Photo: Π. Τζάμαρος @fosphotos.com
του Κώστα Γιαννακίδη
Στον ύστερο 19ο αιώνα η Ευρώπη χαρακτήρισε τους Έλληνες ως τα «κακομαθημένα παιδιά της ιστορίας». Αυτό ακούγεται άδικο μέσα από μία εθνική προσέγγιση της ιστορίας. Είναι όμως, κατανοητό, μεταξύ μας και σωστό, αν κοιτάξεις τα πράγματα με τα δεδομένα της εποχής ή και από την απόσταση που χορηγεί σήμερα ο χρόνος. Τι ήταν οι Έλληνες για την Ευρώπη εκείνα τα χρόνια; Αναλογιστείτε πρώτα τι ήταν κατά τον πόλεμο της Ανεξαρτησίας. Χριστιανοί μεν, σχισματικοί δε. Ευρωπαίοι; Όχι ακριβώς, κατά την αντίληψη της Δύσης. Διεκδικούσαν την κληρονομία ιδεών και αξιών που οικοδόμησαν τον ευρωπαϊκό πολιτισμό, αλλά παράλληλα λειτουργούσαν ως Οθωμανοί. Συνάμα ήταν ένα βολικό πρόβλημα για την Ευρώπη. Και αν μη τι άλλο, η ιστορία τούς προίκισε με τύχη: σίγουρα θα είχε γραφτεί αλλιώς αν τα νερά στο Ναυαρίνο έμεναν ήσυχα. Μία χώρα που σχεδιάστηκε για να μείνει μικρή, αλλά μεγάλωνε. Αυθάδης προς τους κηδεμόνες, ανυπάκουη προς τους «παιδαγωγούς», αναιδής απέναντι στις ευκαιρίες που χορήγησε η ιστορία.
«Τα κακομαθημένα παιδιά της ιστορίας» είναι η αφήγηση του καθηγητή Κώστα Κωστή για τη διαμόρφωση του ελληνικού κράτους, από τον 18ο αιώνα ως και τις μέρες μας. Και αν θέλετε τη γνώμη μου, είναι από τις αρτιότερες προσεγγίσεις που μπορείτε να βρείτε. Ίσως και η πλέον επιβεβλημένη στις μέρες μας. Θα μπορούσε να θεωρηθεί αιρετική επειδή δεν μεταφέρει φόρτιση. Ευτυχώς. Η εξιστόρηση δεν είναι στεγνή. Είναι κυνική. Δηλαδή αληθινή, έντιμη, απαλλαγμένη από εθνικές και ιδεολογικές σταθερές. Γι’ αυτό και είναι συναρπαστική. Δεν είναι εύκολο βιβλίο. Όμως δεν θέλεις να το αφήσεις από τα χέρια σου. Ο κ. Κωστής, σου προτείνει να κατακτήσεις την ιστορική γνώση με τη ματιά που θα υιοθετούσε κάποιος ξένος. Αυτό σε διευκολύνει να αναθεωρήσεις, όπου χρειάζεται, απόψεις που διαμόρφωσες με βάση προσωπικές θέσεις ή και εμμονές. Το βιβλίο αντιμετωπίζει την ιστορία ως μία μηχανή με γρανάζια, λάδια, βίδες και έμβολα. Και σου εξηγεί πώς όλα αυτά διαμόρφωσαν αυτό που ζήσαμε και αυτό που ζούμε. Πιθανότατα μας δείχνουν και αυτό που θα ζήσουμε. Επιβεβλημένη η αργή και προσεκτική ανάγνωση. Θα το συζητήσετε και με τους φίλους σας. Μέρες που είναι, μπορεί να μαλώσετε μαζί τους.
Από τις εκδόσεις Πόλις
Ο Κώστας Κωστής γεννήθηκε το 1957 στην Αθήνα. Σπούδασε στο τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών και οικονομική ιστορία στην Ecole des hautes études en sciences sociales στο Παρίσι. Δίδαξε στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών από το 1988 μέχρι το 2003. Από το 2004 είναι καθηγητής οικονομικής και κοινωνικής ιστορίας στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Από το 2006 μέχρι το 2009 κατείχε την Έδρα Σπουδών για τη Νεότερη και Σύγχρονη Ελλάδα στην Ecole des hautes études en sciences sociales, στο Παρίσι.
Via : www.protagon.gr
