της Ειρήνης Μητροπούλου
Παιδιά κυρίως από τη Ρεϊνιόν σε ορφανοτροφείο στην Κεντρική Γαλλία, το 1965
Ο Ζαν-Ζακ Μαρσιάλ ήταν έξι ετών όταν έφτασε στο αεροδρόμιο του Ορλί στο Παρίσι ένα πρωινό του Νοεμβρίου. Εκανε κρύο και ψιλόβρεχε, αλλά εκείνος φορούσε σαγιονάρες και σορτς. Μαζί με εκατοντάδες άλλους, ο Μαρσιάλ ήταν ένα από τα «κλεμμένα παιδιά» του νησιού Ρεϊνιόν, μέρος ενός επίσημου προγράμματος καταναγκαστικής μετανάστευσης, το οποίο μάζευε παιδιά από την πρώην αποικία της Γαλλίας στον Ινδικό Ωκεανό και τα έστελνε στη «μητέρα πατρίδα», με στόχο δήθεν την «ενίσχυση του γαλλικού αγροτικού πληθυσμού», τις δεκαετίες του 1960 και του 1970. Στην πραγματικότητα ήταν ένα χυδαίο παιδομάζωμα με ρατσιστικά κίνητρα. Στόχος ήταν να μειωθεί ο αριθμός των ιθαγενών στη Ρεϊνιόν και να ενισχυθεί ο αριθμός των λευκών γάλλων αποίκων.
Υστερα από μισό αιώνα η γαλλική Εθνοσυνέλευση αντιμετώπισε αυτό το επαίσχυντο κεφάλαιο της ιστορίας της Γαλλίας για πρώτη φορά. Τα μέλη της ψήφισαν υπέρ της επίσημης αναγνώρισης του σκοτεινού ρόλου του κράτους στο σκάνδαλο των «κλεμμένων παιδιών» της Ρεϊνιόν.Εκτιμάται ότι από το 1963 ως το 1982 συνολικά 1.615 παιδιά απομακρύνθηκαν διά της βίας από αυτό το υπερπόντιο διαμέρισμα και εστάλησαν σε αγροτικές περιοχές της Γαλλίας, τα περισσότερα σε ορφανοτροφεία και ανάδοχες οικογένειες. «Πήραν ακόμη και μωρά έξι μηνών» λέει στη βρετανική εφημερίδα «Guardian» η Ερικά Μπαρέτς, μια βουλευτής από τη Ρεϊνιόν που βρίσκεται πίσω από την πρωτοβουλία.
Φτωχές και αναλφάβητες οικογένειες ενημερώνονταν ξαφνικά ότι τα παιδιά τους θα έπρεπε να φύγουν για τη Γαλλία, «και φυσικά φαντάζονταν το Παρίσι και τον Πύργο του Αϊφελ. Τους υπόσχονταν ότι θα είχαν ένα ωραίο σπίτι, εκπαίδευση και επιτυχία στη ζωή. Ελεγαν στις οικογένειες ότι τα παιδιά θα γύριζαν στις διακοπές. Αλλά ήταν όλα ένα ψέμα» τονίζει η Μπαρέτς.
Τον Μαρσιάλ, ο οποίος σήμερα είναι 55 ετών, τον έστειλαν σε ένα σπίτι στο Γκερέ, στην περιοχή Κρεζ της Κεντρικής Γαλλίας, όπου ανατράφηκε από έναν ηλικιωμένο αγρότη και τη γυναίκα του. Αφηγήθηκε την περιπέτεια και τις εμπειρίες του στο βιβλίο του με τίτλο «Une Enfance Volée» («Μια κλεμμένη παιδική ηλικία»).
Το σκάνδαλο έγινε γνωστό στη γαλλική κοινή γνώμη το 2002, όταν ο Μαρσιάλ προσπάθησε να μηνύσει το κράτος ζητώντας αποζημίωση 1 δισ. ευρώ «για τη συστηματική απαγωγή, παγίδευση, συγκέντρωση και απέλαση των ανηλίκων» από τη Ρεϊνιόν.
«Είναι πολλά λεφτά, αλλά πόσο κάνει μια κλεμμένη παιδική ηλικία;» ρώτησε. Η υπόθεση δεν έφτασε στα δικαστήρια επειδή τα εγκλήματα έχουν παραγραφεί.Αυτό το παιδομάζωμα ήταν το πνευματικό τέκνο του Μισέλ Ντεμπρέ, πρώην γκωλικού υπουργού, ο οποίος ανακάλυψε το 1963 ότι το νησί υπέφερε από ανεργία, οικονομική κρίση και υπερπληθυσμό. «Πρέπει να πίστευε ότι ήταν μια λογική λύση για να αντιμετωπίσει την εγκατάλειψη αγροτικών περιοχών κάπου αλλού στη Γαλλία. Δεν τον πείραζε ότι η Ρεϊνιόν, όπου η θερμοκρασία ήταν 40 βαθμοί, απείχε δύο ημέρες ταξίδι με το αεροπλάνο. Αδιαφόρησε πλήρως για τις συνέπειες στις ζωές των ανθρώπων» λέει η Μπαρέτς.
Τις μετακινήσεις των παιδιών διοργάνωσε η κρατική Υπηρεσία για την Ανάπτυξη της Μετανάστευσης στα Υπερπόντια Εδάφη. Τα περισσότερα από τα θύματα τα έστειλαν στην Κρεζ. Τα παιδιά εργάστηκαν σε αγροκτήματα ή έγιναν υπηρέτες σε αστικές οικογένειες. Κάποια αυτοκτόνησαν, άλλα κατέληξαν σε ψυχιατρεία. Η Υπηρεσία διαλύθηκε το 1983, δύο χρόνια αφότου ανέβηκε στην εξουσία ο Σοσιαλιστής πρόεδρος Φρανσουά Μιτεράν.
Η απόφαση που ελήφθη δεν προβλέπει την καταβολή αποζημίωσης. Πρόκειται απλώς για την ηθική δικαίωση, δεκαετίες μετά το παιδομάζωμα. Η γαλλική Εθνοσυνέλευση αναγνωρίζει και καταγγέλλει την «καταναγκαστική μετανάστευση» των παιδιών από το νησί τους και χαρακτηρίζει όσα υπέστησαν «ανεπανόρθωτα».
Η Γαλλία δεν είναι το μόνο κράτος που έχει αμαρτήσει ενάντια στα ίδια τα παιδιά της. Η κυβέρνηση της Αυστραλίας ζήτησε συγγνώμη το 2008 για την απομάκρυνση των κατ’ εκτίμηση 100.000 παιδιών αβορίγινων ιθαγενών, σε προγράμματα καταναγκαστικής ένταξής τους στη λευκή κοινότητα από το 1890 ως το 1970. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, ο Καναδάς και η αποικιοκρατική Βρετανία είχαν παρόμοιες πολιτικές για τους αυτόχθονες πληθυσμούς τους.
Σήμερα ο πληθυσμός της Ρεϊνιόν αποτελείται από 840.000 ανθρώπους, με μεγάλη φυλετική ανάμειξη. Η πλειονότητα στο νησί, έναν τροπικό παράδεισο στα ανατολικά της Μαδαγασκάρης, είναι σήμερα μιγάδες Κρεολοί (όνομα που δίνεται σε εκείνους που γεννήθηκαν στο νησί, ανεξαρτήτως φυλετικής καταγωγής – αφρικανικής, ινδικής, ευρωπαϊκής κτλ.). Αλλά δεν υπάρχουν ακριβείς αριθμοί για τη φυλετική προέλευση των κατοίκων διότι στη Γαλλία απαγορεύεται η απογραφή της καταγωγής. Αυτό φυσικά ισχύει και στη Ρεϊνιόν, η οποία είναι γαλλικό έδαφος και χρησιμοποιεί το ευρώ.Δημοσιεύτηκε στο HELIOS PLUS στις 19 Φεβρουαρίου 2014
Via : www.tovima.gr
