Δεν θα έβλεπα ποτέ μια καλή ταινία για πρώτη φορά στην τηλεόραση.
Ζαν-Λικ Γκοντάρ
Πριν από μισό αιώνα ο Ζαν-Λικ Γκοντάρ πρωτοστάτησε στην ακύρωση του Φεστιβάλ των Κανών στέλνοντας μήνυμα αλληλεγγύης στους φοιτητές και τους εργάτες του Γαλλικού Μάη. Φέτος, η γαλλική γιορτή του κινηματογράφου απειλήθηκε από τις «αυτοκρατορικές» ορέξεις του Netflix. Και ο Γκοντάρ έκανε… την Κινέζα.
Στάρλετ και ηθοποιοί φλέρταραν ακόμη με τους φακούς των φωτογράφων στο κόκκινο χαλί του Φεστιβάλ των Κανών, όταν ορισμένα από τα ιερά τέρατα του ευρωπαϊκού κινηματογράφου μπήκαν ήσυχα σε μια από τις μικρότερες αίθουσες προβολής.
«Θα σας διαβάσω μια ανακοίνωση που συντάχθηκε χτες το βράδυ», είπε ο Φρανσουά Τριφό στους δημοσιογράφους που είχαν συγκεντρωθεί:
«Η Συνέλευση Πληροφόρησης και Δράσης του Γαλλικού Κινηματογράφου… με την εξουσία που της παρέχουν οι φοιτητές από τις 15 Μαΐου του 1968, ζητά από όλους τους σκηνοθέτες, παραγωγούς, διανομείς, ηθοποιούς, δημοσιογράφους και τα μέλη της κριτικής επιτροπής που βρίσκονται στις Κάνες να αντιταχθούν, μαζί με τους ξένους ομολόγους τους και με όλα τα μέσα που έχουν στη διάθεσή τους, στη συνέχιση του φεστιβάλ. Να δείξουν αλληλεγγύη στους απεργούς εργάτες και φοιτητές. Να καταγγείλουν την αστυνομική καταπίεση και να εκφράσουν τη διαμαρτυρία τους απέναντι στη γαλλική κυβέρνηση και τη βιομηχανία του κινηματογράφου».
Στις σκηνές χάους που ακολούθησαν, καθώς όλοι προσπαθούσαν να φτάσουν το μικρόφωνο, ο Ζαν-Λικ Γκοντάρ έκλεψε την παράσταση.
«Δεν υπάρχει ούτε μια ταινία που να δείχνει τα προβλήματα των εργατών και των φοιτητών» είπε και συνέχισε: «Ούτε η ταινία του Φόρμαν, ούτε η δική μου, ούτε του Πολάνσκι ή του Φρανσουά (Τριφό). Βρισκόμαστε πίσω από την εποχή μας».
Καθώς πλέον οι παρευρισκόμενοι συγκρατούνταν με δυσκολία από το να πιαστούν στα χέρια, ο Γκοντάρ έχασε για μερικά δευτερόλεπτα τη στωική ψυχραιμία του και άρχισε να φωνάζει: «Εμείς μιλάμε για αλληλεγγύη στους φοιτητές και τους εργάτες κι εσείς μου μιλάτε για το πώς πρέπει να κινείται η κάμερα και για close-up. Είστε μαλάκες».
Μερικές ώρες αργότερα ο σκηνοθέτης του «Αλφαβίλ», της «Κινέζας» και του «Τρελού Πιερό» κρεμόταν σχεδόν κυριολεκτικά από τις κουρτίνες ενός κινηματογράφου για να διακόψει την προβολή, ενώ στη συμπλοκή που ακολούθησε έχασε (όπως συνήθιζε σε κάθε μεγάλη ιστορική στιγμή) τα γυαλιά του. Τελικά όμως τα κατάφερε. Χάρη κυρίως σε αυτόν και τον Τριφό, το 21ο Φεστιβάλ των Κανών διέκοψε τη λειτουργία του.
Μισό αιώνα αργότερα, στο 71ο Φεστιβάλ των Κανών, απουσιάζουν και πάλι οι ταινίες για τα προβλήματα των φοιτητών και των εργατών – παρά το γεγονός ότι οι πρώτοι καταλαμβάνουν τα ίδια πανεπιστήμια του Παρισιού από τα οποία ξεκίνησε ο Μάης του ’68.
Για άλλη μια φορά κάποιος αποφάσισε να πει στους διοργανωτές ότι βρίσκονται πίσω από την εποχή τους. Δεν το έκανε όμως με τη μαοϊκή, επαναστατική θέρμη του Γκοντάρ, αλλά με την αυτοκρατορική αλαζονεία μιας αμερικανικής εταιρείας που κυριαρχεί στην παραγωγή και διανομή ταινιών – του Netflix.
«Εάν οι Κάνες θέλουν να ξεχαστούν στην ιστορία του κινηματογράφου, δεν έχουμε κανένα πρόβλημα» δήλωσε ο -ελληνικής καταγωγής- διευθυντής προγράμματος Τεντ Σαράντος.
Οι θέσεις του απηχούσαν την έπαρση του διευθύνοντος συμβούλου της εταιρείας, Ριντ Χάστινγκ, που σημείωνε ότι το μόνο που βελτιώθηκε στη διανομή ταινιών τα τελευταία τριάντα χρόνια είναι η γεύση του ποπ κορν στις αίθουσες.
Η διαμάχη με το Netflix ξεκίνησε όταν ο διευθυντής του Φεστιβάλ των Κανών, ακολουθώντας κατά γράμμα τη γαλλική νομοθεσία, ανακοίνωσε ότι δεν θα δεχθεί πρωτότυπες παραγωγές του Netflix στο διαγωνιστικό τμήμα, εάν αυτές προβληθούν στην τηλεόραση και το ίντερνετ πριν περάσουν από τις γαλλικές αίθουσες – και μάλιστα με χρονική απόσταση 36 μηνών.
Κλιμακώνοντας την αντιπαράθεση, το Netflix ανακοίνωσε ότι θα αποσύρει όλες τις ταινίες του από το φεστιβάλ.
«Είναι προφανές» έγραφε τo αμερικανικό, ηλεκτρονικό περιοδικό Salon «ότι το Netflix δεν επιθυμεί απλώς να αλλάξει τη βιομηχανία των κινηματογραφικών προβολών, θέλει να την καταστρέψει».
Οι Κάνες βέβαια φαίνεται να δίνουν μια χαμένη μάχη, καθώς ο νόμος που προβλέπει διάστημα 36 μηνών μεταξύ της κινηματογραφικής προβολής και της μετάδοσης από την τηλεόραση ή το ίντερνετ αδιαφορεί για το σύγχρονο μοντέλο παραγωγής και διανομής ταινιών στο οποίο το Netflix γίνεται ο απόλυτος κυρίαρχος του παιχνιδιού.
Οι κινηματογράφοι και τα φεστιβάλ όμως δεν έχουν πει την τελευταία τους λέξη.
Και ο Ζαν-Λικ Γκοντάρ; Αν και ο ίδιος προτίμησε να κάνει… την Κινέζα, άφησε την εταιρεία διανομής της τελευταίας του ταινίας (The Image Book) να δείξει ότι η καρδιά του βρίσκεται πιο κοντά στο Netflix παρά στις Κάνες.
«Το όνειρό μου θα ήταν να πουλήσω την ταινία στο Netflix παράλληλα με την προβολή στις Κάνες, αλλά πριν από τις κινηματογραφικές αίθουσες» δήλωσε ο διευθυντής της εταιρείας που εκπροσωπεί τις ταινίες του Γκοντάρ στα τέσσερα τελευταία Φεστιβάλ των Κανών.
Ή, όπως θα έλεγε σήμερα εκείνο το σύνθημα του Μάη του ’68: Τρέχα, σύντροφε, ο καινούργιος κόσμος σε κυνηγά.
Via : www.efsyn.gr
