του Μιχάλη Ψύλου
Στο νέο βιβλίο του ο νομπελίστας οικονομολόγος Πολ Κρούγκμαν υπενθυμίζει τον Κέινς, αναφέρεται στην Ελλάδα και αναλύει γιατί η λιτότητα εν μέσω κρίσης είναι άστοχη, ενώ αντίθετα οι κυβερνήσεις θα έπρεπε να δαπανούν χρήματα.
Ελάχιστοι πολιτικοί σχολιαστές και οικονομολόγοι σε όλον τον κόσμο διεγείρουν τόσο πάθος (θαυμασμό ή και οργή) όσο ο Πολ Κρούγκμαν. Ο νομπελίστας οικονομολόγος και αρθρογράφος των «Τάιμς της Νέας Υόρκης» κυκλοφόρησε πριν από λίγες ημέρες το νέο του βιβλίο με τίτλο «Τέλος σε αυτήν την ύφεση τώρα!».
Κεντρική ιδέα του βιβλίου είναι ότι η τρέχουσα εστίαση των κυβερνήσεων στη μείωση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων είναι άστοχη. «Η σημερινή οικονομική κρίση που συνδυάζεται με την παρατεταμένη υψηλή ανεργία, απαιτεί μια ισχυρή τόνωση της οικονομίας από το κράτος», υποστηρίζει ο Κρούγκμαν. Αντίθετα, προσθέτει, «η μείωση των δαπανών και η λιτότητα το μόνο που κάνουν είναι να επιδεινώνουν τα πράγματα-όπως έχουμε δει τον τελευταίο καιρό σε όλη την Ευρώπη».
«Χωρίς μια ριζική αλλαγή της οικονομικής πολιτικής, τόσο στις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και την Ευρώπη, το πιθανότερο αποτέλεσμα θα είναι μια παρατεταμένη ύφεση, ίσως όχι είναι τόσο «μεγάλη», όπως στη δεκαετία του ’30, αλλά με σαφείς ομοιότητες και πάνω απ” όλα με ένα τεράστιο ανθρώπινο κόστος λόγω της άσκοπα υψηλής ανεργίας», τονίζει ο Κρούγκμαν και προσθέτει: «Η δημοσιονομική λιτότητα, μια μοντέρνα ιδέα και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, μπορεί μόνο να κάνει τα πράγματα χειρότερα»
Αυτή η νέα συμβατική σοφία της «λιτότητας», λέει ο Κρούγκμαν, έχει «πετάξει εντελώς στα σκουπίδια την κεντρική ρήση του Τζον Μέιναρντ Κέινς «Η ανάπτυξη και όχι η ύφεση, είναι η κατάλληλη στιγμή για λιτότητα»».
Σε μια ραδιοφωνική του συνέντευξη στο «Point of Inquiry» ο Κρούγκμαν τόνισε χαρακτηριστικά ότι «τα αποδεικτικά στοιχεία είναι πολλά πλέον: Κάθε χώρα που έχει επιβάλει τη λιτότητα βρέθηκε αντιμέτωπη με μια πραγματικά μεγάλη οικονομική ύφεση».
Ο νομπελίστας οικονομολόγος υποστηρίζει ότι θα μπορούσε να αποκατασταθεί η πλήρης απασχόληση στις Ηνωμένες Πολιτείες σε λιγότερο από δύο χρόνια, αν η κυβέρνηση Ομπάμα είχε την πολιτική βούληση να δαπανήσει πολλά χρήματα.
«Πόσα χρήματα;». Στην ιδανική περίπτωση θα το κατόρθωνε με έναν πληθωρισμό 4% τον χρόνο, λέει ο Κρούγκμαν, σπάζοντας τα οικονομικά ταμπού με το επιχείρημα ότι σε συνθήκες ύφεσης ο πληθωρισμός μπορεί να έχει θετικό αντίκτυπο στην οικονομία.
Το παράδειγμα της Ελλάδας
Κεντρικό σημείο της ανάλυσης του Κρούγκμαν δεν είναι ο Μαρξισμός ή κάποια άλλη αριστερή ιδεολογία, αλλά ο Κεϊνσιανισμός, που συνέβαλε τα μέγιστα στην έξοδο της παγκόσμιας οικονομίας μετά την κρίση του 1929-33. «Οι κυβερνήσεις στις παρούσες οικονομικές συνθήκες της ύφεσης θα πρέπει να αυξήσουν τις δαπάνες για την τόνωση της οικονομίας. Αντίθετα, η μείωση των δαπανών ή η επιβολή λιτότητας είναι ένα τρομερό πλήγμα για την οικονομία. Είχαμε μια απίστευτα σκληρή λιτότητα στην Ελλάδα και την Ιρλανδία και τα στοιχεία έδειξαν ότι και οι δύο χώρες αντιμετωπίζουν μια τεράστια οικονομική ύφεση».
Αναφορικά με το δημόσιο χρέος ο Κρούγκμαν δεν διστάζει μάλιστα να εκτιμά ότι τα υπέρογκα χρέη των χωρών «δεν θα πρέπει να εξοφληθούν γρήγορα ή ακόμη και καθόλου».
Ιδιαίτερα για την Ευρώπη, ο Κρούγκμαν δεν διστάζει να επιτεθεί με σφοδρότητα κατά της πολιτικής της λιτότητας που έχει επιβάλει η Γερμανία. «Είναι ιδιαίτερα απογοητευτικό το γεγονός ότι οι Γερμανοί παραμένουν αφοσιωμένοι στην πίστη της γενικής λιτότητας, παρά την απομυθοποίηση της έννοιας αυτής ακόμη και από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο», λέει.
Οι Γερμανοί και οι… εξωγήινοι
Οι Γερμανοί πιστεύουν ότι η δική τους εμπειρία έδειξε ότι η λιτότητα αποδίδει: Πέρασαν μέσα από κάποιες δύσκολες στιγμές πριν από μια δεκαετία, έσφιξαν τα ζωνάρια τους και όλα ήταν καλά στο τέλος. Η εμπειρία της Γερμανίας όμως δεν μπορεί να γενικευτεί εκτός αν βρούμε κάποιους… εξωγήινους για να κάνουμε εμπόριο. Και μάλιστα γρήγορα!
Ο Κρούγκμαν δεν διστάζει μάλιστα να επαινέσει τη νέα, δεξιά κυβέρνηση της Ιαπωνίας ότι δείχνει τον ρεαλιστικό δρόμο για την ανάκαμψη της οικονομίας. Τι έκανε ο νεοεκλεγείς πρωθυπουργός της Χώρας του Ανατέλλοντος Ηλίου, Σίνζο Αμπε; Ενέκρινε ένα πρόγραμμα κρατικών δαπανών, ύψους 116 δισεκατομμυρίων δολαρίων, προκειμένου να δώσει κίνητρα για μια επιθετική ανάκαμψη της ιαπωνικής οικονομίας.
Με το πρόγραμμα αυτό η κυβέρνηση Αμπε θα πραγματοποιήσει σε δημόσια έργα, θα δώσει ενισχύσεις σε επιχειρήσεις που επενδύουν σε νέες τεχνολογίες, οικονομική βοήθεια σε μικρές επιχειρήσεις, αλλά και σε προγράμματα ανακούφισης οικονομικής του πληθυσμού από διάφορες καταστροφές. Με το έκτακτο αυτό οικονομικό πρόγραμμα η κυβέρνηση έχει στόχο να πετύχει αύξηση του ΑΕΠ της Ιαπωνίας κατά 2% και να δημιουργήσει 600.000 νέες θέσεις εργασίας.
Καμιά αναφορά στη λιτότητα, στα ελλείμματα του προϋπολογισμού, στο δημόσιο χρέος, παρά το γεγονός ότι έχει υπερβεί το 220% του ΑΕΠ.
Via : www.efsyn.gr
