παράπλευρες ενεργειακές και μη παρεμβάσεις

Περί   Θήρας … ή Σαντορίνης και ενέργειας

του Στάθη Λουκά

Από μακριά που είμαι   παρακολούθησα – μέσω διαδικτύου – την αρθογραφία ή τη συζήτηση γύρω από την έλλειψη ηλεκτρικής ενέργειας στο Νησί και ίσως κάτι θα μου ξέφυγε. Όπως παρουσιάστηκε,   φαίνεται ότι μετά την ηφαιστιογενή ενέργεια που καστέστρεψε εδώ και σχεδόν τρισήμισι χιλιετερίδες το Νησί και τον Μινωικό Πολιτισμό, πάλι μιά άλλη μορφή ενέργειας – με την ελλειψή της – συνωμότησε να καταστρέψει μια  μορφή αύξησης του ΑΕΠ και απασχόλησης  που έχει διαμορφωθεί στο Νησί.

Βασικός μέτοχος σ’αυτή τη συνωμοσία, κατά τα γραφόμενα,  είναι η ΔΕΗ.

Ευρισκόμαστε, σαν Χώρα, πάνω από τρία χρόνια,  σε μιά κρίση  – που πέρα από την Μνημονιακή Επιδείνωση, όπως λέγει και ο Πρόντι – οφείλεται και στο μοντέλο ανάπτυξης της Χώρας. Υπονοείται ότι μ’ένα γεγονός σαν το μπλακ-αουτ του ηλεκτρικού συστήματος  στη Θήρα (τουριστικός μαγνήτης παγκόσμιας έλξης) θα έβγαιναν στην επιφάνεια και ορισμένα άλλα ερωτηματικά, πέρα από τα πεπαλαιομένα, που μοιάζουν σαν  σκοποβολή στο λούνα-παρκ, με ρόλο πάπιας τη συνειθισμένη ΔΕΗ, που κάθε τόσο σερβίρεται με γαρνιτούρα τη ΓΕΝΟΠ.

Το μεγάλο ερωτηματικό που δεν βγαίνει στην επιφάνεια, σ’αυτήν την περίοδο των νέων μύθων (όπως π.χ.  η Ελλάδα «ενεργειακό Ελντοράντο»), είναι ποιός δημιούργησε στο Κυκλαδίτικο Νησιώτικο Σύμπλεγμα – και όχι μόνο σ’αυτό – το πρότυπο παραγωγής και κατανάλωσης ενέργειας  που επικρατεί και που είναι μια απλή μεταφορά του λεγόμενου Αθηναϊκού προτύπου.

Ποιοι πολιτικοί σχηματισμοί, ποιά ισχυρά συμφέροντα, ποιες πολιτικές  – πέρα από το μύθο της «αυτοριθμιζόμενης αγοράς» – διαμόρφωσαν   σ’αυτό το νησιώτικο σύμπλεγμα αυτό τον τρόπο παραγωγής και κατανάλωσης της   αναγκαίας, για τις διάφορες χρήσεις, ενέργειας. Και το πιό σημαντικό – πράγμα που δεν έρχεται με δύναμη στην επιφάνεια –   σ’ένα   νησιώτικο σύνολο που σημαδευόταν από δύο διαφορετικότητες:

-α.είχε μια ιστορική διαδρομή, μια προσεκτική – θα λέγαμε – διαδρομή στη διαχείρηση των ενεργειακών πόρων και χρήσεων, δηλ. δόμηση και χρήσεις γης, καλλιέργειας της γής, εκμετάλλευση της αιολικής και ηλιακής ενέργειας.

-β. είναι μιά από τις σημαντικότερες περιοχές στην Ελλάδα, σε ό,τι σχετίζεται με το δυναμικό των ΑΠΕ (Αίολος, Ήλιος και Ποσειδώνας)

Θα περίμενε κανείς από εδώ και πολλά χρόνια αυτή η παράδοση: Πρώτον θα προβάλλονταν και με τη βοήθεια των νέων τεχνολογιών στο σήμερα και στο αύριο και δεύτερον θα δημιουργούνταν ένα πρότυπο παραγωγής και κατανάλωσης της ενέργειας που θα μπορούσε να προβληθεί και έξω από τον Κυκλαδίτικο χώρο. Και το πιό σημαντικό: θα είχαν οι Κυκλάδες  ένα θετικό ετήσιο ενεργειακό ισοζύγιο.

Και πολύ περισσότερο – αν βέβαια   υπήρχε μια ενεργειακή πολιτική που θα στόχευε στη διάχυτη εκμετάλλευση των ΑΠΕ – θα είχαμε μια αναδιανομή εισοδήματος – και προς όφελος των μεσαίων και κατωτέρων κοινωνικών στρωμάτων των Κυκλάδων. Και όχι όπως τώρα συμβαίνει  – με την συγκεντρωποιημένη εγκατάσταση – προς όφελος των ισχυρών «καιροσκοπικών» συμφαιρόντων  χωρίς ίχνος «βοιομηχανικού» ρίσκου. Δεν πρέπει να μας ξεφεύγει την προσοχή  ότι τα εκατοντάδες εκατομμύρια για την επιδότηση των ΑΠΕ προέρχονται από το σύνολο των καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας. Η δε υποβρύχια σύνδεση  με το εθνικό σύστημα μεταφοράς και διανομής, καθώς και η αλλαγή της αρχιτεκτονικής του είναι μια αναγκαία συνθήκη για την καλύτερη ανάπτυξη των ΑΠΕ και την επίτευξη της ενεργειακής αυτονομίας των Κύκλάδων.