Γιατί στη Βέροια κατάφεραν να φτιάξουν μία Βιβλιοθήκη που αναγνωρίζεται παγκοσμίως; Τι είναι αυτό που δεν επιτρέπει στη μούχλα του Δημοσίου να ξεκινήσει από το υπόγειο και να σκεπάσει αίθουσες και διαδρόμους;
του Κώστα Γιαννακίδη
Στη Βέροια συμβαίνει κάτι ανεξήγητο, υπόθεση X-files για τα ελληνικά δεδομένα. Οι οδηγοί σέβονται απολύτως τους πεζούς. Περπατάς και αισθάνεσαι άσχημα, αν είσαι ξένος σχεδόν ντρέπεσαι. Με το που κατεβάζεις το πόδι σου από το πεζοδρόμιο, το διερχόμενο αυτοκίνητο κόβει ταχύτητα και σου χορηγεί προτεραιότητα.
Κατά συνέπεια οι οδηγοί προσέχουν περισσότερο όταν κινούνται μέσα στην πόλη. Αυτό λογικά θα έχει ως αποτέλεσμα λιγότερα τροχαία δυστυχήματα και χαμηλότερο δείκτη εκνευρισμού. Όταν αναγνωρίζεις εμπράκτως την προτεραιότητα του πεζού, τότε οδηγείς πιο «μαλακά». Κορνάρεις λιγότερο, γίνεσαι Ευρωπαίος, έστω με ρόδες.
Για όσους δεν γνωρίζουν: η Δημόσια Βιβλιοθήκη της Βέροιας αποτελεί πρότυπο. Και αυτό χάρη στον Νίκο Τροχόπουλο, γέννημα της Βέροιας και μέχρι πρόσφατα διευθυντή του «Κέντρου Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος». Ο Τροχόπουλος όχι μόνο κατάφερε να οργανώσει τη Βιβλιοθήκη επάνω σε καινοτόμες, για τα ελληνικά δεδομένα βάσεις, αλλά απέσπασε και ένα εκατομμύριο δολάρια, ως βραβείο, από το Ιδρυμα Gates. Στη συνέχεια διοργανώθηκε crowd funding (συμμετείχε και το protagon) προκειμένου να συγκεντρωθούν 100.000 ευρώ για την ανακαίνιση της αίθουσας εκδηλώσεων. Μάζεψαν δέκα χιλιάρικα παραπάνω. Και να, λοιπόν, που η αίθουσα εγκαινιάστηκε με ένα ρεσιτάλ του χαρισματικού πιανίστα Παναγιώτη Τροχόπουλου –ήταν έκπληξη και εμπειρία αυτό το ρεσιτάλ.
Δέκα υπάλληλοι είναι όλοι και όλοι. Δημόσιοι υπάλληλοι. Που δουλεύουν και τα Σάββατα και αν χρειαστεί και αργίες. Γυρίζω στους χώρους της Βιβλιοθήκης παρέα με την βιβλιοθηκονόμο Ασπασία Τασιοπούλου. Χώροι για τα παιδιά, internet café, συνδρομές σε αρχεία, επαγγελματικό στούντιο ηχογραφήσεων και εξοπλισμός μοντάζ (με Mac και Avid παρακαλώ!). Η Βιβλιοθήκη λειτουργεί, περίπου, ακόμα και ως ΚΕΠ. Εχει 33.000 μέλη σε μία πόλη με 40.000 κατοίκους. Κάθε χρόνο δανείζει περί τις 180.000 στοιχεία. Πήρα και ένα μικρό στατιστικό: περισσότερο διαβάζουν οι παντρεμένες γυναίκες που δανείζονται, κυρίως μυθιστορήματα, για τις ίδιες και τα παιδιά τους. Με ενθουσίασε δε το τσιπάκι στα βιβλία και ο σκάνερ που διεκπεραιώνει δανεισμούς.
Προσέξτε όμως και τι άλλο έχει συμβεί. Στη Βέροια αναπτύσσει δράσεις το δίκτυο Future Library που αποτελεί πρωτοβουλία του ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος» για τη διασύνδεση περιφερειακών βιβλιοθηκών. Μαζί με το Κοινωφελές Ιδρυμα Κοινωνικού και Πολιτιστικού Εργου (ΚΙΚΠΕ) έφεραν στη Βέροια τη σειρά σεμιναρίων που έγινε και σε άλλες βιβλιοθήκες της χώρας. Πώς λειτουργεί αυτοί; Διακεκριμένοι έλληνες ερευνητές από πανεπιστήμια και επιστημονικά ιδρύματα της χώρας επιμόρφωσαν εκπαιδευτικούς, αλλά και ευρύτερο κοινό σχετικά με σύγχρονες μεθόδους και τα πορίσματα της επιστημονικής έρευνας σε θέματα που περιλαμβάνονται στη διδακτέα ύλη, παρουσιάζουν ωστόσο γενικότερο ενδιαφέρον για ένα καλλιεργημένο κοινό. Στη Βέροια το κοινό είχε την ευκαιρία να παρακολουθήσει σεμινάρια για την ποίηση του Ελύτη, την Ελλάδα από τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο ως τη δικτατορία, την ανάπτυξη και τη διδασκαλία του αρχαιοελληνικού Συντακτικού.
Προσπάθησα, λοιπόν, να καταλάβω για ποιο λόγο συμβαίνει αυτό στη Βέροια. Γιατί εκεί κατάφεραν να φτιάξουν μία Βιβλιοθήκη που αναγνωρίζεται παγκοσμίως; Τι είναι αυτό που δεν επιτρέπει στη μούχλα του Δημοσίου να ξεκινήσει από το υπόγειο και να σκεπάσει αίθουσες και διαδρόμους; Είναι, άραγε, η πόλη ή το είδος της δημόσιας υπηρεσίας; Μήπως είναι οι άνθρωποι; Είναι όλα. Αν το σχέδιο και η έμπνευση ενός ανθρώπου, εν προκειμένω του Τροχόπουλου, υποστηριχθούν με επαγγελματισμό και ευσυνειδησία, τότε ενεργοποιούνται δημιουργικοί αυτοματισμοί. Αν δώσεις στους ανθρώπους σχέδιο και κατάλληλο περιβάλλον, τότε, αντανακλαστικά, θα πάρεις το καλύτερο από αυτούς –θα τους δεις να δουλεύουν και τις αργίες. Ε, μετά το μήνυμα αρχίζει και διαχέεται στην πόλη, στην κοινωνία. Το εγχείρημα λειτουργεί ως παράδειγμα, ως κίνητρο, ως ιδέα για κινητοποίηση. Η Βιβλιοθήκη της Βέροιας πρέπει να αποτελέσει υπόθεση μελέτης (case study που λένε στη Μακεδονία) για τον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Μεταξύ μας όλοι ξέρουμε ότι δεν πρόκειται να συμβεί κάτι τέτοιο. Θα είναι μία εξαίρεση. Τόσο φωτεινή που θα αναδεικνύει το γκρίζο γύρω της.
Via : www.protagon.gr
