνικούς και οικονομικούς φορείς των Ιωαννίνων και της Ηπείρου, αλλά ούτε και με την αλβανική πλευρά.
Στη διάρκεια των συζητήσεων επισημάνθηκε ότι η δεύτερη εκτροπή του Αώου, από το Αρκουδόρεμα (εντός του Εθνικού Δρυμού) προς το λεκανοπέδιο Ιωαννίνων, έργο το οποίο σχεδιάζουν ερήμην της τοπικής κοινωνίας η κατασκευαστική ΤΕΡΝΑ και η ΔΕΗ-Ανανεώσιμες, με μεγαλύτερη επιμονή από το 2012, αποτελεί αρπαγή του νερού του Αώου και εμπορευματοποίησή του. Στη συνολική διαδρομή 260 χλμ. του ποταμού, από τα οποία τα 70 χλμ. διαρρέουν τη χώρα μας, έχει δημιουργηθεί πολύ μεγάλος αριθμός οικοτόπων και το ποτάμι είναι άρρηκτα συνδεδεμένο περιβαλλοντικά με πλήθος οικοσυστημάτων, τα οποία και τροφοδοτεί.
Τονίστηκε επίσης ότι το υδάτινο σύστημα του Αώου έχει ήδη υποστεί μια εξαιρετικά μεγάλη απώλεια υδάτινου δυναμικού μέσω της κατακράτησης ετησίως ποσότητας νερού της τάξης των 100 εκατ. κ.μ., τα οποία τροφοδοτούν τη λίμνη του ΥΗΣ Πηγών Αώου, έργο το οποίο κατασκευάστηκε στα τέλη της δεκαετίας του ’80.
Με τη δεύτερη εκτροπή προτείνεται η κατακράτηση επιπλέον ποσοτήτων νερού, 70 εκατ. κ.μ. ετησίως, γεγονός το οποίο θα επιφέρει σωρευτικά περαιτέρω δυσμενείς συνέπειες στο όλο οικοσύστημα. Η λεκάνη απορροής του Αώου αποτελείται από 44 επιμέρους υπολεκάνες, 7 από τις οποίες ανήκουν στην υπολεκάνη του Φράγματος Πηγών Αώου.
Η ποσότητα των 70 εκατ. κ.μ. ετησίως προτείνεται να αντληθεί από το τμήμα των 37 υπολεκανών και αφού εμπλουτίσει τον ταμιευτήρα του ΥΗΣ Αώου να οδηγηθεί προς το λεκανοπέδιο των Ιωαννίνων. Οι 37 από τις συνολικά 44 υπολεκάνες του συστήματος Αώου θα υποστούν τις περιβαλλοντικές συνέπειες της απώλειας μέρους των υδάτων τους.
Επίσης, η θέση κατασκευής των έργων εκτροπής βρίσκεται εντός προστατευόμενης περιοχής του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου, με εξαιρετικά υψηλή οικολογική και αισθητική αξία. Η ένταξη των παραπάνω περιοχών στο Δίκτυο έγινε λόγω της ύπαρξης σ’ αυτές συγκεκριμένων περιβαλλοντικών χαρακτηριστικών και αξιών, με σκοπό την προστασία και ανάδειξή τους. Τα εν λόγω χαρακτηριστικά απειλούνται προφανώς με αλλοιώσεις μέσω της εκτροπής των υδάτων του Αώου.
Σύμφωνα με το Φορέα Διαχείρισης Εθνικών Δρυμών Βίκου-Αώου και Πίνδου, το περιβαλλοντικό κόστος από την κατασκευή και λειτουργία του έργου εκτροπής είναι μεγαλύτερο από το όποιο όφελος προκύψει (από την παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας), ενώ παράλληλα απομακρύνεται η δυνατότητα για ήπια ανάπτυξη της περιοχής. Ειδικότερα, από την ίδια την κατασκευή του έργου προβλέπονται σοβαρές επιπτώσεις, όπως αποψιλώσεις δασικών εκτάσεων, διάνοιξη δρόμων, όχληση και κίνδυνος εξαφάνισης προστατευόμενων ειδών, επικάλυψη πυθμένα της τεχνητής λίμνης που θα δημιουργηθεί στο σημείο εκτροπής με φερτά υλικά, στέρηση των παραποτάμιων οικοσυστημάτων από τα πλημμυρικά φαινόμενα, απαραίτητα για τη βιωσιμότητά τους, κ.λπ.
Δήμαρχοι και οργανώσεις από την Ελλάδα και την Αλβανία αποφάσισαν τη διεύρυνση της συνεργασίας τους για να αποτραπεί η εκτροπή του Αώου
Όπως καταγγέλλουν οι αντιδρώντες, «δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η εκτροπή του Αώου, στην οποία συναινεί τμήμα του τοπικού πολιτικού προσωπικού στην Ηπειρο, το οποίο σχεδιάζει ακόμη ένα φαραωνικό έργο (τη μεταφορά πόσιμου νερού από τον Αμάραντο της Κόνιτσας προς το λεκανοπέδιο Ιωαννίνων), έχει στόχο να ευνοήσει τα εργολαβικά-κατασκευαστικά συμφέροντα και τα λόμπι της ενέργειας τα οποία αντιμετωπίζουν τη Φύση ως έναν ακόμη ψυχρό συντελεστή για να ξεφύγουν από την κρίση στην κερδοφορία τους.
»Με πρόσχημα την οικονομική ύφεση και την περιβαλλοντική υποβάθμιση, για τις οποίες το ίδιο ευθύνεται, το κυρίαρχο πολιτικό σύστημα επιχειρεί να στερήσει από τους πολίτες κρίσιμους για την οικολογική και κοινωνική ισορροπία δημόσιους φυσικούς πόρους, όπως το νερό, και ιδιωτικοποιώντας τους να τους μετατρέψει σε εμπόρευμα και να μας τους πουλήσει πανάκριβα».
Via : www.enet.gr
