άρθρο του Γ. Πανούση
Τα 7 μετέωρα βήματα της Δημοκρατίας
1. Το σημερινό πολιτικό σύστημα βρίσκεται σε κρίση, διότι οι θεσμικές σχέσεις κρατικής εξουσίας, κυβερνώντων και κυβερνωμένων έχουν διαταραχθεί και δεν υπάρχει ούτε εμπιστοσύνη ούτε νομιμοποίηση.
Οι αξίες, οι κανόνες, οι αντιλήψεις της κοινωνίας βρίσκονται σε συνεχή αντιπαράθεση με τις καθεστωτικές πρακτικές αλλά και με τα άτυπα κέντρα οικονομικής κι επικοινωνιακής εξουσίας.
Η κόπωση ή η διαπλοκή του πολιτικού συστήματος μπορεί να συμπαρασύρει και την ίδια τη δημοκρατία, γι’ αυτό χρειάζονται ριζικές και άμεσες τομές.
2. Η κρίση της δημοκρατίας σχετίζεται ευθέως με την πολιτική κρίση, την κρίση εμπιστοσύνης, την κρίση θεσμών, αλλά και με την ποιότητα των πολιτικών που υπηρετούν τη δημοκρατία.
Η επίλυση των κρίσιμων προβλημάτων της δημοκρατίας δεν αναζητείται και δεν επιτυγχάνεται πλέον μόνο μέσω δημοκρατικών διαδικασιών.
Οι πλειοψηφίες είτε φοβούνται είτε παρεκτρέπονται και οι μειοψηφίες αρνούνται το κοινωνικό συμβόλαιο. Αρα η δημοκρατία δεν μπορεί να κυβερνηθεί με ελευθερία, μέτρο και σύνεση. Ούτε είναι αποδεκτό να την τηλεχειρίζονται.
3. Η εικονική δημοκρατία δεν μπορεί να υπερβεί τον δια-προσωπικό ζωντανό πολιτικό και κοινωνικό διάλογο. Τα δίκτυα δεν υποκαθιστούν τις θεσμικές δομές δημιουργώντας μια ψευδοπολιτική εξουσία διαχείρισης.
Η πολιτική δημοκρατία προϋποθέτει ενεργούς πολίτες και όχι απλώς χρήστες και αυξημένη συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων και όχι απλώς στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης μέσω sites και blogs.
4. Το ενδιαφέρον των πολιτών για την πολιτική ερμηνεύεται ως προσωπική φιλοδοξία, ίσως και ως ιδιοτελής ενέργεια. Η αδιαφορία για την πολιτική καταγγέλλεται ως άρνηση της ουσίας της δημοκρατίας. Ο πατερναλισμός μέσα στη δημοκρατία θεωρείται αυταρχική παρέκκλιση. Ο εθνολαϊκισμός υπονομεύει τη δημοκρατία.
Ο «δημοκρατικός» ολοκληρωτισμός μοιάζει να είναι ante portas.
5. Η δημοκρατία προφανώς έχει εχθρούς. Κατ’ αρχάς την ίδια όταν καθίσταται ανελεύθερη. Κατά δεύτερο λόγο όλες τις ακραίες πράξεις βίας.
Η ηπιότητα και η επιείκεια, ως ακρογωνιαίοι λίθοι του δημοκρατικού πολιτεύματος και του πολιτισμού, έχουν αντικατασταθεί από τη βαρβαρότητα, την αυτοδικία, τον φανατισμό.
Η παράλυτη δημοκρατία, αμήχανη και ενοχική, θωρεί ακίνητη τις κοινωνικές ρήξεις και τη φαιά επέλαση των φανατικών, φοβούμενη, πρωτίστως, τον εαυτό της και, δευτερευόντως, τους εχθρούς της (όπως τη βία των άτακτων στρατών) και, αδυνατώντας να βάλει «κόκκινες γραμμές» κανόνων και ορίων, σύρεται στο ολισθηρό πεδίο της απαξίωσής της.
6. Είναι νοητή η διαβουλευτική, η συμμετοχική ακόμη και η επιδοτούμενη δημοκρατία.
Οσο ελλειμματική ή μεταλλαγμένη όμως κι αν είναι η Δημοκρατία, δεν μπορεί να βρίσκεται σε κατάσταση συνεχούς αμυντικής ανα-διαπραγμάτευσης για τα δικαιώματα, τις ελευθερίες και το Κράτος Δικαίου.
Η δημοκρατική ισορροπία ανάμεσα στο κράτος, τις αγορές και την κοινωνία έχει πλήρως διαταραχθεί και η δύναμη των ιδεών και των θεσμών βρίσκεται σε οριακή λειτουργία.
7. Από πού θα φυσήξει ο άνεμος της αλλαγής; Πότε οι θυμωμένοι και απογοητευμένοι Ελληνες θα ξανασυναντηθούν και θα ξαναφιλιώσουν με τη δημοκρατία; Ποιος θα ξαναδώσει ταυτότητα και οντότητα στην Ελλάδα και τον ελληνισμό;
ΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΚΡΙΣΙΜΑ.
Οι απαντήσεις ανοικτές.
Ενα όμως είναι βέβαιο:
– Αμελής δημοκρατία σαφώς υπάρχει.
– Αφελής όμως δημοκρατία δεν νοείται.
– Διότι τότε δεν θα είναι για πολύ καιρό «δημοκρατία».
Via : www.real.gr
