Ενα βράδυ του 2008 στο μπαρ «Little Wing» της Πόλης, ο Χάρης Ρήγας, ένας 26χρονος Ελληνας που είχε μετακομίσει για σπουδές και δουλειά στην Κωνσταντινούπολη, έπινε το ποτό του παρέα με φίλους. Μαζί του τελείως συμπτωματικά είχε το μπουζούκι του.
Οταν ένας Τούρκος θαμώνας, ο Αλπέρ Τεκίν, το είδε του ζήτησε να παίξει κάτι. Εκείνος το έκανε, ο Αλπέρ ξεκίνησε να τραγουδά, στη συνέχεια προστέθηκε στην παρέα ακόμη ένας κι έπειτα κι άλλος με αποτέλεσμα να επικρατήσει ενθουσιώδης ατμόσφαιρα στο μπαρ. Βλέποντας το κέφι του κόσμου, η ιδιοκτήτρια του μαγαζιού τούς ζήτησε να το επαναλάβουν. Ετσι ξεκίνησαν να παίζουν εκεί μία φορά την εβδομάδα με αντάλλαγμα το κέρασμα των ποτών τους.
Η απήχηση ήταν τόσο μεγάλη, ώστε σήμερα έξι χρόνια μετά, το Tatavla Keyfi, το συγκρότημα που σχηματίστηκε με τον αυθόρμητο αυτό τρόπο και αποτελείται από έξι άτομα, τρεις Ελληνες και τρεις Τούρκους, κάνει επαγγελματικές εμφανίσεις και έχει αποκτήσει το δικό του φανατικό κοινό.
Επρόκειτο, άλλωστε, για το πρώτο συγκρότημα ρεμπέτικης και παραδοσιακής μουσικής στην τουρκική μεγαλόπολη, μουσικής που ενώνει τους δύο λαούς. Γι’ αυτό τα χρόνια που ακολούθησαν ενέπνευσαν κι άλλους. Σήμερα άλλα τρία συγκροτήματα στην Πόλη ασχολούνται με το ρεμπέτικο τραγούδι.
Το Tatavla Keyfi παίζει μελωδίες από την Πόλη, τη Σμύρνη και τον Πειραιά με ελληνικό και τουρκικό στίχο. Ο Αλπέρ Τεκίν, ο τραγουδιστής του συγκροτήματος, έζησε τα παιδικά του καλοκαίρια στο εξοχικό που διατηρούσε η οικογένειά του στο Ενέζ της Τουρκίας, πολύ κοντά στα σύνορα με τον Εβρο. Από τότε έπιανε με το ραδιοφωνάκι του τους ελληνικούς ραδιοφωνικούς σταθμούς και εξοικειώθηκε με τη γλώσσα. Σήμερα τελειοποιεί τις γνώσεις του μαθαίνοντας Ελληνικά στο Σισμανόγλειο Ιδρυμα της Κωνσταντινούπολης. Οταν τραγουδά, όλοι νομίζουν ότι είναι Ελληνας.
«Το κοινό μας είναι μισό μισό, Ελληνες και Τούρκοι», λέει στο «Εθνος» ο Χάρης Ρήγας, ο οποίος ήταν διδάκτωρ στο Πανεπιστήμιο του Βοσπόρου. «Ενθουσιάζονται εξίσου σε όποια γλώσσα και αν τραγουδάμε. Ερχονται κάποιες φορές και μου λένε: ?Θα παίξεις αυτό;?. Δεν ξέρουν τους στίχους και μου ψιθυρίζουν τη μελωδία».
Κοινά στοιχεία
Οι δύο λαοί, όπως εξηγεί, έχουν κοινά μουσικά στοιχεία. «Οι μισές από τις μελωδίες που παίζουμε είναι είτε ελληνικές παραδοσιακές που κάποια στιγμή προσέλαβαν τούρκικο στίχο, είτε τουρκικές παραδοσιακές που ηχογραφήθηκαν από πρόσφυγες αργότερα με ελληνικό στίχο. Στη δεύτερη κατηγορία ανήκουν τραγούδια όπως το «Χαρικλάκι», το «Σινανάι Γιάβρουμ» και το «Μάτια μου», ενώ στην πρώτη το «Πέντε χρόνια δικασμένος μέσα στο Γεντί Κουλέ» ή το «Αμάν Κατερίνα μου», που στα Τουρκικά δεν αναφέρεται στην «Κατερίνα» αλλά σε κάποια Τσεβριέ».
Κέφι, ρακί και χορός συνοδεύον τις εμφανίσεις του Tatavla Keyfi, αποδεικνύοντας την κοινή ψυχοσύνθεση Ελλήνων και Τούρκων. «Μας ενδιαφέρει ο κόσμος εδώ να μάθει περισσότερα πράγματα για ένα είδος μουσικής με το οποίο έχει βαθείς δεσμούς. Πολλοί ρεμπέτες κατάγονταν από αυτά τα μέρη, ενώ η μουσικότητα έχει μια κοινή αναφορά από τα πολύ παλιά χρόνια», λέει ο κ. Ρήγας.
«Η τουρκική μουσική είναι πολύ επηρεασμένη από τη βυζαντινή και η ελληνική από την οθωμανική, την περσική, τη βαλκανική και την αραβική. Οι ποντιακές μελωδίες είναι ίδιες με των Τούρκων της Μαύρης Θάλασσας. Αλλωστε, η μουσική μπορεί να έχει τοπικά όρια, αλλά όχι εθνικά…».
ΕΜΦΑΝΙΣΕΙΣ
Η παρέα και τα Ταταύλα
Μία παρέα έξι ανθρώπων ηλικίας από 25 έως 35 ετών, οι μισοί εκ των οποίων δεν είναι επαγγελματίες μουσικοί, συνιστούν το συγκρότημα Tatavla Keyfi.
Το όνομά του (Ταταυλιανό Κέφι) προέκυψε από τα Ταταύλα, μια ιστορική συνοικία της Ευρωπαϊκής Κωνσταντινούπολης με έντονο ρωμαίικο παρελθόν, στο οποίο ακόμη και σήμερα κατοικούν πολλοί Ελληνες της Πόλης.
Εμφανίζονται κάθε Παρασκευή στο «Περαζίν», ένα «ρεμπετάδικο» που βρίσκεται σε μια στοά της οδού Ιστικλάλ, κοντά στην Αγορά της Ρωμυλίας.
Πρόκειται για τους Χάρη Ρήγα και Φοίβο Νομικό στο μπουζούκι, οι οποίοι εργάζονται στον εκδοτικό οίκο Ιστό, τον πρώτο ελληνικό στην Κωνσταντινούπολη τα τελευταία πενήντα χρόνια, τον Αλπέρ Τεκίν στα φωνητικά, τον Μαμέντ Τζαφάροφ στο ακορντεόν, τον Γκινές Ντεμίρ στην κιθάρα και τον Γιάννη Δημητρίου στα κρουστά, ο οποίος εργάζεται στο μάρκετινγκ εταιρείας.
Κατερίνα Ροββά
Via : www.ethnos.gr
