Οι «καταστατικοί» εργάτες και ο Ινγκράο
Του Μαουρίτσιο Λαντίνι*
Οταν, τον προηγούμενο Φεβρουάριο, ο πρωθυπουργός πήγε στη Μιραφιόρι για να αποτίσει φόρο τιμής στον διευθύνοντα σύμβουλο της FIAT και να τον προβάλλει ως σημείο αναφοράς για τις στρατηγικές που πρέπει να υιοθετηθούν σε σχέση με τους εργαζόμενους, σκέφτηκα αυτομάτως τον Πιέτρο Ινγκράο. Πιο συγκεκριμένα, την ομιλία του, πριν από 37 χρόνια, στις Χαλυβουργίες του Τέρνι.
Ήταν η τριακοστή επέτειος από την εφαρμογή του Συντάγματός μας, κι ο Ινγκράο, την εποχή εκείνη πρόεδρος της βουλής, ο οποίος είχε πάει στο συγκεκριμένο εργοστάσιο προσκεκλημένος του Εργοστασιακού Συμβουλίου για να μιλήσει για την Καταστατική Χάρτα μας, απευθύνθηκε στους εργάτες ορίζοντάς τους ως «συντακτικούς». Τους ενέταξε, τιμητικά και τυπικά, στους Συντακτικούς Πατέρες.
Θα πει κάποιος: μα, σε αυτά τα 37 χρόνια ο κόσμος άλλαξε! Και θα έχει δίκιο. Αλλά από αυτή τη διαπίστωση, μέχρι το να θεωρήσει κάποιος, ό,τι κι αν έχει αλλάξει από τότε, την ανατροπή της κοινωνικής λειτουργίας της εργασίας, με τον τρόπο που αυτή είχε οριστεί και τεθεί ως θεμέλιο της δημοκρατίας μας, ως μια «φυσική» μεταβολή της έννοιας του πολίτη, αυτό πάει πολύ.
Εργασιακή προσωρινότητα
Η μακρά κρίση αυτών των ετών χρησιμοποιήθηκε για να ολοκληρωθεί ένα γιγαντιαίο έργο οπισθοδρόμησης της εργασίας, σε μια προσπάθεια να επανέλθει ως μια απλή σχέση ανταλλαγής, στην αρχική διάστασή της ως εμπόρευμα.
Μια ολόκληρη γενιά νέων εργαζόμενων καταπλακώθηκε από μια εργασιακή προσωρινότητα, η οποία έγινε δομική συνθήκη. Ο αγώνας για τον εκσυγχρονισμό της εργασίας στην εποχή της παγκόσμιας οικονομίας ολοκληρώνεται και βρίσκουμε στο τέρμα του την επιστροφή στο παλιό. Μια μακρά εποχή, η οποία σημαδεύτηκε από την κατάκτηση των δικαιωμάτων της εργασίας και στην εργασία, καταλήγει στο αντίθετό της. Όταν περνάμε, όπως συμβαίνει με το Jobs Act του Μ. Ρέντζι, από την προστασία των εργαζομένων στην προστασία από τους εργαζόμενους, δεν βρισκόμαστε απλώς μπροστά σε μια συζητήσιμη μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας, αλλά μπροστά στην ολοκλήρωση μιας στρατηγικής η οποία θέλει να ανατρέψει ένα ολόκληρο κοινωνικό μοντέλο και να κλείσει με διπλά μάνταλα έναν ολόκληρο κύκλο κατακτήσεων οι οποίες είχαν ως πρωταγωνιστές τους εργαζόμενους.
Ένας κοινωνικός συνασπισμός
Η FIOM δεν παραδίδεται. Γι’ αυτό το λόγο σκεφτόμαστε ότι έχει φτάσει πια η ώρα που δεν πρέπει να περιοριζόμαστε μόνο σε πράξεις αντίστασης, μπας και καθυστερήσουμε την ολοκλήρωση μιας μοίρας που έχει χαραχτεί στις πραγματικές διαδικασίες, κάτι που για μας θα σήμαινε το να περιορίσουμε μια ιστορία αγώνων, μέσα στο στενό πλαίσιο εταιρικών και συντεχνιακών αιτημάτων. Γι’ αυτό πιστεύουμε ότι είναι αναγκαίο να ξαναΰφάνουμε τα νήματα των αλληλέγγυων κοινωνικών δεσμών τα οποία, εξαιτίας των οικονομικών διαδικασιών και των πολιτικών επιλογών, έχουν καταστραφεί. Γι’ αυτό αγωνιζόμαστε για τη δημιουργία ενός κοινωνικού συνασπισμού.
Σε αυτή τη συγκυρία γίνονται κεντρικά τα ζητήματα και τα ερωτήματα για την σημασία της εργασίας και για τη σχέση μεταξύ εργασίας και ζωής, τα οποία ο Ινγκράο, εδώ και χρόνια, θέτει στον πολιτικό διάλογο, συχνά χωρίς να εισακούγεται ή να γίνεται κατανοητός. Η ικανότητά του να διαβλέπει, από πολύ πριν, τις βαθιές διεργασίες, η αμφιβολία, η οποία γι’ αυτόν έχει γίνει μέθοδος, έγιναν τα θεμελιώδη συστατικά μιας γόνιμης και στενότατης σχέσης, συνδεδεμένης με τους αγώνες των εργατών μετάλλου και του συνδικάτου τους, της FIOM, και με όσους το διηύθυναν σε χρόνια δύσκολα, αλλά γεμάτα επιτυχίες, όπως ο Μπρούνο Τρεντίν.
Για μένα, το να γράφω για τον Ινγκράο τη στιγμή κατά την οποία φτάνει σε μια τόσο σπάνια ηλικία, είναι ένας λόγος μεγάλης χαράς και τιμής. Γι’ αυτό που αντιπροσωπεύει ο Ινγκράο για τη FIOM, (της οποίας είναι το πρώτο επίτιμο μέλος!), για γενιές ολόκληρες, οι οποίες βρήκαν σε αυτόν ένα πολιτικό, ηθικό και αξιακό σημείο αναφοράς.
Ας του πω δημόσια αυτό που δεν μπόρεσα να του πω ιδιωτικά: η ανεξάντλητη περιέργειά του για τα μικρά και μεγάλα ζητήματα του κόσμου και της ζωής, αποτελεί ένα ισχυρό κίνητρο για όλους εμάς, για να πάμε μπροστά.
Χρόνια πολλά, Πιέτρο.
* Ο Μ. Λαντίνι είναι γενικός γραμματέας του συνδικάτου της Fiom Cgil. Το κείμενο δημοσιεύτηκε στο: ilmanifesto.info/i-suoi-operai-costituenti
Via : www.epohi.gr
