9 σκέψεις και 1 υστερόγραφο

του Γιάννη Πανούση

Μέσα από ένα πλέγμα δέκα θέσεων, ο καθηγητής εγκληματολογίας – βουλευτής της ΔΗΜΑΡ καταθέτει τις θέσεις αλλά και τις αντιρρήσεις του με το νομοσχέδιο Ρουπακιώτη

1 Ενας αντιρατσιστικός νόμος χρειάζεται σήμερα για δύο κυρίως λόγους: (α) για την εναρμόνιση της ελληνικής νομοθεσίας με την απόφαση-πλαίσιο 2008/913/ ΔΕ του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης, (β) για τον εκσυγχρονισμό του ισχύοντος ποινικού οπλοστασίου (Ν. 927/79, άρθρα 183-185 ΠΚ) ώστε να περιλαμβάνει και τις νέες μορφές των σχετικών εγκλημάτων.

Ο κύριος όμως λόγος σχετίζεται με την πολιτική σημειολογία της αντίστασης της Δημοκρατίας σε παρόμοια φαινόμενα μισαλλοδοξίας και προκατάληψης.

2 Ενας αντιρατσιστικός νόμος δεν ποινικοποιεί τις «προσβλητικές ιδέες» και με την προσεκτική διατύπωση των άρθρων του θέτει με σαφήνεια τη διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στην ελευθερία της έκφρασης και στη δημόσια υποκίνηση βίας και έχθρας. Στην περίπτωση αυτή η ρήτρα της «διασάλευσης της δημόσιας τάξης» καθίσταται κρίσιμη και αναγκαία.

3 Ενας αντιρατσιστικός νόμος δεν επιχειρεί ούτε να εμπλέξει τις ιδεολογίες στις ποινικές προβλέψεις ούτε να εγκλωβίσει τον επιστημονικό διάλογο (των ιστορικών, πολιτικών επιστημόνων κ.ά.) σε πολιτικές αποφάσεις.

4 Ενας αντιρατσιστικός νόμος δεν πρέπει να συντάσσεται με βάση την πολιτική συγκυρία, αλλά να έχει ως στόχο την προστασία της χώρας, των πολιτών αλλά και όλης της ανθρωπότητας από εγκλήματα που αντίκεινται στις αρχές της ελευθερίας, των δικαιωμάτων του ανθρώπου, του κράτους δικαίου και της κοινωνικής ειρήνης.

5 Ενας αντιρατσιστικός νόμος πρέπει να ψηφίζεται από τη μεγαλύτερη δυνατή πλειοψηφία στη Βουλή (χωρίς καχυποψίες και σκοπιμότητες), να στηρίζεται από το σύνολο της κοινωνίας και να παρέχει στη Δικαιοσύνη όλα τα νομικά μέσα πάταξης της ξενοφοβικής εγκληματικής βίας.

6 Ενας αντιρατσιστικός νόμος πρέπει να συνεκτιμάει την κοινωνική κατάσταση της χώρας (ώστε να μη δημιουργήσει νέες εσωτερικές τριβές), τις ιστορικές ευαισθησίες ανθρώπων που διώχθηκαν και κυνηγήθηκαν (ώστε να μην ανοίξουν και πάλι οι παλιές πληγές της ελληνικής ιστορίας) και να μη δίνει την ευκαιρία σε συμψηφισμούς (ένθεν κακείθεν) γενοκτονικών εγκλημάτων.

7 Ενας αντιρατσιστικός νόμος πρέπει επίσης να συμβάλλει στη μη-φυλετικοποίηση (δηλαδή στη διαφορετική μεταχείριση των ανηκόντων σε άλλη φυλή) τόσο από την πλευρά του Κράτους, της Δικαιοσύνης και της Αστυνομίας όσο και από την πλευρά της κοινωνίας (άρα να συνδυάζεται με σύγχρονη μεταναστευτική πολιτική).

8 Ενας αντιρατσιστικός νόμος δεν εισέρχεται στον επιστημονικό διάλογο ως προς τον ορισμό των εγκλημάτων μίσους (hate crimes) (που αρχίζουν από τον εγκωμιαστικό ρατσιστικό λόγο και ολοκληρώνονται με τις «αναγνωρισμένες» (;) γενοκτονίες).

9 Ενας αντιρατσιστικός νόμος υπερασπίζεται μέσω του ποινικού συστήματος πρωτεύουσες αξίες κοινωνικού συμβολαίου απέναντι στις διαχωριστικές γραμμές των πάσης φύσης ρατσιστών, αλλά δεν μπορεί από μόνος του να αντιμετωπίσει πολιτικά φαινόμενα.

Υ.Γ.: Η κοινωνία γεννάει ή εκκολάπτει τέτοια φαινόμενα, η κοινωνία πρέπει να πειστεί να τα αποβάλλει. Αυτή είναι η ευθύνη της Πολιτείας και όλων των φορέων που πιστεύουν στη Δημοκρατία, την ελευθερία, την ισότητα. Να πείσουν με τη στάση και τη δράση τους κι όχι απλώς με την απειλή ποινών (συμβολικού ή παραδειγματικού χαρακτήρα).