του Ανδρέα Ρουμελιώτη
Η Συνεταιριστική Τράπεζα Καρδίτσας έγινε η πρώτη Ηθική Τράπεζα στην Ελλάδα!
Ήρθε η ώρα και για την Ελλάδα να δημιουργηθούν Ηθικές Τράπεζες των κινημάτων σαν την Ιταλική Banca Etica , την Βραζιλιάνικη Banco Palmas που το 2008 πήρε το βραβείο Αναπτυξιακών Στόχων της χιλιετίας απ’ τον ΟΗΕ και την Grameen Bank στο Μπανγκλαντές ή «Τράπεζα των Φτωχών’, η οποία ιδρύθηκε το 1983 από τον Muhammed Yunus και τιμήθηκε με Νομπέλ Ειρήνης το 2006.
Η Συνεταιριστική Τράπεζα Καρδίτσας ανακοίνωσε κατά τη διάρκεια του Φόρουμ Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας 2015, την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Ηθικών και Εναλλακτικών Τραπεζών (FEBEA), ως πρώτο μέλος από την Ελλάδα, γεγονός που την καθιστά και την πρώτη Ηθική Τράπεζα στην χώρα μας.
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Ένωση Ηθικών και Εναλλακτικών Τραπεζών (FEBEA), ο ρόλος μιας Ηθικής Τράπεζας είναι να εργάζεται για το κοινό καλό.
Μέσω των δραστηριοτήτων της προωθεί την κοινωνική ενσωμάτωση, τη βιώσιμη ανάπτυξη, την ανάπτυξη της Κοινωνικής Οικονομίας και της Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας.
Οι Ηθικές Τράπεζες είναι τράπεζες που αντιλαμβάνονται την τραπεζική ως μια συνεχή και συνειδητή διαδικασία κατεύθυνσης του χρήματος εκεί που πραγματικά χρειάζεται.
Η συμβολή τους στον δημόσιο διάλογο για την σημασία και το ρόλο του χρήματος, όπως και των αδυναμιών της οικονομίας, είναι καίρια.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση Ηθικών και Εναλλακτικών Τραπεζών (FEBEA) είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός που ενώνει κάτω από την ομπρέλα του χρηματοοικονομικά και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που έχουν ως στόχο την χρηματοδότηση της κοινωνικής και αλληλεγγυο-κεντρικής οικονομίας.
Επίσης, η FEBEA στοχεύει στην δημιουργία χρηματοοικονομικών εργαλείων που θα στηρίξουν τις Ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες και θα ενδυναμώσουν την ανάπτυξη νέων πρωτοβουλιών στον τομέα της Εναλλακτικής Χρηματοοικονομικής.
Στο πλαίσιο της στρατηγικής της πορείας για την ανάπτυξη της Κοινωνικής Οικονομίας και των επιχειρήσεων της, έχει αποδείξει με τον ενεργό ρόλο της, στο Δίκτυο Στήριξης Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας (Social Entrepreneurhsip Supporting Network – SES Net), ένα από τα 22 Ευρωπαϊκά πιλοτικά προγράμματα για ανάπτυξη εργαλείων Κοινωνικής Χρηματοοικονομικής (Social Finance), ότι η ένταξη στην FEBEA δείχνει το δρόμο προς ένα μοντέλο τραπεζικής και υπηρεσιών πιο κοντά στην κοινωνία.
Oι Χρονοτράπεζες και οι Ηθικοί τραπεζίτες…
Οι τράπεζες χρόνου είναι δίκτυα ανταλλαγής προϊόντων και υπηρεσιών που στηρίζεται από το δικό του εσωτερικό «νόμισμα-χρόνο» ή «νόμισμα-εργασία».
Κάθε μέλος της χρονοτράπεζας μπαίνει στο ηλεκτρονικό δίκτυο και δηλώνει το είδος της υπηρεσίας που έχει τη δυνατότητα να προσφέρει και το χρόνο που μπορεί να απασχοληθεί.
Κάθε ώρα εργασίας «αμείβεται» το ίδιο. Η νταντά αμείβεται όσο και ο γιατρός. Μία ώρα μαθήματος Ισπανικών εξισώνεται με μία ώρα φροντίδας των παιδιών. Θες να χωρίσεις με τον άντρα σου αλλά δεν μπορείς να πληρώσεις τον δικηγόρο; Κανένα πρόβλημα! Αυτός σου βγάζει το διαζύγιο και εσύ του καθαρίζεις για ένα μήνα το σπίτι. Δηλαδή, στους λογαριασμούς του κάθε μέλους καταγράφονται οι ώρες που εργάστηκε και επομένως οι ώρες που του αναλογούν προκειμένου να λάβει κάποιο προϊόν ή υπηρεσία από ένα άλλο μέλος.
Οι τράπεζες χρόνου αξιοποιούν τους εθελοντές και βοηθάνε να στηριχθούν οικογένειες με οικονομικά προβλήματα. Ενεργές τράπεζες χρόνου λειτουργούν σήμερα σε περισσότερες από 26 χώρες, μεταξύ των οποίων οι ΗΠΑ, η Ιαπωνία, η Μεγάλη Βρετανία, οι χώρες της Λατινικής Αμερικής, η Ιταλία αλλά και η Ελλάδα.
Ηθικοί τραπεζίτες …
Εκτός από τις τράπεζες που ενδιαφέρονται μόνο για το κέρδος, υπάρχουν και οι λεγόμενες «ηθικές τράπεζες», που έχουν διαμορφώσει ένα κοινωνικό, περιβαλλοντικό προφίλ και υποστηρίζουν ότι επενδύουν με όρους κοινωνικής ευθύνης.
Ολες οι τράπεζες ενδιαφέρονται να φιλοτεχνήσουν ανάλογο προφίλ.
Από τις πιο γνωστές αυτού του χώρου είναι η Triodos η οποία ιδρύθηκε το 1980 στην Ολλανδία και κέρδισε τον τίτλο που απένειμαν οι Financial Times «the most sustainable bank of the year». Εχει υποκαταστήματα στην Αγγλία, την Ισπανία και το Βέλγιο. Μεταξύ των δανειοληπτών είναι και η Αγροπεριβαλλοντική Ομάδα Βιοκαλλιεργητών Δυτικής Ελλάδος, τα προϊόντα της οποίας προωθεί σε αγορές της Κεντρικής Ευρώπης.
Η Triodos στηρίζει τους πελάτες που παίρνουν πρωτοβουλίες για τον πολιτισμό, το περιβάλλον και τον άνθρωπο. Στους στόχους της αναφέρεται η προσπάθεια διασφάλισης της ποιότητας ζωής, γι’ αυτό χρηματοδοτεί μόνο όσους κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση.
Μεγάλη ηθική τράπεζα είναι και η GLS η οποία υποστηρίζει πολιτισμικές, κοινωνικές και οικολογικές πρωτοβουλίες και δίνει χαμηλότοκα δάνεια σε αυτοδιοικούμενα σχολεία, θεραπευτήρια, βιολογικές καλλιέργειες, σε κοινόβια και ανέργους.
Από την άλλη υπάρχει και η Charity Bank, η οποία χρηματοδοτεί κι εκείνους που οι συμβατικές τράπεζες δεν τολμούν, λόγω υψηλού ρίσκου.
Δεκάδες είναι τα παραδείγματα των εναλλακτικών, ηθικών ή συνεταιριστικών τράπεζες τραπεζών που λειτουργούν στην Ευρώπη, οι οποίες χορηγούν μικροπιστώσεις, χωρίς όμως, όπως δηλώνουν, να κάνουν φιλανθρωπία.
Αυτές οι «περίεργες» τράπεζες όχι μόνο δεν έχουν πληγεί από την οικονομική κρίση, αλλά τα τελευταία χρόνια πολλαπλασίασαν τον τζίρο τους!
ΑSΝ – Ολλανδία. Ιδρύθηκε το 1961 από το μεγαλύτερο συνδικάτο στην Ολλανδία. Προτεραιότητές της, η κοινωνική και πολιτική δικαιοσύνη. Ο αριθμός των πελατών συνεχώς αυξάνεται: 2005 – 264.000, 2008 – 420.000.
ABS (Alternativ Bank Swiss) – Ελβετία. Ιδρύθηκε το 1990 ως απάντηση στο σκάνδαλο με καταθέσεις δικτατορικών καθεστώτων σε ελβετικές τράπεζες. Δανειοδοτεί κυρίως βιοκαλλιεργητές, επενδυτές, ΑΠΕ και οργανώσεις κοινωνικού, οικολογικού ή πολιτιστικού χαρακτήρα.
Νef (Nouvelle economie fratenelle) – Γαλλία. Λειτουργεί από το 1988. Δίνει πίστωση κυρίως σε συνεταιρισμούς και ΜΚΟ.
Η ιδέα ωστόσο δεν είναι και τόσο καινούργια…
Το 19ο αιώνα στη Γαλλία ιδρύεται η πρωτοποριακή συνεργατική τράπεζα Credit Cooperatif, που βασίζεται στην αλληλέγγυα χρηματοδότηση και είναι από τις πλέον ανεπτυγμένες σήμερα.
Στην Ισπανία, την Colonya-Caixa Polenca άνοιξε το 1880 ο δικηγόρος και παιδαγωγός Γκιλιέμ Σιφρ, που ανάμεσα σε άλλες δραστηριότητες για την κοινωνική προαγωγή της πόλης του θεμελίωσε και το Ιδρυμα Ελεύθερης (δωρεάν) Παιδείας.
Το 1923 έξι μη κυβερνητικοί οργανισμοί κοινωνικής πρόνοιας (Ενωση Πρόνοιας Εργατών, Γερμανικός Ερυθρός Σταυρός, Ενωση Κάριτας, υπηρεσίες πρόνοιας τόσο της Προτεσταντικής Εκκλησίας όσο και των Εβραίων, Ενωση Ανεξάρτητων Φιλανθρωπικών Ιδρυμάτων) δημιουργούν την Bank Fur Sozialwirtschaft στη Γερμανία, η οποία χρηματοδοτεί υπηρεσίες κυρίως στον τομέα της υγείας.
Μία ομάδα παιδιών του δρόμου στην Ινδία, άνοιξαν τη δική τους τράπεζα!
Η τράπεζα, η οποία είναι γνωστή ως Children’s Development Khazana (CDK), συστάθηκε και σήμερα διευθύνεται από τα παιδιά της γειτονιάς Fatehpuri στο Δελχί.
Η τράπεζα ιδρύθηκε έχοντας ως αρχή πως τα παιδιά θα διαμορφώνουν όλους τους κανόνες και τις αποφάσεις.
Εθελοντές της Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης «Πεταλούδες» για τα δικαιώματα του παιδιού, βοηθούν στην καθημερινή λειτουργία της τράπεζας για να λύσουν τυχόν οργανωτικά ζητήματα.
Παιδιά ηλικίας από 9 έως 18 ετών μπορούν να καταθέτουν στην τράπεζα οτιδήποτε, από μερικές πένες ως και λίρες και να παίρνουν το 3,5% των καταθέσεών τους. Μπορούν κάθε φορά να κάνουν αναλήψεις μέχρι 5 λίρες κάθε φορά.
Είναι ανοικτή επτά μέρες την εβδομάδα και διευθύνεται ίσως από τον νεότερο τραπεζίτη στον κόσμο, τον 13χρονο Sonu. Όπως λέει ο ίδιος: «Εφυγα από το σπίτι μου και άρχισα να εργάζομαι σε έναν πάγκο που πουλούσε τσάι. Τότε γνώρισα κάποιους εθελοντές που μου είπαν για την τράπεζα. Ετσι ήρθα εδώ. Τώρα πηγαίνω σχολείο και είμαι επίσης και ο διευθυντής της τράπεζας. Τα παιδιά κάνουν καταθέσεις. Μπορούν να κάνουν αναλήψεις ανά πάσα στιγμή, εάν πρέπει να αγοράσουν κάτι για να φάνε ή ρούχα. Η τράπεζα είναι ανοικτή επτά ημέρες την εβδομάδα».
Ο 14χρονος Sheru, ο οποίος ζούσε σε μία αποβάθρα ενός σταθμού, είναι τακτικός πελάτης της τράπεζας. Όπως λέει: «Εχω ξεκινήσει να εξοικονομώ χρήματα στην Παιδική Τράπεζα. Πουλάω μπουκάλια νερού. Εβαλα όλα τα χρήματα που κερδίζω στον λογαριασμό μου. Εχω καταθέσει περίπου 5.000 – 6.000 ρούπιες (50-60 λίρες) μέχρι σήμερα. Θέλω στο μέλλον να καταθέσω περισσότερα στον λογαριασμό μου».
Ο Sheru λέει πως όταν μεγαλώσει θέλει να γίνει φωτογράφος. Ελπίζει να εξοικονομήσει αρκετά χρήματα για να αγοράσει μία φωτογραφική μηχανή.
Η Raheemam, 15 χρόνων που εργάζεται μαζεύοντας υφάσματα και κουρέλια έχει επίσης λογαριασμό. Είπε: «Συνήθιζα να χάνω τα χρήματά μου. Μία μέρα γνώρισα μια εθελόντρια. Μου είπε για την τράπεζα των παιδιών και έτσι ήλθα εδώ. Τώρα δουλεύω πιο ελεύθερα. Ξέρω ότι τα χρήματά μου είναι ασφαλή. Μπορώ να αποσύρω τα χρήματα, όταν παραστεί κάποια ανάγκη».
Via : www.enallaktikos.gr
