«H εκτέλεση του Μαξιμιλιανού του Μεξικού», Μανέ
Ο Μανέ είναι γνωστός ως ο πατέρας του Ιμπρεσιονισμού. Αυτό που είναι λιγότερο γνωστό είναι το πολιτικά επικριτικό πνεύμα του που εκφραζόταν μέσα από τη ζωγραφική. Μια έκθεση στο Βούπερταλ το αναδεικνύει.
Ο Γάλλος ζωγράφος Εντουάρ Μανέ (1832-1883) από νεαρή ηλικία φαινόταν ότι πήγαινε κόντρα στο ρεύμα. Γόνος εύπορης οικογένειας του Παρισιού, ο οποίος απέτυχε ως ναυτικός, έδειξε μικρή διάθεση στο εργαστήριο του ζωγράφου Τομά Κουτύρ να περιοριστεί στην αντιγραφή σκηνών από την αρχαιότητα. Αποστροφή του προκαλούσε επίσης ο τρόπος διακυβέρνησης του Ναπολέοντα Βοναπάρτη.
Ο Μανέτ, ο οποίος υπήρξε ένας από τους πρωτοπόρους του Ιμπρεσιονισμού, παρέμεινε σε όλη του τη ζωή εικαστικά και πολιτικά ανεξάρτητος.
Αυτή την πλευρά του Μανέ, δηλαδή του «ζωγράφου ως πολίτη», ερευνά το μουσείο Heydt στο Βούπερταλ αφιερώνοντάς του μια μεγάλη έκθεση με τίτλο «Εντουάρ Μανέ».
Το εν λόγω μουσείο στο Βούπερταλ, το οποίο έχει παρουσιάσει ήδη πολύ επιτυχημένες εκθέσεις με θέμα τον Ιμπρεσιονισμό από τον Ρενουάρ στο Μονέ και πρόσφατα εκθέσεις για τον Ντεγκά και τον Ροντέν, επικεντρώνεται μέσα από τα 45 έργα του Γάλλου ζωγράφου στη σχέση κοινωνίας και πολιτικής. Δεν πρόκειται για τα διάσημα έργα του «Ολυμπία» και «Πρόγευμα στον κήπο», που είχε σκανδαλίσει πάρα πολύ το κοινό παρουσιάζοντας δυο κυρίους να προγευματίζουν με μια γυμνή κυρία.
Θύμα πολιτικής λογοκρισίας
Στην έκθεση δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα στην κριτική ματιά του Μανέ μέσα από τα πορτρέτα, τις νεκρές φύσεις και τις πολεμικές σκηνές. Την έκθεση συμπληρώνουν φωτογραφίες που παρουσιάζουν τη φρίκη του γαλλοπρωσικού πολέμου 1870/71 και την Παρισινή Κομμούνα, την επαναστατική κυβέρνηση που διήρκεσε δύο μήνες το 1871.
«Ο Μανέ είχε ταχθεί εναντίον του Αυτοκράτορα και δεν άφηνε ευκαιρία που να μην ταχθεί υπέρ των πολιτικών ελευθεριών», δηλώνει ο διευθυντής του γερμανικού μουσείου Γκέρχαρντ Φινκ. Ο πίνακας του με τον τίτλο «Η έκρηξη» είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα. Εκεί παρουσιάζονται στρατιώτες να τινάσσονται στον αέρα μετά από την έκρηξη μιας βόμβας.
Την κριτική του Μανέ απέναντι στον Ναπολέοντα τη διατύπωσε μέσω ενός σχεδίου το οποίο παρουσίαζε την εξόντωση του Αυτοκράτορα Μαξιμιλιανού του Μεξικού. Ο Μαξιμιλιανός ενθρονίστηκε με τη στήριξη του Ναπολέοντα το 1864 αλλά εξοντώθηκε αργότερα από την κυβέρνηση. Ο Μαξιμιλιανός στο έργο είχε το πρόσωπο του Ναπολέοντα. Φυσικά ο πίνακας δεν μπορούσε να παρουσιαστεί πουθενά και υπέστη λογοκρισία. Οι ιστορικές αναφορές ίσως είναι λίγο δύσκολο για τον θεατή να τις αποκωδικοποιήσει. Αναμφισβήτητα όμως η παρακαταθήκη του Μανέ για τη δημοκρατία και τα πολιτικά δικαιώματα είναι διαχρονική.
Η έκθεση στο Βούπερταλ διαρκεί μέχρι τις 25 Φεβρουαρίου του 2018.
Ντοροτέα Χυλσμάιερ (DPA) / Μαρία Ρηγούτσου
Via : www.dw.com
