Γιάννης Αγουρίδης
Ανεξέλεγκτες δρουν οι τέσσερις συστημικές τράπεζες αποκομίζοντας τεράστια κέρδη (εκτίμηση για 4 δισ. ευρώ φέτος) κυρίως λόγω των μεγάλων επιτοκίων εις βάρος των πολιτών, οι οποίοι βλέπουν τη μηνιαία δόση του δανείου τους να αυξάνεται μήνα με τον μήνα. Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα κλείνει ξανά τις στρόφιγγες χρηματοδότησης την ώρα που έχει αυξήσει εξαιρετικά επιθετικά τα επιτόκια δανεισμού ιδίως των επιχειρήσεων.
Όπως σημειώνει το ΙΟΒΕ σε έκθεσή του, έπεσαν στο μηδέν το τρίμηνο Ιουνίου-Αυγούστου οι ροές νέων δανείων στις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις, ενώ η μεγάλη αύξηση επιτοκίων στα δάνεια, με πολύ μικρότερη αύξηση στα επιτόκια καταθέσεων, έχει ανοίξει σε υψηλό 20ετίας την ψαλίδα των επιτοκίων. Τα παραπάνω
λαμβάνουν χώρα την ώρα που οι τράπεζες ετοιμάζονται να καταγράψουν νέο ρεκόρ κερδών φέτος, κοντά στα 4 δισ. ευρώ, το οποίο αναμένεται να σπάσει το περσινό των 3,6 δισ. ευρώ.
Σημαντικό ρόλο στον σχηματισμό αυτών των υπερκερδών αποτελεί η διευρυνόμενη από τρίμηνο σε τρίμηνο διαφορά μεταξύ των επιτοκίων σε καταθέσεις και δάνεια, η οποία οδηγεί σε ολοένα και υψηλότερα επίπεδα τα οργανικά έσοδα των τραπεζών και σε ταυτόχρονη αύξηση κόστους χρήματος για τους πολίτες.Υπενθυμίζεται ότι το πρώτο εξάμηνο του 2023 οι τέσσερις μεγάλοι του κλάδου, Alpha Bank, Eurobank, Εθνική Τράπεζα και Τράπεζα Πειραιώς, εμφάνισαν καθαρά έσοδα από τόκους 3,9 δισ. ευρώ, ποσό αυξημένο σε ετήσια βάση κατά 60%.
Σύμφωνα με κάποιους αναλυτές, η εικόνα από αυτό το μέτωπο θα είναι βελτιωμένη κατά το τρίτο τρίμηνο της τρέχουσας χρήσης, ανεβάζοντας το καθαρό επιτοκιακό κέρδος κοντά στα 6 δισ. ευρώ για το 9μηνο του 2023. Με βάση τα παραπάνω, το πιο πιθανό σενάριο είναι η χρονιά να κλείσει για τους συστημικούς ομίλους με καθαρά κέρδη που θα προσεγγίσουν τα 4 δισ. ευρώ.
Οι παρατηρήσεις του ΙΟΒΕ
Σχετικά με το τραπεζικό σύστημα, οι κύριες παρατηρήσεις που κάνει το ΙΟΒΕ στην τριμηνιαία έκθεσή του είναι οι εξής:
• Το κόστος νέου δανεισμού στον ιδιωτικό τομέα κατέγραψε περαιτέρω άνοδο στο τρίτο τρίμηνο του 2023.
• Η διαφορά του μέσου επιτοκίου δανείων και καταθέσεων (περιθώριο επιτοκίου) έχει αυξηθεί σε διαχρονικά υψηλό επίπεδο (τουλάχιστον 20ετίας).
• Οι ιδιωτικές καταθέσεις καταγράφουν μεν αύξηση στο διάστημα Ιουνίου-Αυγούστου, ηπιότερη ωστόσο από πέρυσι.
• Η πιστωτική επέκταση προς τις επιχειρήσεις κατέγραψε στασιμότητα στα μέσα του έτους, ενώ η πιστωτική συρρίκνωση προς τα νοικοκυριά συνεχίζεται.
• Τα Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια (ΜΕΔ) στους ισολογισμούς των τραπεζών κατέγραψαν στασιμότητα το δεύτερο τρίμηνο του 2023 στο 8,8% των συνολικών δανείων. Ο ρυθμός της πιστωτικής επέκτασης στον ιδιωτικό τομέα έπιασε «ταβάνι» περίπου στο 6% (12μηνη μεταβολή) τον Αύγουστο του 2022 και έκτοτε οι στρόφιγγες
άρχισαν να κλείνουν. Τα δάνεια προς τις επιχειρήσεις του ιδιωτικού, μη χρηματοπιστωτικού τομέα, ουσιαστικά η μοναδική κατηγορία όπου οι τράπεζες χορηγούσαν σημαντικές πιστώσεις (στα καταναλωτικά δάνεια οι ρυθμοί είναι σταθερά αρνητικοί) έφτασαν να αυξάνονται με διψήφιο ετήσιο ρυθμό το καλοκαίρι του 2022,
αλλά έκτοτε άρχισαν να… στεγνώνουν, για να φτάσουμε στο τρίμηνο Ιουνίου-Αυγούστου όπου έπεσαν στο μηδέν.
Επιβάρυνση στις επιχειρήσεις
Αναμφίβολα, η μείωση των χρηματοδοτικών ροών συνδέεται με την επιθετική αύξηση των επιτοκίων από τις ελληνικές τράπεζες, παράλληλα με την αύξηση
των ευρωπαϊκών. Το μέσο επιτόκιο δανεισμού των επιχειρήσεων υπερδιπλασιάστηκε σε σχέση με το καλοκαίρι του 2022 ξεπερνώντας το 6%, ενώ μικρότερες ήταν
οι αυξήσεις σε άλλες κατηγορίες δανείων. Τα επιτόκια νέου δανεισμού του ιδιωτικού τομέα αυξήθηκαν στο 6,4% τον Αύγουστο, με την απόσταση από το μέσο κόστος
δανεισμού στις χώρες του «Νότου» της Ευρωζώνης να κυμαίνεται στις 98 μ.β., όπως σημειώνει το
ΙΟΒΕ.
Σχολιάζοντας αυτές τις εξελίξεις, το ΙΟΒΕ σημειώνει ότι η χρηματοδότηση του ιδιωτικού τομέα επηρεάζεται από μεταβολές στην προσφορά και τη ζήτηση δανείων, υπό την επίδραση των υψηλότερων επιτοκίων. Στην πλευρά της προσφοράς, καθυστερήσεις στην εφαρμογή του δανειακού σκέλους του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» επιδρούν αρνητικά στην παροχή επιχειρηματικών πιστώσεων.
Πηγή : https://www.avgi.gr
