Του Αντώνη Φουρλή
«Όλες οι δυνατότητες που θα δώσουμε εμείς, θα δοθούν κάτω από προϋποθέσεις, ώστε να εφαρμοστούν όλα όσα έχουμε πει», είπε ο Γιούνκερ τα ξημερώματα.
«Οι Ευρωπαίοι δεσμεύθηκαν…με την προϋπόθεση ότι η Ελλάδα θα υλοποιήσει πλήρως το πρόγραμμα», είπε και η Λαγκάρντ μετά την ολονυχτία στις Βρυξέλλες.
Στην κυβέρνηση σήμερα θα το πανηγυρίσουν. Έχουν κάθε λόγο. Πέρασαν πέντε μήνες και δέκα ημέρες από τις εκλογές του περασμένου Ιουνίου και κάθε ημέρα που ξημέρωνε ήταν δυσκολότερη από την προηγούμενη. Χθες το απόγευμα κυκλοφόρησε με την ταχύτητα του φωτός στο διαδύκτυο μία φήμη, ότι ο Σαμαράς έστειλε μήνυμα – λέει – στους Ευρωπαίους πως η κυβέρνηση θα κατέρρεε, αν δεν κατέληγαν άμεσα σε συμφωνία για να εκταμιευθεί η δόση. Ήταν μία ανυπόστατη φήμη για μία πρωθυπουργική δήλωση που ουδέποτε έγινε. Πέρα από αυτό, υπάρχει κάποιος που αμφιβάλει, ότι η κυβέρνηση θα μας αποχαιρετούσε αυτή την ώρα που μιλάμε, αν το Eurogroup τελείωνε, αποτυγχάνοντας να φτάσει σε συμφωνία για την Ελλάδα;
Σαν καταδύτης που κρατά την αναπνοή του όσο αντέχουν τα πνευμόνια του για να φτάσει στον στόχο του, η κυβέρνηση βγήκε με αγωνία στην επιφάνεια για να ρουξήξει αέρα. Όχι μόνο κερδίζει μία ευκαιρία – μία! – για να παλέψει την ανάκαμψη της οικονομίας και την αλλαγή του γκριζόμαυρου σκηνικού στη χώρα, αλλά αποκτά και ένα πολιτικό ατού έναντι της αντιπολίτευσης. Σε κάθε συζήτηση από σήμερα, θα μπορεί να απαντά στις επιθέσεις, επικαλούμενη την «δικαίωση» της επιλογής να συμπορευτούμε με την Ευρώπη, έστω και αν εκείνη λίγο έλειψε να μας αφήσει ξεκρέμαστους την κρισιμότερη ώρα. Τελικά, οι Ευρωπαίοι δεν μας εγκατέλειψαν και οι κυβερνώντες θα μπορούν να απαντούν «εμείς σας τα λέγαμε», ακουμπώντας με ύφος τον δείκτη στον κρόταφο…
Ομολογώ ότι μπαίνω προς στιγμήν στον πειρασμό να πω κι εγώ κάτι ανάλογο. Όχι προς όσους υποστήριξαν ότι «δεν θα βγει ποτέ» η προσπάθεια διάσωσης της ελληνικής οικονομίας με τα μοντέλα του ΔΝΤ και των Ευρωπαίων. Αυτό απομένει να αποδειχθεί στην πορεία και θεωρώ πολύ πιθανό να έχουμε νέες δραματικές συνεδριάσεις σε κανα-δυο χρόνια. Άσε που δεν αποκλείεται αυτή, ή την επόμενη Ανοιξη να ξανατρέχουμε στη Βουλή για συμπληρωματικά μέτρα. Ελπίζω ότι δεν θα χρειαστεί, αλλά όρκο δεν παίρνω. Πιστεύω, πάντως, ότι η Ευρώπη λειτούργησε και θα λειτουργήσει ξανά, αν χρειαστεί.
Μπαίνω όμως στον πειρασμό, να απαντήσω σε όσους συστηματικά και με πνεύμα «δήθεν πατριωτικού εξυπνακισμού» (δικός μου ο όρος) βιάστηκαν να φορτώσουν στους άκαρδους Ευρωπαίους, στους κακούς Γερμανούς, στη Μέρκελ και σε όσους από εμάς συνέβαινε να πιστεύουμε πως στο τέλος η Ευρώπη θα νικήσει τους κακούς εαυτούς της, όλα τα στραβά και τα ανάποδα που έχουν συμβεί στη χώρα εδώ και 30 χρόνια – και την επερχόμενη «καταστροφή».
Η Ευρώπη απέδειξε ότι διαθέτει μηχανισμούς αντίστασης και αποθέματα σοφίας. Δεν θα μιλήσω για «αλληλεγγύη», γιατί γνωρίζουμε όλοι πως η αλληλεγγύη στην σύγχρονη οικονομία εξαντλείται, εφόσον πιστέψει κάποιος ότι τα χρήματά του πάνε χαμένα. Στην περίπτωση της Ελλάδας, λίγο έλειψε να το πιστέψουν οι Ευρωπαίοι. Και καλά θα κάνουμε να θυμόμαστε, ότι υπάρχουν αρκετοί που θα μας περιμένουν «στη γωνία» τα αμέσως επόμενα χρόνια. Και να καταλάβουμε και τούτο: στον σύγχρονο κόσμο – και όχι μόνο στην οικονομία, αλλά σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής μας – «αλληλεγγύη» δεν σημαίνει σου δίνω ένα τσουβάλι λεφτά και σου εύχομαι καλό κατευόδιο. «Αλληλεγγύη» σημαίνει είμαι εκεί για να σε συγκρατήσω, να σε διορθώσω, να σε πιέσω ώστε να προοδεύσεις και να πατήσεις γερά στα πόδια σου.
Το πιο σημαντικό μήνυμα του Eurogroup δεν ήταν για μένα η απόφαση να εκταμιεύσει τη δόση. Όχι ότι δεν την έχουμε απόλυτη ανάγκη, αλλά από μόνη της δεν αρκεί. Το σημαντικότερο, ωστόσο, είναι αυτές οι «υποσημειώσεις στο επίσημο ανακοινωθέν και στις δηλώσεις Γιούνκερ – Λαγκάρντ», ότι η βοήθεια στην Ελλάδα θα δοθεί υπό τον όρο να τηρήσει στο ακέραιο τις υποχρεώσεις της. Εγώ κι εσείς θα τις τηρήσουμε, θέλουμε δεν θέλουμε – τις τηρούμε ήδη, με το εκκαθαριστικό της εφορίας και τις περικοπές μέχρι τελικής πτώσεως. Αλλά δεν θα το συγχωρούσα στους Ευρωπαίους, αν έδιναν 44 δισεκ. επιπλέον δανεικά για να τα διαχειριστεί κατά το δοκούν ένα πολιτικό σύστημα που αποδεδειγμένα ευθύνεται για όλα όσα προηγήθηκαν. Οι υποσημειώσεις των Ευρωπαίων, που επιβεβαιώνουν ότι η Ελλάδα παραμένει υπό αυστηρό έλεγχο, με κάνουν να αισθάνομαι καλύτερα σήμερα.
Ευτυχώς, μπορώ να ελπίζω ότι αυτή τη φορά θα φροντίσουν να διασφαλίσουν ότι δεν θα πηγαίνει «άκλαφτο» κάθε ευρώ που θα εκταμιεύεται. Ευτυχώς, μας κατάλαβαν…
