Του Μπάμπη Μιχάλη
«Πιέζοντας» άγρια σε προσκήνιο και παρασκήνιο τα τελευταία 4 χρόνια, τα πιστωτικά ιδρύματα κατάφεραν να «νερώσουν» οποιαδήποτε προσπάθεια ελέγχου τους και η συμφωνία παγκόσμιας ρύθμισης του να εγκυμονεί νέους κινδύνους
Όχι μόνο δεν μάσησαν απέναντι στο κίνημα «Occupy Wall Street» και στο κύμα των διαδηλώσεων που ξέσπασε εναντίον τους μετά το 2008 για τις υπερβολές τους, αλλά αντίθετα, αργά και μεθοδικά, συνεχίζουν να πιέζουν και να εξουδετερώνουν οποιαδήποτε προσπάθεια ελέγχου τους.
Ο λόγος για τις μεγάλες τράπεζες του πλανήτη, οι οποίες για ακόμη μία φορά την περασμένη Κυριακή έκαναν επίδειξη δύναμης, διαμηνύοντας προς άπαντες ποιο παραμένει αφεντικό στην παγκόσμια οικονομία.
Ύστερα από μήνες φρενήρους λόμπι, τόσο πίσω από τη σκηνή όσο και άμεσα, τα ιδρύματα που διασώθηκαν από την πτώχευση πριν από 4 χρόνια χάρη στα εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολαρίων των φορολογουμένων, κατάφεραν τελικά να αποσπάσουν αυτό που ήθελαν από την Επιτροπή της Βασιλείας -και τις κεντρικές τράπεζες και τις ρυθμιστικές αρχές των 27 χωρών που εκπροσωπούνται σε αυτήν- «νερώνοντας» τα κριτήρια ρευστότητας, μια από τις μεταρρυθμίσεις-κλειδί της Βασιλεία ΙΙΙ, της συμφωνίας για την παγκόσμια ρύθμιση των τραπεζών.
Έτσι, η νέα καταληκτική ημερομηνία συμμόρφωσής τους στα μεγέθη της ρευστότητας που θα πρέπει να διατηρούν, προκειμένου να οχυρωθούν απέναντι σε σοκ ανάλογα με αυτό που ακολούθησε την κατάρρευση της Lehman Brothers τον Σεπτέμβριο του 2008, μετατέθηκε πια κατά 4 χρόνια, από το 2015 στο 2019. Σε αντίθεση με το αρχικό χρονοδιάγραμμα, οι τράπεζες υποχρεώνονται πλέον να καλύψουν μόνον το 60% του δείκτη ρευστότητας (liquidity coverage ratio, LCR) μέχρι το 2015.
Επιπλέον τους επιτρέπεται να ενσωματώσουν στον LCR –και τους άμεσα ρευστοποιήσιμους τίτλους που συνθέτουν αυτόν- μεγαλύτερη γκάμα τίτλων πέραν των ισχυρών κρατικών ομολόγων των μεγάλων οικονομιών και των ομολόγων θεσμικών οργάνων. Ακόμη και τιτλοποιημένα στεγαστικά δάνεια χαμηλής αξιολόγησης (ΒΒΒ-) -αρκετά εκ των οποίων αποτέλεσαν τα γνωστά «σαπάκια» που επιτάχυναν το χρηματοπιστωτικό κραχ του 2008.
Το παραπάνω νέρωμα της Βασιλεία ΙΙΙ δεν είναι το μοναδικό. Πρόσφατη έρευνα του Bloomberg, στην οποία συμμετείχαν ακαδημαϊκοί, στελέχη τραπεζών και ρυθμιστικών αρχών, διαπιστώνει ότι η συμφωνία, που ξεκίνησε να φτιάχνεται το 2008 και ακόμη δεν έχει τελειώσει, είναι ένα πολύπλοκο κατασκεύασμα 78 σύνθετων εξισώσεων και εκατοντάδων μεταβλητών, το οποίο αντί να καθιστά ασφαλέστερο το παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα δημιουργεί νέους κινδύνους.
«Ακόμη και αν οι νέες ρυθμίσεις εφαρμοστούν, δεν επαρκούν για τη ασφάλεια του συστήματος» τονίζει χαρακτηριστικά στο δημοσίευμα του Βloomberg το μέλος της επιτροπής χρηματοοικονομικής πολιτικής της κεντρικής τράπεζας της Βρετανίας, Ρόμπερτ Τζέγκινς, παρομοιάζοντας τη Βασιλεία ΙΙΙ με τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας:
«Φανταστείτε ότι ώς το 2007 ο Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας επέτρεπε σε βαριά φορτωμένα με καύσιμα φορτηγά να διασχίζουν τους δρόμους των πόλεων με ταχύτητα 160 χιλιομέτρων την ώρα. Ύστερα από σειρά οδυνηρών ατυχημάτων, οι αρχές αποφασίζουν να μειώσουν το όριο ταχύτητας στα 120 χιλιόμετρα την ώρα, σε περιοχές όπου υπάρχουν σχολεία. …Κάναμε τους κανόνες πιο αυστηρούς; Ναι. Τους σφίξαμε αρκετά; Όχι».
Ακόμη κι έτσι όμως, η ηπιότερη προς τις τράπεζες Βασιλεία ΙΙΙ παραμένει νεκρό γράμμα αφού μόνον 11 από τις 100 και πλέον χώρες που υποσχέθηκαν ότι θα υιοθετήσουν τους κανόνες από την 1η Ιανουαρίου ξεκίνησαν να τους εφαρμόζουν. Οι δύο μεγαλύτερες δυνάμεις ΗΠΑ και Ευρωπαϊκή Ένωση συνεχίζουν να τους συζητούν.
Όλα αυτά δεν είναι άμοιρα του εκτεταμένου λόμπι που ασκούν εδώ και δεκαετίες οι τραπεζίτες προς όλες τις κατευθύνσεις. Παραμένοντας σταθερά μεταξύ των τριών μεγαλύτερων χρηματοδοτών των δύο υποψηφίων προέδρων στις προεκλογικές εκστρατείες των ΗΠΑ, είναι σε θέση να ελέγχουν το νομοθετικό έργο και τις αποφάσεις που τους αφορούν. Ακόμη, μέσω της γνωστής «περιστρεφόμενης πόρτας» -που μετακινεί τραπεζίτες στον κρατικό μηχανισμό και αντίθετα-, τοποθετούν πρώην στελέχη τους σε κομβικές θέσεις για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων τους.
Αλλά και στην Ενωμένη Ευρώπη τα πράγματα δεν διαφέρουν πολύ. Όπως υπογραμμίζουν αυξανόμενα οικονομολόγοι και διαμορφωτές της κοινής γνώμης, τα περιβόητα πακέτα διάσωσης των υπερχρεωμένων χωρών της Ε.Ε. σχεδιάστηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, το ΔΝΤ και τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, όχι τόσο για να βοηθήσουν τις χώρες αυτές αλλά στην πραγματικότητα τις τράπεζες που ήταν εκτεθειμένες στο χρέος τους.
Στο απυρόβλητο και όταν χειραγωγούσαν το Euribor
Μεγάλα μειονεκτήματα στον τρόπο που καθορίζεται το διατραπεζικό επιτόκιο του ευρώ Εuribor διαπιστώνουν οι ευρωπαϊκές ρυθμιστικές αρχές και καλούν σε αναδιάρθρωση του σώματος που το διαμορφώνει στους επόμενους έξι μήνες.
Η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (ΕΒΑ) και η Ευρωπαϊκή Αρχή Κεφαλαιαγορών (ESMA) δεν τόλμησαν να προχωρήσουν περισσότερο όμως και να αφαιρέσουν την ευθύνη δημοσίευσης του Euribor από την Ομοσπονδία Ευρωπαϊκών Τραπεζών (ΕΒF) παρά τις καταγγελίες για χειραγώγηση του διατραπεζικού επιτοκίου του ευρώ -όπως ακριβώς και του Libor- από τις τράπεζες που συμμετέχουν στη διαμόρφωσή του προκειμένου να κερδοσκοπήσουν από συναλλαγές που συνδέονται με αυτό.
Έτσι οι δύο ευρωπαϊκές αρχές περιορίστηκαν σε συστάσεις ενίσχυσης των ελέγχων στα δεδομένα που αποστέλλουν οι τράπεζες προκειμένου να διαμορφωθεί το Euribor και στην Thomson Reuters, την εταιρεία που έχει αναλάβει τον υπολογισμό του.
Οι EBA και ΕSMA τόνισαν ότι τα στοιχεία που υποβάλλονται για το Euribor θα πρέπει στο μέλλον να είναι επικυρώσιμα έναντι συναλλαγών, ενώ κάλεσαν την ΕΒF να προχωρεί σε τακτικούς ελέγχους. Υπογράμμισαν ακόμη ότι οι συνεισφέρουσες τράπεζες δεν θα έπρεπε πλέον να κυριαρχούν στην επιτροπή που εποπτεύει το Euribor.
Via : www.efsyn.gr
