ΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΚΤΑΚΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ

2 – 5 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2014

1. Οι νέες συνθήκες

Βρισκόμαστε σε ένα κομβικό σημείο για τη χώρα καθώς εγχώριες προκλήσεις και διεθνείς εξελίξεις διαμορφώνουν σκηνικό αυξανόμενης έντασης. Αυτό το περιβάλλον εντάσεων επιβαρύνει την ήδη προβληματική κατάσταση της οικονομίας στην Ευρωζώνη. H ολόπλευρη οικονομική και κοινωνική κρίση της Ευρώπης δεν έχει ξεπεραστεί. Η ανάπτυξη παραμένει ζητούμενο. Η συνεχιζόμενη πολιτική λιτότητας παράγει ύφεση, ανεργία, μείωση των εισοδημάτων, ενισχύει τον ευρωσκεπτικισμό και την ακροδεξιά και δημιουργεί φυγόκεντρες τάσεις.

Η αλλαγή πολιτικών με έμφαση στην ενίσχυση της κοινής αντιμετώπισης του χρέους και τη προώθηση της ανάπτυξης με δημιουργία νέων θέσεων εργασίας είναι αναγκαία συνθήκη για τον υπέρβαση της κρίσης.

Είμαστε αταλάντευτα ευρωπαϊστές. Για αυτό είμαστε σταθερά υπέρ της αλλαγής της πορείας της Ευρώπης. Για να κατοχυρωθεί το κοινό της μέλλον.

Η χώρα μας παραμένει σε κατάσταση κρίσης. Δεν έχει φανεί η διέξοδος από μια πορεία που υποβαθμίζει το επίπεδο διαβίωσης των πολιτών και απειλεί την ίδια την επιβίωση ενός ευρέως φάσματος κοινωνικών στρωμάτων. Τα πρωτογενή πλεονάσματα προφανώς πρέπει να είναι ένας στόχος. Ο ποσοτικός στόχος όμως που έχει τεθεί στο πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής για την επόμενη δεκαετία, είναι ανέφικτος και σε κάθε περίπτωση εξόχως δυσβάσταχτος. Αλλά και για να είναι βιώσιμα πρέπει να στηρίζονται στην ανάπτυξη. Δεν μπορούν να στηρίζονται στην υπερφορολόγηση, τη μείωση των κοινωνικών δαπανών και των δημοσίων επενδύσεων.

Είναι αδήριτη ανάγκη να υπάρξει μια νέα κατεύθυνση για τη χώρα ώστε καταπολεμηθεί η ανεργία και η φτώχεια και να μην παγιωθούν οι ανισότητες που αυξήθηκαν στη διάρκεια της κρίσης και να περάσει η χώρα σε ένα νέο πρότυπο ανάπτυξης με κοινωνική και περιβαλλοντική ισορροπία.

Μετά τις εκλογικές αναμετρήσεις του Μαΐου εντείνονται οι τάσεις συντηρητικοποίησης των κοινωνικών αντιλήψεων, όπως αυτό αποτυπώνεται τόσο στην εκλογική ενδυνάμωση της Χ.Α. όσο και στην δεξιά στροφή του λόγου της Ν.Δ. Αναπαράγονται εξάλλου αναπαλαιωμένα δίπολα μεταξύ ΝΔ – ΣΥΡΙΖΑ, που θυμίζουν τις αρνητικές παραδόσεις του παρελθόντος.

Κινδυνεύει να εδραιωθεί μια κατάσταση απόλυτα διχασμένης κοινωνίας. Στο πολιτικό πεδίο η μία πλευρά αναπαράγει τις πελατειακές σχέσεις, υιοθετεί μια πολιτική που δεν στοχεύει στη μείωση των κοινωνικών ανισοτήτων αλλά στην διασφάλιση πολιτικής ανοχής/υποστήριξης από συγκεκριμένες πολιτικές ομάδες, γεγονός που συχνά αυξάνει περαιτέρω τις ανισότητες. Η άλλη πλευρά αγνοεί κάθε αναγκαία μεταρρύθμιση και υιοθετεί μία ιδιότυπη παροχολογία.

Η χώρα χρειάζεται μια ελπιδοφόρα προοπτική. Μια διαφορετική πολιτική εξόδου από την κρίση που θα διασφαλίζει την ευρωπαϊκή προοπτική, με όρους δημοκρατίας και κοινωνικής συνοχής και θα την ανασυγκροτεί σε προοδευτική κατεύθυνση. Υπάρχει ανάγκη ριζικής αλλαγής πολιτικής με παρέμβαση σε όλα τα αίτια που έφεραν τη χώρα στη σημερινή της θέση και παραμένουν ακόμη ανέγγιχτα όπως η έλλειψη θεσμών, αναπτυξιακής πολιτικής στηριγμένης στην εξωστρέφεια, στη γνώση και τη καινοτομία, στοχευμένης και αποτελεσματικής κοινωνικής πολιτικής που να μειώνει τη φτώχεια και τον αποκλεισμό.

2. Αποτίμηση εκλογικού αποτελέσματος

Η εμφάνιση της Δημοκρατικής Αριστεράς το 2010 δημιούργησε πολλές προσδοκίες στους πολίτες της χώρας για την ριζική ανανέωση των πρακτικών και των αποτελεσμάτων της πολιτικής ζωής μέσα στο σκηνικό μιας πρωτοφανούς παγκόσμιας και ελληνικής κοινωνικοοικονομικής κρίσης που έφερε στην επιφάνεια μια ακόμη εντονότερη κρίση στη χώρα μας, αυτή των αξιών και των θεσμών.

Τα αποτελέσματα των εκλογών του 2012 έδωσαν στη ΔΗΜ.ΑΡ. έναν ιδιαίτερο ρόλο στο νέο πολιτικό σκηνικό, στη προσπάθεια για αλλαγή της πορείας της χώρας.

Το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών του 2014, δύο χρόνια μετά, ήταν οδυνηρό και κατέδειξε ότι η ΔΗΜ.ΑΡ. δεν ανταποκρίθηκε στις προσδοκίες των πολιτών. Η ανάλυση των αιτιών πρέπει να αποφύγει τις μονοδιάστατες προσεγγίσεις και την περιπτωσιολογία. Τίθεται συχνά το ερώτημα αν μας στοίχισε η είσοδος στην κυβέρνηση ή η έξοδος από αυτή. Η πραγματικότητα είναι ότι δεν έγινε με τον κατάλληλο σχεδιασμό ούτε η είσοδος ούτε η έξοδος από την κυβέρνηση. Η συμμετοχή μας στην κυβέρνηση ήταν μια μεγάλη πολιτική πράξη ευθύνης έναντι της χώρας και επέδρασε καθοριστικά στη σταθεροποίηση και την παραμονή της στο ευρώ. Η αποφυγή της χρεοκοπίας και η πολιτική δέσμευση των εταίρων για παραμονή της χώρας στο ευρώ επιτεύχθηκαν με τη σημαντική συνεισφορά της ΔΗΜΑΡ. Όμως η συμμετοχή δεν συνοδεύτηκε από τις απαραίτητες και αναγκαίες επιλογές και παρεμβάσεις για να στεφθεί με επιτυχία έτσι ώστε να καταστεί αποδοτική σε ό,τι αφορά τα αποτελέσματα που παρήγαγε στη ζωή των πολιτών. H ΔΗΜΑΡ δεν αναδείκνυε, όπως θα έπρεπε, τα θετικά σημεία και τα προβλήματα κατά τη διάρκεια της συμμετοχής της στην κυβέρνηση. Κατά τη διάρκεια της συμμετοχής μας δεν καταστήσαμε σαφές στους πολίτες ότι είναι άλλο κυβέρνηση εθνικής ανάγκης και άλλο κυβέρνηση στρατηγικής επιλογής με αποτέλεσμα σε ορισμένες περιπτώσεις οι πολίτες να μας ταυτίσουν με στρατηγικές επιλογές της ΝΔ. Ταυτόχρονα υπήρξε έλλειψη ουσιαστικής σχέσης μεταξύ κοινοβουλευτικής ομάδας, τομέων του κόμματος και κυβερνητικών στελεχών της ΔΗΜΑΡ.

Η Δημοκρατική Αριστερά αποχώρησε από την κυβέρνηση γιατί δεν τηρήθηκε η προγραμματική συμφωνία, ενώ ταυτόχρονα οι πολιτικές που προωθούσε η κυβέρνηση, πολλές φορές χωρίς προηγούμενη ενημέρωση, είχαν σαφές συντηρητικό ιδεολογικό πρόσημο. Ήταν ορθή η αποχώρηση, όμως και πάλι χωρίς σχέδιο. Δεν προετοιμάσαμε τον κόσμο για την ρήξη και δεν τον ενημερώναμε επαρκώς για την στροφή της κυβέρνησης σε μονοκομματικές αντιλήψεις και πρακτικές.

Μετά την αποχώρηση από την κυβέρνηση, η ΔΗΜΑΡ δεν κατάφερε να αποκτήσει καθαρό στίγμα, προσανατολισμό και στρατηγική συνεργασιών και συμμαχιών, που θα στοχεύουν στην προώθηση προοδευτικών κυβερνητικών λύσεων. Δεν επιτεύχθηκε ενιαίος λόγος και δεν υπήρξε συνεκτική εικόνα παρουσίασης στους πολίτες των βασικών μας θέσεων. Οι πολίτες μπερδεύτηκαν από τις αμφισημίες και από τις διαφορετικές θέσεις που εξέφραζαν τα στελέχη μας.

Είχαμε αποφασίσει ότι «σε ό,τι αφορά τον πολιτικό μας ρόλο βασική επιδίωξή μας είναι να θεωρηθούμε απαραίτητη, χρήσιμη για τις εξελίξεις προοδευτική και υπεύθυνη δύναμη, που πρέπει να ενισχυθεί στην επερχόμενη αναμέτρηση των ευρωεκλογών». Δεν τα καταφέραμε. Το ούτε…ούτε… είχε ως αποτέλεσμα να μην αντιλαμβάνεται κανείς το πώς θα αποτελέσουμε την χρήσιμη δύναμη για την χώρα.

Είχαμε αποφασίσει ότι «υπάρχει ανάγκη επεξήγησης των επιλογών που κάναμε ως ΔΗΜΑΡ, ιδιαίτερα της ένταξης και της αποχώρησης από την κυβέρνηση, βλέποντας όμως προς το μέλλον και όχι με εμπλοκή σε παρελθοντολογία». Και όμως δεν αποφύγαμε την εμπλοκή σε παρελθοντολογία.

Είχαμε αποφασίσει ότι η προεκλογική μας δραστηριότητα πρέπει να διασφαλίσει τα εξής όσον αφορά την επικοινωνιακή στρατηγική:

«Την εκφώνηση ενός πολιτικού λόγου που απευθύνεται σε μαζικότερα ακροατήρια και σε νεότερες γενιές και ηλικίες». Και όμως συνέχισε να επικρατεί ο ξύλινος πολιτικός λόγος.
«Την ανάδειξη μιας ικανής ομάδας στελεχών». Δεν αναδείχθηκε μία νέα ομάδα στελεχών, δεν δόθηκε η ευκαιρία ανάδειξης των νέων στελεχών.

Δεν ακούσαμε την κοινωνία που ήθελε ανανέωση και δεν πείσαμε ότι είμαστε η χρήσιμη δύναμη για την κοινωνία και την χώρα.

Το αποτέλεσμα της κάλπης, πέραν όσων επεφύλαξε στο κόμμα μας, έστειλε ένα διπλό μήνυμα: Το πρώτο είναι ότι οι πολίτες καταδίκασαν τις συντηρητικές πολιτικές, δηλώνοντας με την ψήφο τους ότι δεν αντέχουν άλλο επιλογές που βυθίζουν την κοινωνία και εγκλωβίζουν την οικονομία στο τέλμα της ύφεσης. Οι 11 ποσοστιαίες μονάδες που έχασαν τα κυβερνητικά κόμματα σε σύγκριση με τις εκλογές του 2012, πιστοποιούν αυτή την αδιαμφισβήτητη πραγματικότητα. Το δεύτερο μήνυμα αφορά την αξιωματική αντιπολίτευση και την αδυναμία της να δημιουργήσει δυναμική ανατροπής. Οι πολίτες την κράτησαν στάσιμη, σε απόλυτους αριθμούς κάτω και από την εκλογική επίδοση που είχε σημειώσει τον Ιούνιο του 2012, φοβούμενοι τους μετεωρισμούς της ανάμεσα σε ρεαλιστικές θέσεις και στον λαϊκισμό.

Η δική μας θέση ήταν ότι η ελληνική κοινωνία έχει ανάγκη μία προοδευτική παράταξη, που θα σταθεί απέναντι τόσο στις συντηρητικές πολιτικές όσο και στους αδιέξοδους λαϊκισμούς. Την ανάγκη διαμόρφωσης ενός προοδευτικού χώρου την πιστοποιεί το διπλό μήνυμα της κάλπης, που οι πολίτες απέστειλαν ήδη στους εταίρους του νέου αναπαλαιωμένου διπολισμού. Την ίδια ώρα, ωστόσο, που η κοινωνία εμφανιζόταν αρνητική στην κυβέρνηση και δύσπιστη έναντι της αξιωματικής αντιπολίτευσης, εμάς μας προσπερνούσε, καθώς το πολιτικό στίγμα της συμπαράταξης που συγκροτήσαμε, αποδεικνυόταν θολό. Δεν μπορέσαμε -και εδώ είναι προφανείς οι ευθύνες μας- να καταδείξουμε το πρότυπο που προτείνουμε και πώς εμείς εννοούμε την πολιτική των συμμαχιών, με ορίζοντα μία διακυβέρνηση που θα ανακουφίσει τους πολίτες και θα στρέψει τον άξονα των εξελίξεων σε προοδευτική κατεύθυνση, με αποτέλεσμα τις τεράστιες διαρροές και από τις δύο δεξαμενές της εκλογικής μας βάσης.

Είναι απαραίτητο να αντιμετωπίσουμε με ευθυκρισία την κατάσταση. Όχι όμως για να παρασυρθούμε σε μια διαλυτική διελκυστίνδα αλλά για να επιχειρήσουμε την πραγματική ανάκαμψη. Για να συνεχίσουμε ως η σύγχρονη δημοκρατική, ευρωπαϊκή, μεταρρυθμιστική, οικολογική Αριστερά. Για να συμβάλλουμε σημαντικά μαζί με τους συμμάχους μας σε αυτό που έχει ανάγκη η χώρα: ένα πρόγραμμα προοδευτικής ανασυγκρότησης της χώρας.

Και βεβαίως σε αυτές τις αλλαγές βασικός άξονας πρέπει να είναι η αποσαφήνιση της εναλλακτικής πρότασης εξουσίας, η δρομολόγηση μιας αποτελεσματικής πολιτικής συμμαχιών στη βάση προγραμματικών συγκλίσεων και η ενεργοποίηση σε διαδικασίες ευρύτερου διαλόγου για τα μείζονα ζητήματα της χώρας.

Στην παρούσα φάση, η ΔΗΜΑΡ οφείλει να δρομολογήσει την επανεκκίνηση υπερβαίνοντας αντιφάσεις και καταπολεμώντας τις παθογένειες της κομματικής συγκρότησης της. Να στείλει το μήνυμα ότι είναι παρούσα στην πολιτική ζωή της χώρας.

Είναι δυνατόν να αναταχθεί η ΔΗΜΑΡ με την προϋπόθεση ότι θα προχωρήσει σε βαθιές αλλαγές που θα στηρίζονται στις ιδέες και τις αρχές της. Κρίσιμα ζητήματα για την προοπτική της είναι οι θέσεις για τις κυβερνητικές λύσεις και για την ανασύνταξη του χώρου του δημοκρατικού σοσιαλισμού και του ευρύτερου προοδευτικού χώρου.

3. Η πολιτική πρόταση της Δημοκρατικής Αριστεράς

Διαπραγμάτευση

Η χώρα βρίσκεται σε μια δύσκολη, μακρά και με πολλά εμπόδια πορεία. Δεν μπορούν να συνεχιστούν οι ίδιες πολιτικές. Δεν βοηθούν όμως και πολιτικές επαγγελίες που παραγνωρίζουν τους αντικειμενικούς περιορισμούς.

Δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή η λήψη νέων μέτρων περαιτέρω μείωσης μισθών, συντάξεων και επιδομάτων. Μέτρων που θα απομειώσουν τα ήδη αποσαθρωμένα εργασιακά δικαιώματα. Που θα απορυθμίσουν αντί να αναδιοργανώσουν το δημόσιο τομέα. Που θα οδηγήσουν σε καταστροφή τους δανειολήπτες. Που θα υποβαθμίσουν τους ήδη επιβαρυμένους τομείς της υγείας και της παιδείας.

Πρέπει να υπάρξει μετατόπιση από μέτρα λιτότητας σε πολιτικές καταπολέμησης της κακοδιαχείρισης στο δημόσιο, στην περιστολή της φοροδιαφυγής και προώθησης της ανάπτυξης.

Ένα κρίσιμο ζήτημα που έχουμε μπροστά μας είναι η διαδικασία αναδιάρθρωσης του χρέους. Το χρέος, δεν αντιμετωπίζεται με υπεραισιόδοξα και εκτός πραγματικότητας σενάρια πρωτογενών πλεονασμάτων, υπερβολικά έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις και εξωπραγματικούς ρυθμούς ανάπτυξης. Χρειάζεται μια τολμηρή και ουσιαστική αναδιάρθρωση του. Κάθε καθυστέρηση στην αντιμετώπιση του θέματος είναι σε βάρος της ελληνικής οικονομίας. Από αυτήν άλλωστε θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό η δυνατότητα της χώρας να ανακάμψει, να ασκήσει κοινωνική πολιτική και να αποκαταστήσει αδικίες και ακρότητες των προηγούμενων ετών. Η χώρα πρέπει να επιδιώξει άμεσα μια νέα συμφωνία με τους εταίρους που θα καταστήσει το χρέος βιώσιμο. Δεν βοηθούν εδώ θέσεις που υποβαθμίζουν το θέμα υποστηρίζοντας ότι το χρέος ήδη έχει καταστεί βιώσιμο με τα πεπραγμένα των προηγούμενων κυβερνήσεων. Ούτε βεβαίως βοηθούν οι θέσεις ότι το χρέος μπορεί να διαγραφεί στο μεγαλύτερο μέρος του μονομερώς.

Παράλληλα πρέπει να διεκδικηθεί ένα ευρωπαϊκό επενδυτικό πρόγραμμα με ενίσχυση – και όχι μείωση – των δημοσίων επενδύσεων και παροχή εγγυήσεων και ρευστότητας στην αγορά, με χρηματοδότηση της οικονομίας από τις ανακεφαλαιοποιημένες τράπεζες και με την προσέλκυση μεγάλων ιδιωτικών επενδύσεων. Ένα ολοκληρωμένο σχέδιο ανάπτυξης και απασχόλησης έτσι ώστε να συγκεντρωθούν οι αναγκαίοι πόροι, για να επιτευχθούν μεσοπρόθεσμα ισχυροί και σταθεροί ρυθμοί ανάπτυξης, να αναταχθεί η οικονομία, να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας και να τροφοδοτηθούν τα έσοδα του κράτους μέσα από την οικονομική μεγέθυνση.

Οι άξονες της πολιτικής μας για μία προοδευτική διακυβέρνηση

Μια εναλλακτική κυβερνητική λύση σε προοδευτική κατεύθυνση είναι απαραίτητο να μην υποκύπτει στο λαϊκισμό και να μην διακινδυνεύει την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας. Ταυτόχρονα όμως οι δυνάμεις που αυτοπροσδιορίζονται ως προοδευτικές, αριστερές και κεντροαριστερές πρέπει να μην είναι εξαρτημένες από τις συντηρητικές πολιτικές. Σήμερα ζητούμενο είναι μια προοδευτική πολιτική πρόταση για την έξοδο της χώρας από την κρίση αλλά και για την πορεία που θα ακολουθηθεί αμέσως μετά. Αυτή η πρόταση δεν μπορεί να είναι ουδέτερη σε σχέση με τα διλήμματα της πραγματικής ζωής. Αντικειμενικά θα κληθεί να τοποθετηθεί έναντι αυτών και να δώσει απαντήσεις.

Η Δημοκρατική Αριστερά συμβάλλοντας στη προώθηση μιας εναλλακτικής προοδευτικής διακυβέρνησης:

– Αντιτίθεται στις ασκούμενες συντηρητικές πολιτικές. Η ΔΗΜΑΡ, δύναμη υπεύθυνης κοινοβουλευτικής παρουσίας και δράσης, θα αγωνιστεί για την ανακοπή της κοινωνικά άδικης και οικονομικά αναποτελεσματικής πολιτικής, στηρίζοντας ωστόσο όποια θετικά μέτρα και μεταρρυθμίσεις λειτουργούν με άξονα το δημόσιο συμφέρον. Σε αρκετά θέματα όπως οι αναγκαίοι λειτουργικοί και τεχνολογικοί εκσυγχρονισμοί, η αντιμετώπιση του ναζιστικού μορφώματος και η δημιουργία συμμαχιών για την αναδιάρθρωση του χρέους, υπάρχουν δυνατότητες για ευρύτερες συνεννοήσεις και συναινέσεις.

– Αναπτύσσει τον δικό της αυτόνομο προγραμματικό και πολιτικό λόγο, με βασικό άξονα μια ρεαλιστική, προοδευτική πολιτική, χωρίς τη λογική συνάθροισης συντεχνιακών αιτημάτων, αλλά με γνώμονα την προώθηση του δημοσίου συμφέροντος.

– Διατυπώνει με σαφήνεια τη θέση για μία νέα προοδευτική πρόταση διακυβέρνησης. Ένα προοδευτικό πρόγραμμα μπορεί να εκφραστεί και να υλοποιηθεί από τις δυνάμεις που οι αρχές και οι θέσεις τους βρίσκονται σε αντιπαράθεση με τις συντηρητικές λύσεις και το νεοφιλελευθερισμό και ταυτόχρονα στοχεύουν στην κοινωνική συνοχή, την ανάπτυξη για όλους, την εμβάθυνση της δημοκρατίας με σταθερό τον ευρωπαϊκό δρόμο της χώρας.

– Επιχειρεί να επηρεάσει, μέσω των πολιτικών προτάσεων, παρεμβάσεων και διαλόγου με τις πολιτικές δυνάμεις που ενδιαφέρονται, προς τη διαμόρφωση ενός εναλλακτικού προοδευτικού προγράμματος μέσα από προωθητικές και δημιουργικές συνθέσεις.

Αυτό που χρειάζεται σήμερα ο τόπος είναι πολιτικές με βαθιά προοδευτικό περιεχόμενο. Με πολιτικό περιεχόμενο, που αναμφισβήτητα θα μετακινεί την συντηρητική θέση της πολιτικής προς προοδευτική κατεύθυνση.

Μετά το οδυνηρό εκλογικό αποτέλεσμα και αξιολογώντας τα συνολικότερα πολιτικά συμπεράσματα από τα αποτελέσματα των εκλογών, η ΔΗΜΑΡ διαμορφώνει και προτείνει ένα πολιτικό σχέδιο που περιλαμβάνει την πολιτική και οργανωτική αυτονομία της ΔΗΜΑΡ και την προώθηση των συμμαχιών μας με στόχο την προοδευτική διακυβέρνηση της χώρας.

Αναλυτικότερα οι άξονες της πολιτικής μας είναι οι εξής:

Η πολιτική και οργανωτική αυτονομία της ΔΗΜΑΡ δεν τίθεται σε διαπραγμάτευση. Το εγχείρημα της Δημοκρατικής Αριστεράς οφείλει και πρέπει να συνεχιστεί ως μία σύγχρονη πολιτική συνισταμένη, των καταβολών της ανανεωτικής αριστεράς, του δημοκρατικού σοσιαλισμού και της πολιτικής οικολογίας. Επιμένουμε στην αυτόνομη πολιτική και οργανωτική παρουσία της ΔΗΜΑΡ, την οποία πρέπει να την σηματοδοτήσει η κοινοβουλευτική μας παρουσία, οι κομματικές οργανώσεις, τα μέλη και οι φίλοι της ΔΗΜΑΡ, οι εταίροι της Προοδευτικής Συνεργασίας. Η ΔΗΜΑΡ υπάρχει ως αξιόπιστη αριστερή επιλογή, με τις ιδέες, τις αρχές και της προτάσεις του δημοκρατικού σοσιαλισμού, του δημοκρατικού μεταρρυθμισμού, του αριστερού ευρωπαϊσμού, του οικολογικού προσανατολισμού, της εμβάθυνσης της δημοκρατίας και των δικαιωμάτων, της βιώσιμης ανάπτυξης και της ανανέωσης του κράτους πρόνοιας. Η ΔΗΜΑΡ είναι αναγκαία και ως δύναμη που προωθεί την κουλτούρα διαλόγου και συμβάλλει στην οικοδόμηση συναινέσεων.
Η χώρα απομακρύνεται από την έκτακτη συνθήκη του καλοκαιριού του 2012, όπου είχε τεθεί ο κίνδυνος για την έξοδό της από την ευρωζώνη και την άτακτη χρεοκοπία. Σήμερα επομένως μπορούν να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις μιας εναλλακτικής διακυβέρνησης, πέρα από τις ασκούμενες πολιτικές, που ενισχύουν τις κοινωνικές ανισότητες και επιβεβαιώνουν το στρεβλό πρότυπο ανάπτυξης. Γι‘ αυτό η Δημοκρατική Αριστερά, δεν μπορεί να συμμετέχει ή να στηρίζει κυβερνητικό σχήμα με κυρίαρχες τις συντηρητικές πολιτικές της ΝΔ.
Η Δημοκρατική Αριστερά συμμετέχει ενεργά στις διαδικασίες ανασύνταξης του χώρου του δημοκρατικού σοσιαλισμού, της κεντροαριστεράς, του ευρύτερου προοδευτικού χώρου με στόχο μία προοδευτική διακυβέρνηση της χώρας. Ειδικότερα, η ΔΗΜΑΡ έχοντας ήδη θέσει ως αρχικό και στρατηγικό στόχο της την «ανασύνταξη του χώρου του δημοκρατικού σοσιαλισμού», αναγνωρίζει την ανάγκη ύπαρξης μιας κεντροαριστεράς, που αντιπαρατίθεται στις νεοφιλελεύθερες και συντηρητικές αντιλήψεις.

Η Δημοκρατική Αριστερά ενδιαφέρεται και εργάζεται για τις συγκλίσεις και τη συνάντηση των δυνάμεων της κεντροαριστεράς, του δημοκρατικού σοσιαλισμού και της πολιτικής οικολογίας. Στο πλαίσιο αυτό, η ΔΗΜΑΡ συμμετέχει ισότιμα στο διάλογο με κόμματα, με ανεξάρτητες κινήσεις, με ανένταχτους αριστερούς και προοδευτικούς πολίτες, για να εξασφαλιστεί η ισχυρή παρουσία του χώρου στις πολιτικές εξελίξεις. Άσχετα με την εικόνα που δόθηκε ότι αρνηθήκαμε τον διάλογο- και με δική μας ευθύνη – εμείς επιδιώκουμε να είμαστε μέρος του διαλόγου. Συζητάμε με όλα τα κόμματα και τις κινήσεις αυτού του χώρου. Κάθε συζήτηση όμως για το αύριο δεν μπορεί παρά να συμπεριλαμβάνει και τη συζήτηση για το σήμερα. Δεν μπορεί παρά να αφορά την πορεία της χώρας και τη ζωή των πολιτών. Δεν μπορεί παρά να εξασφαλίζει την αυτονομία της κεντροαριστεράς από τις συντηρητικές επιλογές. Σ’ αυτή τη συζήτηση προσερχόμαστε από θέση αυτονομίας. Και προσερχόμαστε με πολιτικό εργαλείο τις προγραμματικές συμπτώσεις, αφού χωρίς αυτές οι όποιες συνεργασίες μεταπίπτουν στην κατηγορία των κομματικών συγκολλήσεων, χωρίς ορίζοντα και στέρεες βάσεις. Σε κάθε περίπτωση η ΔΗΜΑΡ συνεχίζει να έχει σταθερό μέτωπο απέναντι στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές, στον λαϊκισμό αλλά και διακριτή θέση απέναντι στις αγκυλώσεις της υπάρχουσας κεντροαριστεράς. Ο διάλογος αυτός έχει, επομένως και προαπαιτούμενα και πολιτική οριοθέτηση. Η συζήτηση δεν μπορεί να εστιάζει στις συμμαχίες χωρίς να εστιάζει στο τι είναι αυτό που διαχωρίζει την πρότασή της από όσα επαγγέλλεται, προτείνει και εφαρμόζει η νεοφιλελεύθερη και συντηρητική πολιτική.

Προεκλογικά συγκροτήσαμε την “Δημοκρατική Αριστερά – Προοδευτική Συνεργασία”, που δεν είχε το εύρος που επιθυμούσαμε και επιδιώκουμε. Γνωρίζουμε βέβαια ότι μέσα στις δυνατότητες της συγκυρίας, αυτό ήταν μόνο ένα πρώτο βήμα. Στην “Δημοκρατική Αριστερά – Προοδευτική Συνεργασία” συμμετείχαν πολίτες που δεν αποδέχονται την οπισθοδρόμηση της ελληνικής κοινωνίας και υποστηρίζουν την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και τη διεύρυνση της δημοκρατίας με την οικονομική, κοινωνική και πολιτική έννοια. Η διακήρυξη που έφερε υπογραφές 101 ενεργών πολιτών και το πλαίσιο υποστήριξης από 181 προσωπικότητες των γραμμάτων και των τεχνών ήταν στην κατεύθυνση δημιουργίας αυτής της ευρύτερης προοδευτικής συμπαράταξης. Δεν μπορέσαμε βέβαια να αναδείξουμε πολλούς από αυτούς τους ενεργούς πολίτες που εξέφραζαν το ανανεωτικό πνεύμα στην πολιτική. Όμως η προσπάθεια πρέπει να συνεχισθεί. Το εγχείρημα της ανασυγκρότησης του ευρύτερου προοδευτικού χώρου είναι τώρα μπροστά μας. Υπάρχει προοπτική καθώς ο πολιτικός αυτός χώρος είναι ζωντανός.

Διεκδικούμε μία νέα προοδευτική πρόταση διακυβέρνησης της χώρας με αδιαπραγμάτευτο ευρωπαϊκό προσανατολισμό που θα μετατοπίζει την πολιτική από την σημερινή συντηρητική κατεύθυνση σε προοδευτική, με την συμμετοχή των προοδευτικών δυνάμεων του τόπου και ισχυρή την παρουσία της ΔΗΜΑΡ.

Σε κοινωνικό επίπεδο περιλαμβάνει όλες τις δυνάμεις που αναζητούν λύσεις σε διάφορους κοινωνικούς χώρους με δημοκρατικό και προοδευτικό περιεχόμενο και προσανατολισμό, υπερβαίνοντας τον κοινωνικό κατακερματισμό και τις συντεχνιακές λογικές.

Σε πολιτικό επίπεδο περιλαμβάνει τις δυνάμεις από τη ριζοσπαστική αριστερά, τη δημοκρατική και μεταρρυθμιστική αριστερά, του σοσιαλδημοκρατικού χώρου, της πολιτικής οικολογίας, του δημοκρατικού κέντρου και των νέων κοινωνικών κινημάτων.

Θα εργασθούμε για τη συνεργασία αυτών των δυνάμεων για τη μετακίνηση του άξονα της πολιτικής από τη συντηρητική στην προοδευτική κατεύθυνση.

Προϋπόθεση είναι η διαμόρφωση ενός κοινού εναλλακτικού κυβερνητικού προγράμματος μέσα από προωθητικές και δημιουργικές συνθέσεις.

Ο διάλογος για τη προοδευτική διακυβέρνηση δεν πρέπει και δεν μπορεί να γίνει σε κενό πολιτικής. Για το λόγο αυτό γίνεται στη βάση συγκεκριμένης προγραμματικής ατζέντας. Η Δημοκρατική Αριστερά προσέρχεται στις διαδικασίες από θέση αυτονομίας και με το σύνολο των προτάσεών της, με τα βασικά ιδεολογικά της προτάγματα, της ανανεωτικής αριστεράς, του δημοκρατικού σοσιαλισμού, της σύγχρονης σοσιαλδημοκρατίας και της πολιτικής οικολογίας. Η διαδικασία δεν μπορεί να εξαντλείται όμως μόνο σε πρωτοβουλίες κορυφής αλλά θα πρέπει να προκύπτει από διαδικασίες κοινής πολιτικής δράσης στην βάση.

Διεκδικούμε ένα προοδευτικό πρόγραμμα για την ανασυγκρότηση της χώρας. Ένα εθνικό σχέδιο που μεσοπρόθεσμα θα οδηγήσει σε μια ευρωπαϊκού τύπου οικονομία όπου θεσμοί όπως ο κοινωνικός διάλογος θα διασφαλίζουν μια κοινωνία δικαιοσύνης και ισότητας. Με προώθηση δημοκρατικών αλλαγών και μεταρρυθμίσεων (και όχι απορρυθμίσεων), με εξυγίανση του πολιτικού συστήματος και δημοκρατική εμβάθυνση, με ανασυγκρότηση του κράτους και της δημόσιας διοίκησης ώστε να έχουμε ένα αποτελεσματικό κράτος, με βιώσιμη ανάπτυξη και ένα νέο αναπτυξιακό παραγωγικό πρότυπο. Με διαφάνεια και χρηστή διαχείριση του δημοσίου χρήματος, ώστε να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα των δημόσιων παρεμβάσεων προς όφελος της κοινωνίας και των εργαζομένων. Με νέου τύπου διαχείριση των κοινοτικών πόρων αλλά και νέα λειτουργία του τραπεζικού συστήματος με τρόπο που να υπηρετεί την οικονομία και τις επιχειρήσεις. Με φορολογική μεταρρύθμιση, η οποία αποτελεί άμεση προτεραιότητα με στόχο ένα φορολογικό σύστημα κοινωνικά δίκαιο, που θα ελαφρύνει τα βάρη των συνεπών φορολογούμενων, θα αντικαταστήσει τη σημερινή υπερφορολόγηση με τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης και με την καταπολέμηση στην πράξη της φοροδιαφυγής. Με θέσπιση ρυθμίσεων που θα διοχετεύουν πόρους σε κοινωνική πολιτική για τους ανέργους και όσους ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας, για ένα νέο κοινωνικό κράτος πρόνοιας. Με παροχή της απαιτούμενης ρευστότητας και υποστήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, ενίσχυση της περιφερειακής ανάπτυξης, στοχευμένες δημόσιες παρεμβάσεις, σύνδεση της ανώτατης παιδείας και του ερευνητικού ιστού με το νέο αναπτυξιακό πρότυπο και αξιοποίηση του τουρισμού και του πρωτογενούς τομέα στο νέο πρότυπο για την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας.

Ως Δημοκρατική Αριστερά υποστηρίζουμε αυτές τις πολιτικές και θα διαθέσουμε τις δυνάμεις σε αυτή την κατεύθυνση. Η Δημοκρατική Αριστερά προωθώντας την προοδευτική διακυβέρνηση της χώρας έχει σταθερό μέτωπο στο νεοναζισμό, τον φασισμό και τον εθνικισμό. Βρίσκεται σε αντιπαράθεση με το νεοφιλελευθερισμό που αυξάνει τις κοινωνικές ανισότητες, με το πελατειακό κράτος και τις σχέσεις διαπλοκής, με το λαϊκισμό από όπου και εάν προέρχεται. Υποστηρίζει τη συγκρότηση μιας νέας προοδευτικής πλειοψηφίας που θα κυβερνήσει τη χώρα και θα πραγματοποιήσει τις αναγκαίες αλλαγές, με παραμονή της χώρας στην ευρωζώνη ως στρατηγική επιλογή για το μέλλον και με την προώθηση δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων που θα αλλάξουν το παραγωγικό μοντέλο και το σύστημα διακυβέρνησης.

Η ΔΗΜΑΡ επιδιώκει να διαδραματίσει δημιουργικό και συνθετικό ρόλο στην προώθηση της εναλλακτικής πρότασης εξουσίας. Η επιλογή ΔΗΜΑΡ είναι επιλογή κυβερνητικής σταθερότητας στο πλαίσιο της κυβερνητικής αλλαγής. Ζητάμε αλλαγή με σταθερότητα.

4. Τα χαρακτηριστικά ενός σύγχρονου κόμματος – Αναγκαίες υπερβάσεις

Η Δημοκρατική Αριστερά με την οργανωτική και πολιτική της αυτοτέλεια συνεχίζει την πορεία της, αποσαφηνίζοντας τη στρατηγική της με τρόπο δημοκρατικό και συλλογικό. Η Δημοκρατική Αριστερά για να υπάρξει χρειάζεται υπερβάσεις.

Ενιαία έκφραση που δεν θα καταπιέζει τις διαφοροποιήσεις όμως θα αποτρέπει την εικόνα διάλυσης και συνεχών διαφωνιών. Ναι στην πολυφωνία και στη δυνατότητα διαφοροποίησης, όχι στη απαξίωση της συλλογικής ενιαίας έκφρασης.
Τόλμη στο λόγο και τις προτάσεις πολιτικής. Μόνο αν τολμήσουμε να διατυπώσουμε απόψεις που ενέχουν ενδεχομένως πολιτικό κόστος, μόνο αν καταφέρουμε να ξαναβρεθούμε με τους πολίτες που περιμένουν από εμάς τολμηρές τοποθετήσεις μπορούμε να ελπίζουμε.
Ανανέωση και στα πρόσωπα και στις πολιτικές. Νέα πρόσωπά, νέες πολιτικές, νέες προσεγγίσεις απαλλαγμένες από ιδεοληψίες και κατάλοιπα των περασμένων δεκαετιών.
Ανοιχτοί σε συμμαχίες και συνεργασίες. Η Δημοκρατική Αριστερά ήταν και παραμένει κόμμα των συνεργασιών και των ευρύτερων συναινέσεων. Περισσότερη προσπάθεια και εγρήγορση, ευρύτητα πνεύματος και συνεχής και επίμονη συνεργατική διάθεση.

Η ΔΗΜ.ΑΡ. οφείλει να προσαρμόσει την πολιτική της στα νέα δεδομένα εντός του πλαισίου των ιδρυτικών της αξιών και αρχών. Χρειάζεται η επαναθεμελίωση της κομματικής δομής και λειτουργίας καθώς και η ενοποίηση – αποσαφήνιση της εικόνας που εκπέμπει. Μια βαθιά τομή στη συνέχεια της πολιτικής λειτουργίας και δράσης είναι προϋπόθεση για την ανάκαμψη. Απαιτείται ισχυροποίηση των συλλογικών διαδικασιών, ώστε να μην έχουμε ένα κόμμα αρχηγικό ή ένα κόμμα άθροισμα προσωπικών δράσεων.

Η συλλογική μας λειτουργία είναι η βάση της δύναμης μας και η ενίσχυση των δημοκρατικών διαδικασιών είναι ο τροφοδότης αυτής της λειτουργίας. Η ενδυνάμωση της λειτουργίας και δράσης του κόμματος είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να μπορέσει το κόμμα μας να διαδραματίσει το ρόλο που μπορεί προς όφελος της χώρας.

Τα όργανα και οι κομματικές οργανώσεις είναι απαραίτητο να σχεδιάζουν πολιτική και πρωτοβουλίες σε κεντρικό και τοπικό επίπεδο, να λαμβάνουν αποφάσεις, να κάνουν προγραμματισμό δράσης, να οργανώνουν τη συμβολή των μελών, να λαμβάνουν ανατροφοδότηση από την υλοποίηση δράσεων. Οφείλουμε να επιβεβαιώνουμε καθημερινά την αντιστοιχία της παρουσίας μας με τις ιδέες που επαγγελλόμαστε. Για να ανταποκριθούμε στις νέες συνθήκες πρέπει να αναβαθμίσουμε τις διαδικασίες παραγωγής πολιτικής. Η παρέμβασή μας να χαρακτηρίζεται από τεκμηριωμένες, ριζοσπαστικές και ρεαλιστικές προτάσεις, στο σύνολο των ζητημάτων της κυβερνητικής πολιτικής.

5. Προγραμματικά σημεία της ΔΗΜΑΡ για μία προοδευτική πρόταση διακυβέρνησης

Αδιαπραγμάτευτη η ευρωπαϊκή πορεία της χώρας και η παραμονή στο ευρώ, με ενεργό ρόλο για την Ευρώπη των λαών και τις αναγκαίες θεσμικές μεταρρυθμίσεις στην κατεύθυνση της πολιτικής δημοκρατικής ενοποίησης και αλληλεγγύης στην Ε.Ε..
Νέα σχέση με τους εταίρους ώστε η χώρα να έχει αυτονομία στη λήψη αποφάσεων με βάση τους στόχους. Διεκδίκηση μιας νέας συμφωνίας με τους εταίρους με ουσιαστική μείωση του χρέους, μείωση του στόχου για το πρωτογενές πλεόνασμα, ισχυρό επενδυτικό πρόγραμμα και πλέγμα μέτρων χρηματοοικονομικής υποβοήθησης της πραγματικής οικονομίας.
Αποτελεσματική αναδιάρθρωση του χρέους ώστε να καταστεί βιώσιμο. Στόχος πρέπει να είναι η μείωση του συνολικού ποσού, η ελάφρυνση της ετήσιας επιβάρυνσης στον προϋπολογισμό και η ομαλοποίηση της μέσης ετήσιας πληρωμής. Δεν φτάνει μόνο η μακρόχρονη χρονική μετακύληση των ομολόγων που διακατέχει η ΕΚΤ , η επιστροφή των κερδών που απεκόμισαν η Ευρωπαϊκή Τράπεζα και οι κρατικές τράπεζες και η μείωση των επιτοκίων. Πρέπει να προχωρήσει και η αναδρομική εγγραφή του ποσού της ανακεφαλαιοποίησης των Τραπεζών στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM). Χρειάζεται ένα συνολικό πλαίσιο μέτρων που θα μειώσει ουσιαστικά το χρέος Χρειάζεται να ξεκινήσει η συζήτηση για την αμοιβαιοποίηση μέρους του χρέους σε επίπεδο Ε.Ε. Όχι μονομερείς ενέργειες.
Ειδικό πρόγραμμα για τη μείωση της ανεργίας, μείωση η οποία αποτελεί άμεση προτεραιότητα και εθνικό στόχο. Δεσμευτική συμφωνία για νέο ισχυρό επενδυτικό πρόγραμμα με στόχο τη μείωση της ανεργίας κατά 10% σε τρία χρόνια και για μέτρα υποστήριξης όλων των ανέργων μέσω ειδικών προγραμμάτων.
Νέο καθεστώς εργασιακών σχέσεων. Επαναφορά της επεκτασιμότητας των συλλογικών συμβάσεων εργασίας και του ευρωπαϊκού κεκτημένου. Αναπροσαρμογή του κατώτατου μισθού, που παραμένει σε απαράδεκτα χαμηλά επίπεδα.
Φορολογική μεταρρύθμιση, η οποία αποτελεί άμεση προτεραιότητα και πρέπει να γίνει εντός κρίσης με στόχο ένα φορολογικό σύστημα κοινωνικά δίκαιο. Ύπαρξη προοδευτικής κλίμακας στην φορολόγηση με στόχο ένα προοδευτικό φορολογικό σύστημα. Δίκαιος επιμερισμός των βαρών και δίκαιη κατανομή των ωφελειών. Όχι υπερφορολόγηση στα όρια της εξάντλησης, όχι φοροαποφυγή στα όρια της πρόκλησης. Μείωση της φορολογίας του πετρελαίου θέρμανσης. Ανασυγκρότηση των υπηρεσιών και πολιτική βούληση για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής.
Ενίσχυση της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας και της ρευστότητας. Άμεσες ευνοϊκές ρυθμίσεις για το ασφαλιστικό καθεστώς των ελεύθερων επαγγελματιών, αποποινικοποίηση για τις οφειλές αυτών και προσβασιμότητα τους στο σύστημα ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Άμεση αντιμετώπιση της γραφειοκρατίας και αναβάθμιση των υποστηρικτικών μηχανισμών του κράτους προς τις επιχειρήσεις.
Θεμελίωση ενός κράτους κοινωνικών υπηρεσιών που θα μειώνει τις ανισότητες. Καθιέρωση του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, της σχολικής σίτισης και της πρόσβασης όλων σε ιατροφαρμακευτική και νοσοκομειακή περίθαλψη.
Ισορροπία κράτους και αγοράς. Λειτουργία των αγορών με ισονομία έναντι μικρών, μεσαίων και μεγάλων επιχειρήσεων και ισχυρές ρυθμιστικές αρχές που θα διασφαλίζουν τα συμφέροντα της κοινωνίας έναντι των αγορών και των ισχυρών επιχειρηματικών φορέων. Δημιουργία μιας νέας σχέσης δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Συμπράξεις που να προωθούν την αξιοποίηση και όχι την εκποίηση της δημόσιας περιουσίας. Ούτε κερδοσκοπική εκχώρηση ρόλων στον ιδιωτικό τομέα, ούτε προώθηση κρατικίστικων προτύπων και επαναφορά συντεχνιακών λογικών. Είμαστε θετικοί σε ορισμένες αποκρατικοποιήσεις όταν αυτές εντάσσονται σε ένα εθνικό στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης προστατεύοντας το δημόσιο συμφέρον. Όχι στην ιδιωτικοποίηση του νερού και των δικτύων.
Παραγωγική ανασυγκρότηση. Στήριξη της εξωστρεφούς και καινοτόμου επιχειρηματικότητας. Αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων στον τουρισμό και τον πρωτογενή τομέα. Επίτευξη αειφόρου ανάπτυξης με οικονομική, περιβαλλοντική και κοινωνική ισορροπία. Βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και αύξηση της παραγωγικότητας με μείωση του κόστους δανεισμού και της ενέργειας των επιχειρήσεων και υποστήριξη της εξωστρέφειας τους και όχι με υποβάθμιση των εργασιακών σχέσεων, των συνθηκών υγιεινής και ασφάλειας και συνεχείς μειώσεις μισθών. Ενίσχυση της περιφερειακής ανάπτυξης και σύνδεση της ανώτατης παιδείας και του ερευνητικού ιστού με το νέο αναπτυξιακό πρότυπο.
Πλήρη ανασχεδιασμό του κράτους στη βάση της εξυπηρέτησης των πολιτών και των επιχειρήσεων. Αποσύνδεση της διοικητικής μεταρρύθμισης από οριζόντιες απολύσεις. Ανασυγκρότηση του δημοσίου με σεβασμό στο κράτος δικαίου, με σχέδιο και με επιμονή, έλεγχο απόδοσης, αντιμετώπιση της γραφειοκρατίας, λειτουργικό και τεχνολογικό εκσυγχρονισμό.
Άμεσες αλλαγές στο πολιτικό σύστημα. Οι 5 προτάσεις που μπορούν να πραγματοποιηθούν εδώ και τώρα, με νόμο είναι: το ασυμβίβαστο της ιδιότητας Υπουργού – Βουλευτή, η μείωση του αριθμού των βουλευτών, η αναδιάταξη των εκλογικών περιφερειών με κατάτμηση των μεγάλων εκλογικών περιφερειών, η άμεση κατάργηση του μπόνους των 50 εδρών με στόχο ένα αναλογικότερο σύστημα και ο έλεγχος της χρηματοδότησης των κομμάτων.