JAMIE MCGEEVER / REUTERS
Καθώς οι επενδυτές αναλογίζονται τι μεσολάβησε στα δέκα χρόνια από την κατάρρευση της Lehman Brothers, η επικρατούσα άποψη είναι πως δεν πρόκειται να υπάρξει άλλη τόσο έντονη κρίση, σε μεγάλο βαθμό απλώς επειδή δεν θα το επιτρέψουν οι Αρχές. Η κατάρρευση του χρηματοπιστωτικού συστήματος μετά τη χρεοκοπία της Lehman Brothers στις 15 Σεπτεμβρίου του 2008 και η οικονομική καταστροφή που προκάλεσε ήταν τόσο μεγάλη ώστε, για να δανειστώ τη φράση του Μάριο Ντράγκι της ΕΚΤ, θα κάνουν ό,τι χρειαστεί ώστε να βεβαιωθούν πως δεν θα συμβεί ξανά. Ωστόσο η εντύπωση πως δεν μπορεί να συμβεί ξανά μια τόσο σοβαρή κρίση είναι μη ορθολογική και αρκετά αφελής. Στην πραγματικότητα, πολλές από τις βαθύτερες αιτίες που την είχαν προκαλέσει εξακολουθούν να υφίστανται. Μπορούμε να υποστηρίξουμε με κάποιο βαθμό βεβαιότητας πως η επόμενη κατάρρευση θα προκύψει από διαφορετικό τομέα του χρηματοπιστωτικού συστήματος προτού εξαπλωθεί.
Η κατάρρευση του χρηματοπιστωτικού συστήματος συνήθως προκαλείται από μία ή περισσότερες από τις ακόλουθες αιτίες: υψηλό χρέος και δανεισμός για πραγματοποίηση επενδύσεων (μόχλευση) από νοικοκυριά και εταιρείες, αυξημένη ανάληψη ρίσκου, επενδυτές υπερβολικά εφησυχασμένοι, απληστία και υπερβολή τροφοδοτημένη από τη χαμηλή μεταβλητότητα, μείωση της εταιρικής κερδοφορίας. Υπάρχουν ενδείξεις πως αυτές οι συνθήκες υπάρχουν και σήμερα σε διαφορετικό βαθμό. Σύμφωνα με τη McKinsey το επίπεδο του παγκόσμιου χρέους ήταν το 2017 169 τρισ. δολάρια, ενώ το 2007 ήταν 97 τρισ. δολάρια. Το τραπεζικό σύστημα έχει σήμερα μικρότερη μόχλευση, ωστόσο μία δεκαετία με σχεδόν μηδενικά επιτόκια δανεισμού και εξαιρετικά χαμηλή μεταβλητότητα έχει τροφοδοτήσει την κερδοσκοπία και την ανάληψη ρίσκου στο χρηματοπιστωτικό οικοσύστημα. Η εμπειρία της Ιαπωνίας, που εφάρμοσε έκτακτα μέτρα περιλαμβανομένων ποσοτικής χαλάρωσης και μηδενικών επιτοκίων δανεισμού αλλά είχε αναιμική ανάπτυξη τα τελευταία 20 έτη, αποτελεί χρήσιμο οδηγό για το τι θα πρέπει να περιμένουμε στον ανεπτυγμένο κόσμο.
Υπάρχουν και νέες απειλές, όπως η ταχεία άνοδος των συναλλαγών με τη χρήση αλγορίθμων, ένα επενδυτικό σύμπαν με μέγεθος τρισ. δολαρίων που βασίζεται σε παθητικές επενδύσεις και σε διαπραγματεύσιμα αμοιβαία κεφάλαια (ETF), ο κόσμος των κρυπτονομισμάτων και η εξάπλωση της τεχνητής νοημοσύνης και των μεγάλων βάσεων δεδομένων. Ολα αυτά συμβαίνουν ενώ κατακερματίζεται περισσότερο το πολιτικό σκηνικό.
Ενισχύονται ο λαϊκισμός, η Ακροδεξιά και οι αυταρχικοί ηγέτες, η παγκοσμιοποίηση ξεθωριάζει και περιορίζεται η εμπιστοσύνη της κοινής γνώμης προς κυβερνήσεις και θεσμικούς οργανισμούς. Πρόκειται για δυνητικά τοξικό μείγμα. Στις γνωστές απειλές περιλαμβάνονται κατάρρευση των εταιρικών ομολόγων στην Κίνα, κατάρρευση των αναδυόμενων αγορών εξαιτίας της ανόδου των αμερικανικών επιτοκίων δανεισμού και του δολαρίου, μείωση της εταιρικής κερδοφορίας στις ΗΠΑ, διάσπαση της Ευρωζώνης, παγκόσμιος εμπορικός πόλεμος, μεγάλη πτώση των τιμών του πετρελαίου, απότομη άνοδος του πληθωρισμού. Δικαίως ή αδίκως, οι επενδυτές ελπίζουν απλώς πως όλα θα πάνε καλά. Αν απέφυγε η Ευρωζώνη την έξοδο της Ελλάδας και την κατάρρευση το 2012, ασφαλώς και θα το κάνει ξανά, σωστά; Και κανείς στον Λευκό Οίκο δεν θέλει πραγματικά ολοκληρωτικό εμπορικό πόλεμο. Ισως. Ισως και όχι.
Via : www.kathimerini.gr
