του Νίκου Μίχου
Ο Εθνικός Κήπος στην Αθήνα είναι χαρακτηρισμένος ως Ιστορικός Τόπος με διατηρητέα αρχιτεκτονική τοπίου, ρυθμό και υποχρέωση διατήρησης του δασικού χαρακτήρα του. Παρόλα αυτά, το δημοτικό συμβούλιο του Δήμου Αθηναίων ενέκρινε κατά πλειοψηφία σχέδιο ανάπλασης του Κήπου, που θα αρχίσει το Μάιο του 2014, με σκοπό να διαμορφωθούν χώροι Έκθεσης Σύγχρονης Τέχνης και άλλων εκδηλώσεων. Όπως καταγγέλλει όμως στο Tvxs η Εταιρία Φίλων Εθνικού Κήπου η ανάπλαση αφενός αντίκειται στην νομοθεσία αφετέρου θα καταστρέψει την χλωρίδα και θα απειλήσει την πανίδα. Μάλιστα δηλώνει ότι έχει προσφύγει κατά του σχεδίου ανάπλασης και θα κρατήσει την ίδια στάση σε κάθε επόμενο σχέδιο.
Ο Εθνικός Κήπος είναι ένα ιστορικό πάρκο 154 στρεμμάτων. Έχει δημιουργηθεί τον 19ο αιώνα και αποτελεί κομμάτι της συλλογής των Ευρωπαϊκών Βασιλικών Κήπων, όπως και δείγμα της δυτικοευρωπαϊκής κηποτεχνίας του αιώνα αυτού. Περιέχει 500 διαφορετικά είδη καλλωπιστικών δέντρων και θάμνων και για αυτό έχει και χαρακτήρα βοτανολογικού κήπου.
Διαχείριση και «χαμένα» οικονομικά
Στα τέλη της δεκαετίας του 1990 πέρασε στην εποπτεία της Περιφέρειας Αττικής, ενώ από το 2004 μεταβιβάστηκε η ευθύνη του στον Δήμο Αθηναίων, που θα ήταν μια «πλησιέστερη» σε αυτόν αρχή. Ο Δήμος για την διαχείριση του συνέστησε το νομικό πρόσωπο με την επωνυμία «Δήμος Αθηναίων – Εθνικός Κήπος» και όρισε ανεξάρτητο Διοικητικό Συμβούλιο. Το Διοικητικό Συμβούλιο καταργήθηκε το 2011 με απόφαση του Δημάρχου, Γιώργου Καμίνη.
Εκείνη την περίοδο είχε, σύμφωνα με την αντιπρόεδρο της Εταιρίας Φίλων του Εθνικού Κήπου, Ειρήνη Μολφέση, 650.000 ευρώ απόθεμα στο ταμείο του.«Είναι ένα μεγάλο ποσό που δεν ξέρουμε τι απέγινε», δηλώνει στο Tvxs και προσθέτει ότι έκτοτε ο Δήμαρχος δήλωνε ότι δεν υπάρχουν κονδύλια για τον κήπο. «Όμως η Διεύθυνση Πρασίνου του Δήμου, που ανέλαβε την διαχείριση έπαιρνε κανονικά την επιδότηση από το Υπουργείο Εσωτερικών για αυτό τον σκοπό», πρόσθεσε αναφέροντας ότι από τότε ο κήπος άρχισε να εμφανίζει μαρασμό.
Καμπανάκι από τους επιστήμονες
Τον Σεπτέμβριο του 2013 ψηφίστηκε από το Δημοτικό Συμβούλιο και τον Δεκέμβριο του 2013 παρουσιάστηκε από τον Δήμο το «επενδυτικό σχέδιο για την ανάπλαση του Εθνικού Κήπου, που θα αποτελέσει μια ανάσα όπως μας είπαν», εξηγεί η κα Μολφέση. Όμως το σχέδιο έδειχνε ριζική αλλαγή του τοπίου μέσα στον Κήπο. Ασφαλτοστρώσεις, τσιμεντένια ρείθρα, φωτισμός και άλλες εργασίες θα λάμβαναν χώρα, ενώ για την ολοκλήρωσή τους εντός του ΕΚ θα κινούνταν φορτηγά, εκσκαφείς και γερανοί.
Όμως η Επιτροπή Ιστορικών Κήπων έχει αποφανθεί ότι ο Εθνικός Κήπος έχει γεράσει, έχει υποστεί ζημιές στην βλάστηση και στην δομή του και χρήζει άμεσης συντήρησης με την εφαρμογή συγκεκριμένων πρακτικών που ισχύουν για τους Ιστορικούς Κήπους διεθνώς και ορίζονται από την Χάρτα της Φλωρεντίας, που εγκρίθηκε από το ICOMOS το 1982, και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για το Τοπίο.
Η πρόταση πάντως που παρουσιάστηκε από τον Δήμο Αθηναίων κρίθηκε ακατάλληλη και ζημιογόνα από την επιστημονική κοινότητα. Το ICOMOS (Διεθνής Επιτροπή Μνημείων και Τοποθεσιών), το Επιμελητήριο Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητας, το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος, ο Σύλλογος Αποφοίτων του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών και η Εταιρία Φίλων του Εθνικού Κήπου έχουν εκφράσει τις ανησυχίες τους και την αντίθεσή τους στο πρόγραμμα.
Φωτογραφία: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Στην σχετική παρουσίαση αναφέρθηκε από τον Πρόεδρο της Επιτροπής για τον ΕΚ και από τον Αντιδήμαρχο Πρασίνου πως το κόστος της επενδυτικής πρότασης είναι 1,4 εκατομμύρια ευρώ, εκ των οποίων 50.000€ εμπίπτουν στην κατηγορία των χορηγιών. «Τα χρήματα θα διατεθούν από την Νέον [σ.σ.: ο Πολιτιστικός και Αναπτυξιακός Οργανισμός κοινής ωφελείας που κατέθεσε την πρόταση] για το καλό του Κήπου με αντάλλαγμα την έκθεση έργων»,ανάφεραν.
Η ανάπλαση, όπως περιγράφεται στην σχετική πρόταση, ενός «από τους ελάχιστους χώρους πρασίνου της Αθήνας» έχει καταδικαστεί και από τηνΠανελλήνια Ένωση Βιοεπιστημόνων, που τονίζει ότι είναι απαραίτητη η συντήρηση και η αποκατάσταση του Κήπου.
Μάλιστα, το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος, σε επιστολή του προς τον Γιώργο Καμίνη με ημερομηνία 3/1/2014, επισημαίνει την φυσική, χωροταξική και ιστορική βαρύτητα του Κήπου για την Αθήνα και υπογραμμίζει ότι η οποιαδήποτε ανάπλαση θα πρέπει να εξασφαλίζει την διατήρηση του δασικού χαρακτήρα και την ανάδειξη του υφιστάμενου κηποτεχνικού ρυθμού.
Οδός Δικαιοσύνης
Η μελέτη είχε γίνει για ερευνητικούς σκοπούς από το Πολυτεχνείο, και κατόπιν υιοθετήθηκε από το Δημοτικό Συμβούλιο. Παρόλα αυτά μετά την κατακραυγή κατόπιν της παρουσίασής της, ανακοινώθηκε από τον Δήμο ότι επρόκειτο για «προμελέτη» και όχι για εκτελεστή απόφαση.
Όμως, η Εταιρία Φίλων του Εθνικού Κήπου, που ζητά την επανασύσταση ενός ανεξάρτητου διοικητικού οργάνου από την εκάστοτε ηγεσία του Δήμου, ακολούθησε την νομική οδό, και – όπως εξηγεί η αντιπρόεδρός της στο Tvxs – «έχουμε προσφύγει κατά του σχεδίου ανάπλασης και αναμένουμε την απόφαση. Δεν πιστεύουμε ότι ο δήμαρχος έχει τόσο κακούς συμβούλους που να του υποδεικνύουν την καταστροφή του Εθνικού Κήπου! Μετά την δικαστική απόφαση θα προσφύγουμε και κατά κάθε άλλου αντίστοιχου σχεδίου ανάπλασης του ιστορικού αυτού μνημείου πρασίνου».
Via : tvxs.gr
