«Όμως επειδή οι συνθήκες είναι ακραίες, οι έννοιες της ισότητας και της δικαιοσύνης έπρεπε να παραμένουν απόλυτες. Το σύστημα αντιλαμβάνεται τους μικρομεσαίους ως φοροφυγάδες και σπεύδει να τους τιμωρήσει».
του Κώστα Γιαννακίδη
Σε μία ντουλάπα έχω στριμώξει δύο μαύρες σακούλες σκουπιδιών. Είναι γεμάτες αποδείξεις παρελθόντων ετών, διαθέσιμες σε κάθε έλεγχο. Όλα και όλα, ο νομοταγής πολίτης αγαπά την τάξη. Οι αποδείξεις μου είναι εκεί. Φορολογικό τεκμήριο αλλά και αναμνήσεις. Σε μερικές έχω σημειώσει το γεγονός με την οποία συνδέονται. Μπορεί η εκτύπωση τους να ήταν αναιμική, η εντύπωση τους όμως αποδείχθηκε έντονη. Η αλήθεια είναι ότι αγάπησα τις αποδείξεις μου. Χάρη σε αυτές πήρα επιστροφή από την εφορία. Και ήμουν πάντα έτοιμος να δεχθώ κλήση για έλεγχο. Θα πήγαινα στη ΔΟΥ με το ύφος γκάνγκστερ που προσέρχεται σε deal. Με τη μαύρη σακούλα στο χέρι. Θα την πέταγα επάνω στο γραφείο, μπροστά στον υπάλληλο. «Μέτρα τα» θα του έλεγα. Και αν ήταν λιγότερες, θα είχα στο αυτοκίνητο και τις αποδείξεις του γείτονα. Ωραίες μέρες. Ο Παπακωνσταντίνου έλεγε ότι θα τσακίσει τη φοροδιαφυγή και τελικά κατάφερε να πληρώσει περισσότερα από κάθε άλλη φορά. Το μέτρο αποσύρθηκε επειδή δεν εφαρμόστηκε σωστά, επειδή η αδυναμίες του ήταν μεγαλύτερες από τα κίνητρα που χορηγούσε. Και εν τέλει στις μέρες μας προτιμάς να ζητάς έκπτωση και όχι απόδειξη.
Έρχεται το νέο φορολογικό. Στην Ελλάδα το φορολογικό σύστημα αλλάζει πιο πολλές φορές και από το σύστημα εισαγωγής στα Πανεπιστήμια. Κανένας δεν έχει καταλάβει πια είναι η βαθύτερη λογική που διέπει αυτή τη συμπεριφορά της κεντρικής διοίκησης. Θεωρητικά στόχος είναι η πάταξη της φοροδιαφυγής. Το αποτέλεσμα είναι ακριβώς το αντίθετο: η φοροδιαφυγή δοκιμάζει την εφευρετικότητα και την προσαρμογή της σε νέες συνθήκες, Και κάτι ακόμα: το εκάστοτε φορολογικό σύστημα επέτρεπε στους προνομιακούς συνομιλητές της πολιτικής ηγεσίας να διατηρούν μία αντίστοιχη σχέση με την Εφορία. Η φοροδιαφυγή θέριεψε μέσα από την αδυναμία του κράτους να συλλάβει φορολογητέα ύλη των ελευθέρων επαγγελματιών. Ακόμα πιο σωστά: η φοροδιαφυγή γεννήθηκε από την ενσυνείδητη συναλλαγή κράτους και ελευθέρων επαγγελματιών.
Αλλά να γυρίσουμε πάλι σε αυτό που έχουμε μπροστά μας. Ένα νέο φορολογικό σύστημα που έχει στον πυρήνα του ένα και μοναδικό σκοπό: να συλλέξει έσοδα και να επιτρέψει στο οικονομικό επιτελείο την προσέγγιση στόχων που έχει συμφωνήσει. Θα πείτε ότι αυτός είναι ο σκοπός ύπαρξης ενός φορολογικού συστήματος-η συγκέντρωση εσόδων. Ναι, αλλά όχι μόνο αυτός. Το φορολογικό σύστημα οφείλει να χορηγεί αναπτυξιακά κίνητρα και να ενισχύει τις έννοιες της ισότητας και της δικαιοσύνης.
Το νέο φορολογικό σύστημα δεν κινείται προς αυτήν την κατεύθυνση. Εντάξει, οι συνθήκες είναι ακραίες και η ισότητα ίσως μπορεί να κάνει τις εκπτώσεις που, ούτως ή άλλως, υφίσταται η δικαιοσύνη. Όμως επειδή οι συνθήκες είναι ακραίες, οι έννοιες της ισότητας και της δικαιοσύνης έπρεπε να παραμένουν απόλυτες. Το σύστημα αντιλαμβάνεται τους μικρομεσαίους ως φοροφυγάδες και σπεύδει να τους τιμωρήσει. Το υπουργείο δεν μπορεί/δεν προλαβαίνει/δεν θέλει να εντοπίσει το μαύρο χρήμα και ρίχνει τον κουβά του στη δεξαμενή, χωρίς να ελέγχει τι ακριβώς μαζεύει. Και όταν το σύστημα συμπεριφέρεται έτσι, ευνοούνται πάντα όσοι κρύβονται πίσω από τη φοροδιαφυγή αφού μεταφέρουν στους άλλους τα βάρη των υποχρεώσεων τους. Τώρα έχουμε και τον στραγγαλισμό της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας. Όσα υπόσχεται ο πρωθυπουργός τα ακυρώνουν οι νόμοι του. Και αυτό το πληρώνουμε ακριβά. Πολύ ακριβά και με υψηλό συντελεστή.
