Ερχονται αυξήσεις στις τιμές του νερού, κυρίως για τους αγρότες, αλλά και διαφάνεια στα κοστολόγια των φορέων παροχής, με το σχέδιο κοινής απόφασης επτά συναρμόδιων υπουργείων που έθεσε σε διαβούλευση το υπουργείο Περιβάλλοντος από χθες και έως την 1η Σεπτεμβρίου.
Το περιβαλλοντικό τέλος και το κόστος πόρου είναι οι δύο νέοι δείκτες που θα συνυπολογίζονται για τη διαμόρφωση της τιμής για τον καταναλωτή, ενώ προβλέπονται ειδικά τιμολόγια για ευπαθείς ομάδες πληθυσμού.
Οι προωθούμενες ρυθμίσεις δεν αφορούν το νερό που χρησιμοποιείται για την παραγωγή ενέργειας ούτε αυτό που προέρχεται από γεωτρήσεις ή πηγάδια.
Ο νέος τρόπος χρέωσης του νερού όλων των χρήσεων (πόσιμο, αρδευτικό, κ.λπ.) επιβάλλεται από την 2000/60 κοινοτική οδηγία, που πρέπει να ενσωματωθεί στο δίκαιο της κάθε χώρας-μέλους ώς το τέλος του χρόνου και να τεθεί σταδιακά σε εφαρμογή ώς το 2023.
Είναι η πρώτη φορά που η Ελλάδα ανταποκρίνεται εγκαίρως στις υποχρεώσεις της που απορρέουν από την περιβαλλοντική νομοθεσία στην Ε.Ε. και μάλιστα χωρίς να έχει προηγηθεί καταδικαστική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.
Θα ακολουθήσει, σύμφωνα με πληροφορίες της «Εφ.Συν.», δεύτερη υπουργική απόφαση, που θα περιέχει προδιαγραφές για την κοστολόγηση του νερού, αλλά και κίνητρα προς τους πολίτες και τις Αρχές, με στόχο την εξοικονόμηση νερού, το οποίο χαρακτηρίζεται «φυσικό αγαθό εν ανεπαρκεία».
Θα θεσπίζονται, μεταξύ άλλων, χαμηλότερες τιμές για όσους θα αξιοποιήσουν το «γκρι» ή το βρόχινο νερό.
Το λεγόμενο «γκρι» νερό προέρχεται από επεξεργασία αστικών λυμάτων και μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο στο πότισμα κήπων, δημόσιων και ιδιωτικών.
Οι δήμοι, για παράδειγμα, θα έχουν κίνητρα για να αναβαθμίσουν τις εγκαταστάσεις βιολογικού καθαρισμού και να εξασφαλίζουν καθαρό νερό για τις ανάγκες των πάρκων.
Αλλά και οι πολίτες που ζουν σε απομακρυσμένες περιοχές μπορούν να αντικαταστήσουν τους γνωστούς βόθρους με μικρά συστήματα επεξεργασίας λυμάτων και να ποτίζουν δωρεάν το γκαζόν του κήπου τους.
Μειωμένα τιμολόγια θα προβλέπονται και για όσους θα χρησιμοποιούν δεξαμενές για τη συλλογή του νερού της βροχής το οποίο θα αξιοποιούν σε βοηθητικές δουλειές, αλλά και στο πότισμα καλλιεργειών.
Το υπό διαβούλευση σχέδιο εκπονήθηκε από την Εθνική Επιτροπή Υδάτων, στην οποία προεδρεύει ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος Γιάννης Τσιρώνης και μετέχουν ειδικοί από τα συναρμόδια υπουργεία Εσωτερικών, Οικονομίας, Οικονομικών, Υγείας, Υποδομών και Αγροτικής Ανάπτυξης.
Ως το τέλος του χρόνου προβλέπεται να τεθεί σε λειτουργία μια ηλεκτρονική τράπεζα στοιχείων στον τομέα της ύδρευσης και της άρδευσης, η οποία μέσα στο 2017 θα υποδεχθεί όλες τις αναφορές των φορέων διαχείρισης νερού.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην παρακολούθηση της διαδρομής του πόσιμου νερού από τις δεξαμενές και τα διυλιστήρια ώς τον καταναλωτή, από την οποία θα αποκαλυφθούν οι μεγάλες απώλειες που υπάρχουν στα δίκτυα.
Διαρροές έχουν εντοπιστεί στους απαρχαιωμένους αγωγούς, αλλά υπάρχουν ενδείξεις για κακοτεχνίες και σε νέα δίκτυα.
Η Καλαμάτα και μεγάλες πόλεις της Ηλείας έχουν μείνει πολλές φορές χωρίς νερό γιατί «σπάνε» οι αγωγοί που δεν αντέχουν τη μεγάλη πίεση της παροχής.
Οι νέες παράμετροι
Τα στοιχεία της ηλεκτρονικής τράπεζας θα είναι προσβάσιμα σε όλους τους πολίτες, ώστε να γνωρίζουν πώς διαμορφώνονται οι λογαριασμοί τους.
Σημαντικό «εργαλείο» θα είναι η αναθεώρηση των στοιχείων σε κάθε υδρολογική ενότητα, που αναμένεται να ξεκινήσει μέσα στο φθινόπωρο και η οποία θα δώσει επικαιροποιημένα στοιχεία για τα υδατικά αποθέματα κάθε περιοχής και τις επιμέρους καταναλώσεις.
Δύο είναι οι νέες παράμετροι που θα υπολογίζονται στον καθορισμό της τιμής του νερού:
⚫ Το περιβαλλοντικό κόστος, που αποτελεί την οικονομική αποτίμηση των προβλημάτων που προκαλούνται από την κακή διαχείριση των υδατικών πόρων.
⚫ Το κόστος πόρου, που αποτιμά την επιβάρυνση από την εφαρμογή εναλλακτικών μέτρων για την κάλυψη του ελλείμματος νερού.
Ειδικά για το νερό που χρησιμοποιείται για άρδευση, η τιμή θα καθορίζεται από το σταθερό τέλος το οποίο θα καλύπτει το κόστος λειτουργίας και συντήρησης του δικτύου.
Θα προστίθεται και το μεταβλητό τέλος, το οποίο θα συνδέεται με το νερό που καταναλώνεται σε κάθε χωράφι.
Το πότισμα με κανονάκι θεωρείται κακή πρακτική σε σχέση με τη στάγδην άρδευση | ΑΝΤΩΝΗΣ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ/EUROKINISSI
Η στάγδην άρδευση
Σε περίπτωση που η ποσότητα δεν είναι εφικτό να μετρηθεί, θα καθορίζονται προδιαγραφές για καταναλώσεις ανά στρέμμα και είδος καλλιέργειας.
Στόχος του μέτρου είναι να μειωθεί η σπατάλη νερού που έχει διαπιστωθεί στον αγροτικό τομέα, με κακές πρακτικές όπως το πότισμα με κανονάκι αντί για στάγδην άρδευση.
Υπάρχουν επίσης μεγάλες απώλειες νερού στα χωμάτινα κανάλια.
Οι φορείς παροχής νερού, όπως η ΕΥΔΑΠ, η ΕΥΑΘ, οι δημοτικές επιχειρήσεις ύδρευσης και οι Οργανισμοί Εγγείων Βελτιώσεων οφείλουν να ακολουθούν συγκεκριμένους κανόνες στον υπολογισμό των τιμολογίων, που πρέπει να γνωστοποιούνται έξι μήνες πριν από την εφαρμογή τους.
Με αυτή τη διαφανή διαδικασία θα αποκαλυφθούν αδικαιολόγητα λειτουργικά έξοδα και άλλες «ζαβολιές» που αξιοποιούν οι δήμοι για να φουσκώνουν τους λογαριασμούς νερού.
Eurokinissi/ΜΠΟΥΓΙΩΤΗΣ ΒΑΓΓΕΛΗΣ
Τι είναι το «γκρι» νερό
«Γκρι» χαρακτηρίζεται το νερό που προέρχεται από τα ντους, τα πλυντήρια, το μπάνιο και τους νεροχύτες αλλά μπορεί να αποθηκευτεί και να αξιοποιηθεί χωρίς άλλη επεξεργασία σε άλλες χρήσεις που δεν απαιτούν ποιότητα πόσιμου νερού, όπως για παράδειγμα για το καζανάκι της τουαλέτας.
Αντικαθιστώντας, π.χ. το νερό βρύσης με «γκρι νερό» για τα καζανάκια προέκυψε εξοικονόμηση 13-21%.
Αυτό το ποσοστό μπορεί να αυξηθεί αν χρησιμοποιηθεί για πότισμα κήπων.
Βεβαίως απαιτείται σωστή διαχείριση και διαρκής έλεγχος για να αποφευχθούν προβλήματα υγείας.
Στην Κύπρο, όπου υπάρχει μεγάλο πρόβλημα νερού, η χρήση του οδήγησε σε μείωση της κατανάλωσης κατά 40%.
Στην περιοχή της Καταλονίας 50 μικροί δήμοι με συνολικό πληθυσμό 1,2 εκατ. κατοίκους κατέληξαν σε συμφωνία για την προστασία του νερού, η οποία περιείχε και όρους χρήσης του λεγόμενου «γκρι νερού».
Η υπερκατανάλωση σε αριθμούς
Η κατά κεφαλήν χρήση στην Ελλάδα -δείγμα ανάπτυξης και πολιτισμού- ξεπερνά κατά πολύ τις Γερμανία, Πολωνία και Βρετανία, ενώ είναι λίγο κάτω μόνο από την Ιταλία
Η κατανάλωση νερού αποτελεί δείγμα ανάπτυξης και πολιτισμού, αλλά στη χώρα μας ακόμη και σε εποχές μνημονίων φτάνει ώς τη σπατάλη.
Η Ελλάδα είναι η δεύτερη χώρα στην Ευρώπη στην κατά κεφαλή κατανάλωση νερού, λίγο κάτω από την Ιταλία, αλλά πολύ πάνω από τη Γερμανία και την Πολωνία.
Το «αποτύπωμα» της κακής διαχείρισης αποκαλύφθηκε κατά την περίοδο 1991-93, όταν το Λεκανοπέδιο είπε το νερό νεράκι λόγω παρατεταμένης ανομβρίας και θεσπίστηκαν τσουχτερές τιμές για τις μεγάλες καταναλώσεις, μέτρο που οδήγησε σε σοβαρή εξοικονόμηση στα οριακά αποθέματα νερού.
Τα τελευταία χρόνια οι απλοί κανόνες αντιμετώπισης της σπατάλης έχουν ξεχαστεί, αφού προστέθηκαν και τα νερά του Εύηνου στο υδροδοτικό σύστημα της Αττικής.
Στην πράξη, έχουν εγκαταλειφθεί και τα προγράμματα ανανέωσης του δικτύου.
Οι απώλειες νερού στην Αττική και τη Θεσσαλονίκη κυμαίνονται γύρω στο 15%, αλλά σε άλλες μεγάλες πόλεις φτάνουν έως και 50%!
Οι ετήσιες ανάγκες της χώρας μας σε νερό, σύμφωνα με στοιχεία του Ινστιτούτου Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών, διαμορφώνονται στα 8,2 δισ. κυβικά.
Το 85% αφορά τον γεωργικό τομέα και από αυτό το 63% διατίθεται για τις ανάγκες του Θεσσαλικού κάμπου.
Ο αντίστοιχος ευρωπαϊκός μέσος όρος διαμορφώνεται στο 24%, αλλά είναι υψηλότερος και σε άλλες χώρες του Νότου, όπως η Ισπανία όπου είναι στο 72% και η Πορτογαλία με 59%.
Στην Ελλάδα, παρά το γεγονός ότι η γεωργία απορροφά τη μερίδα του λέοντος, αρδεύονται 13,2 εκατ. στρέμματα, που αντιστοιχούν μόλις στο 32% της αγροτικής παραγωγικής γης.
Η σπατάλη που γίνεται σε αυτόν τον τομέα αποκαλύπτεται από το γεγονός ότι μόνο στο 10% των καλλιεργούμενων εκτάσεων αξιοποιείται η στάγδην άρδευση, που εξασφαλίζει καλύτερη διαχείριση των υδατικών πόρων.
Εξαίρεση αποτελεί η Κρήτη, όπου λόγω σωστής χρήσης των περιορισμένων υδατικών πόρων η συγκεκριμένη μέθοδος ποτίσματος καλύπτει το 80%.
Με βάση ενδεικτικούς υπολογισμούς, η αντικατάσταση των χωμάτινων καναλιών άρδευσης από κλειστούς τσιμεντένιους αγωγούς θα περιορίσει κατά 60% τις απώλειες νερού.
Με βάση τους υπολογισμούς του Εργαστηρίου Υδατικών Πόρων του Πολυτεχνείου, ένα υδροδοτικό σύστημα είναι ασφαλές όταν καταφέρνει να εμπλουτίζει τα αποθέματά του με το 20% της ετήσιας κατανάλωσης.
Η χώρα μας είναι στο 15%, με τον δείκτη να είναι υψηλότερος στις δυτικές περιοχές, αλλά πολύ χαμηλότερος στα νησιά του Αιγαίου.
Σοβαρά προβλήματα εντοπίζονται στις γεωτρήσεις, αφού αρκετές περιοχές, όπως η Αργολίδα, δεν καταφέρνουν να εμπλουτιστούν.
Via : www.efsyn.gr
