Του Μενέλαου Παπαγεωργίου
Με τα Ρυθμιστικά Σχέδια καθορίζονται οι στρατηγικοί στόχοι και οι κατευθύνσεις αναφορικά με τον χωροταξικό και πολεοδομικό σχεδιασμό με βάση και τις αρχές της αειφόρου ανάπτυξης.
Το πρώτο ολοκληρωμένο Ρυθμιστικό Σχέδιο για την Αθήνα θεσμοθετήθηκε το 1985 με το ν 1515/85. Το Ρυθμιστικό Σχέδιο του 1985 έχει αναγνωριστεί ως ένα θετικό για την εξέλιξη της Αττικής σχέδιο, ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που έχει χρησιμοποιηθεί ως νομικό «πάτημα» σε προσφυγές για την αποτροπή πολεοδομικών παρεμβάσεων, δυσμενών προς το περιβάλλον. Η ύπαρξη λοιπόν των Ρυθμιστικών Σχεδίων είναι αναγκαία αφού με αυτά θεσμοθετούνται συγκεκριμένοι κανόνες και περιορισμοί για τον χωρικό σχεδιασμό ενώ η συμβολή τους στην εν γένει ανάπτυξη είναι ουσιαστική.
Σε πρόσφατη συνεδρίαση της βουλής τέθηκε προς ψήφιση το νομοσχέδιο επικαιροποίησης των ρυθμιστικών σχεδίων με τίτλο: «Νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνας – Αττικής, Νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο Θεσσαλονίκης και άλλες διατάξεις». Στο κομμάτι που αφορά τις άλλες διατάξεις, βρίσκονται δυο άρθρα σχετικά με την δημιουργία Κέντρου Αθλητισμού, Μνήμης και Πολιτισμού με την επωνυμία «Αγία Σοφία-Νέα Φιλαδέλφεια». Κατά τη συνεδρίαση, το νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο Θεσσαλονίκης απεσύρθη ενώ όλα τα άλλα ψηφίστηκαν κατά πλειοψηφία .
Με την ψήφιση του νομοσχεδίου σε ένα βαθμό επικαιροποιούνται σε θετική κατεύθυνση παλαιότερες εκδοχές, αλλά σε πολλά κρίσιμα σημεία έχουμε να κάνουμε με έναν νόμο γενικόλογο, ασαφή και με περιθώρια να ερμηνεύεται κατά το δοκούν. Μάλιστα σε συγκεκριμένες περιπτώσεις παρατηρείται έκπτωση των δεσμεύσεων του παλαιού ΡΣΑ με αποτέλεσμα την υποτίμηση από πρωτευούσης σε δευτερευούσης σημασίας, χρόνια θεσμοθετημένων παρεμβάσεων για το κέντρο της πόλης ενώ παρατηρείται και το φαινόμενο να υπάρχουν αντικρουόμενα άρθρα. Προκαλεί σύγχυση το γεγονός ότι άλλα νομοσχέδια, πρόσφατα κατατεθέντα η και ψηφισθέντα, έρχονται σε πλήρη αντίθεση με το νόμο για το νέο ΡΣΑ.
Ειδικά για την περιοχή της Νέας Φιλαδέλφειας – Νέας Χαλκηδόνας στο νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο προβλέπονται παρεμβάσεις όπως η μεταβολή της περιοχής από αμιγούς σε γενικής κατοικίας, που σημαίνει και άλλες χρήσεις εκτός από κατοικία, οι οποίες χωρίς την ύπαρξη συγκεκριμένων κανόνων θα μπορούσαν να αλλοιώσουν τον χαρακτήρα της περιοχής.
Το άλσος της Νέας Φιλαδέλφειας από αμιγώς δασική περιοχή η οποία είχε ισχυρή νομική προστασία, αφενός περιορίζεται λόγω των αθλητικών και των άλλων εγκαταστάσεων και αφετέρου χαρακτηρίζεται ως Μητροπολιτικό Πάρκο αφήνοντας ανοιχτά ζητήματα. Όπως είναι γνωστό στα άλση και πάρκα που θεωρούνται δασικές περιοχές προσφέρεται μεγάλη προστασία και δεν επιτρέπεται η μεταβολή του κύριου προορισμού τους. Όμως, με το νέο νόμο, προβλέπεται η μετατροπή αλσών σε Μητροπολιτικά Πάρκα, στα οποία θα επιτρέπεται η αλλαγή της χρήσης τους ως δασών με διάφορες άλλες χρήσεις. Γίνεται λοιπόν φανερό ότι με τη νέα νομοθεσία θα έχουμε μικρότερη προστασία και για το άλσος της Νέας Φιλαδέλφειας. Ταυτόχρονα η διαχείριση του άλσους περνάει από τον Δήμο Φιλαδέλφειας – Χαλκηδόνας στον «Φορέα Ανάπλασης και Διαχείρισης Μητροπολιτικών και Υπερτοπικών Πάρκων».
Ερχόμαστε στο θέμα του γηπέδου της ΑΕΚ. Η ιστορία του σωματείου της Αθλητικής Ένωσης Κωνσταντινουπόλεως είναι συνυφασμένη με την περιοχή της Ν. Φιλαδέλφειας. Η ΑΕΚ μετά και από όσα έχει υποστεί ως αθλητικό σωματείο από λάθη του παρελθόντος, κυρίως με κατεδάφιση των προϋπαρχουσών στην περιοχή αθλητικών εγκαταστάσεων, δικαιούται ένα καινούργιο αθλητικό κέντρο, το οποίο οπωσδήποτε θα περιλαμβάνει και γήπεδο ποδοσφαίρου. Σε αυτή την κατεύθυνση δεν είναι κανείς αντίθετος. Μάλιστα σε συνεννόηση με την τοπική κοινωνία και τους υπεύθυνους φορείς (Δήμος, Περιφέρεια κτλ) θα μπορούσε να καθοριστεί ο τρόπος με τον οποίο θα πραγματοποιείτο αυτό, ακόμα και στην περιοχή 26,6 περίπου στρεμμάτων, τα οποία έχουν παραχωρηθεί στο αθλητικό σωματείο της ΑΕΚ δίπλα στο άλσος της Ν. Φιλαδέλφειας, όπου βρίσκονταν οι παλαιές αθλητικές εγκαταστάσεις και με βασικούς γνώμονες την προάσπιση της νομιμότητας και την προστασία του περιβάλλοντος.
Ο τίτλος που αναφέρεται στο νόμο σχετικά με τη δημιουργία του Κέντρου Αθλητισμού, Μνήμης και Πολιτισμού με την επωνυμία «Αγία Σοφία- Νέα Φιλαδέλφεια», όπως άλλωστε συμβαίνει σε παρόμοιες περιπτώσεις, είναι παραπλανητικός. Τα συγκεκριμένα άρθρα αφορούν στην ανέγερση νέου γηπέδου ποδοσφαίρου χωρητικότητας περίπου 32.000 θέσεων στο οποίο περιλαμβάνονται και κάποιες άλλες χρήσεις (μουσείο κτλ) χωρίς να διασφαλίζεται καμία χρήση των χώρων από τα τμήματα της ερασιτεχνικής ΑΕΚ. Μάλιστα η λειτουργία και διαχείριση του γηπέδου παραχωρείται στην εταιρία <<ΔΙΚΕΦΑΛΟΣ 1924>> συμφερόντων της οικογένειας Μελλισανίδη.
Για της ανάγκες της ανέγερσης του νέου γηπέδου, όπως αυτές πάντα καθορίζονται από τον επιχειρηματία , αρχικά παραχωρείται αφού πρώτα αποχαρακτηρίζεται από δασική και αναδασωτέα έκταση 2,5 στρεμμάτων ενώ 3,5 επιπλέον στρέμματα άλσους χρησιμοποιούνται για πεζοδρομήσεις γύρω από το γήπεδο. Η συνολική επέμβαση στο άλσος ανέρχεται περίπου σε 6 στρέμματα, πέραν αυτής που αρχικά είχε παραχωρηθεί για την ανέγερση του παλαιού γηπέδου της ΑΕΚ. Μάλιστα με το επόμενο άρθρο του νόμου, επιτρέπεται περεταίρω παραχώρηση τμήματος του άλσους μέχρι και στο 5% της συνολικής έκτασης αυτού. Πρόκειται για παραχώρηση δημόσιας περιουσίας και αποχαρακτηρισμό δασικής έκτασης, πράξη που ανοίγει την κερκόπορτα για καταστροφικές στο μέλλον για το περιβάλλον συνέπειες.
Το ερώτημα που προκύπτει είναι γιατί δεν κατασκευάζεται ενδεχομένως μικρότερης χωρητικότητας γήπεδο στην ήδη παραχωρούμενη έκταση του άλσους; Το προαπαιτούμενο σε χωρητικότητα θεατών ενός γηπέδου προκειμένου να φιλοξενεί ευρωπαϊκούς αγώνες ποδοσφαίρου σε συλλογικό επίπεδο, σύμφωνα με τους ισχύοντες κανονισμούς της UEFA για τα στάδια (UEFA Stadium Infrastructure Regulations 2010), οι οποίοι εφαρμόζονται και στην διοργάνωση του Champions League 2014/2015, είναι πολύ μικρότερο από αυτό που παρουσιάζεται ως αναγκαίο από την πλευρά του επιχειρηματία. Άρα η άποψη για <<ρωμαϊκού>> τύπου εγκαταστάσεις είναι προφανώς υπερβολική. Η διάθεση τμήματος του άλσους για τον σκοπό αυτό δεν είναι απαραίτητη χωρίς αυτό να σημαίνει, ότι ακόμα και να ήταν θα έπρεπε να παραχωρηθεί. Είναι απαραίτητη όμως για την ανάπτυξη επιχειρηματικών δραστηριοτήτων και την εξυπηρέτηση συμφερόντων, που μελλοντικά εκμεταλλευόμενα τις διατάξεις αυτού του νόμου, δύναται να παρέμβουν σε ακόμη μεγαλύτερο τμήμα του άλσους το οποίο αντιμετωπίζουν ως ζωτικό χώρο για την εφαρμογή των επιχειρηματικών τους σχεδίων. Αναρωτιέται κανείς αν είναι αθώο το γεγονός, ότι ακούγεται συστηματικά η σχέση του εμπλεκόμενου επιχειρηματία με τον πρωθυπουργό.
Στην λογική μάλιστα της διαιώνισης του μοντέλου των κρατικοδίαιτων ΠΑΕ, η περιφέρεια Αττικής έχει εντάξει 20 εκατ. ευρώ στον προϋπολογισμό του 2014 για την ανέγερση του γηπέδου της ΑΕΚ. Ενδιαφέρον θα έχει η στάση της νέας περιφερειακής αρχής σχετικά με το αν τελικά θα συναινέσει στην χρηματοδότηση του σχεδίου Μελλισανίδη. Παρά τις διαβεβαιώσεις για το αντίθετο των ανθρώπων της εταιρίας <<ΔΙΚΕΦΑΛΟΣ 1924>>, που θα διαχειρίζεται το γήπεδο, αποτελεί ερωτηματικό το πώς θα βρεθεί το συνολικό ποσό των περίπου 65 εκατομμυρίων ευρώ για την περαίωση του έργου.
Συνοψίζοντας, στο πρόσφατα ψηφισθέν νομοσχέδιο αναφορικά με τα άρθρα που αφορούν το γήπεδο της ΑΕΚ, αποτυπώνεται η εικόνα ότι οι κανόνες καθορίζονται από τις επιδιώξεις του επενδυτή. Ο συσχετισμός μεταξύ εμπορικού ποδοσφαιρικού θεάματος και αθλητικών δραστηριοτήτων, γίνεται ώστε να περάσουν ρυθμίσεις για δραστηριότητες που στοχεύουν στο ιδιωτικό κέρδος, κάτω από τον μανδύα της δραστηριότητας του αθλητισμού. Οι βελτιώσεις που προτάθηκαν καλοπροαίρετα, κατά την συνεδρίαση της βουλής και έγιναν δεκτές δεν απαντούν στο σύνολο τους στην ουσία των ενστάσεων για τα συγκεκριμένα άρθρα.
Από πολλούς έχει αμφισβητηθεί η συνταγματικότητα συγκεκριμένων διατάξεων του νόμου και διαφαίνεται προσφυγή στο συμβούλιο της επικρατείας. Επίσης θα μπορούσαμε να μιλήσουμε και για την πιθανότητα μελλοντικού καλύτερου νόμου σε άλλο πολιτικό περιβάλλον.
Όμως σε κάθε περίπτωση είναι αναγκαίο να υπάρξουν προσπάθειες τόσο κοινοβουλευτικές όσο και κινηματικές ώστε εάν εν τέλει εφαρμοστεί, αυτό να γίνει με αποφυγή των δυσμενέστερων δυνατών για την περιοχή συνεπειών.
* Ο Μενέλαος Παπαγεωργίου είναι μέλος του Τομέα Πράσινων Πολιτικών και Οικολογίας της ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ.
Via : www.badiera.gr
