Μετά τη λήξη του τρέχοντος προγράμματος, στις 20 Αυγούστου του 2018, θα επιστρέψουμε στην κανονικότητα. Το λέει η κυβέρνηση, το λένε στις δημόσιες δηλώσεις τους και οι Ευρωπαίοι, το είπε ακόμη κι ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε: ο εφιάλτης τελείωσε.
Η επόμενη ημέρα δεν θα έχει πρόγραμμα βοήθειας, κανένα κράτος, καμία κυβέρνηση δεν είναι διατεθειμένη να δώσει νέα χρηματοδότηση στην Ελλάδα. Η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να εξυπηρετεί το χρέος με ίδια μέσα. Θα πληρώνει τους τόκους με τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα και το κεφάλαιο με τα έσοδα από αποκρατικοποιήσεις και με δανεισμό από τις αγορές.
Η επόμενη ημέρα δεν θα έχει ούτε τρόικα. Το ΔΝΤ έχει ήδη αποχωρήσει ουσιαστικά (τελευταία φορά κατέβαλε δόση τον Μάιο του 2014) και όλοι θεωρούν βέβαιο πως θα αποχωρήσει και τυπικά πριν από ή με τη λήξη του προγράμματος. Η ΕΚΤ επίσης δεν θέλει εδώ και χρόνια να συμμετέχει στην τρόικα. Ηδη από το 2013 αξιωματούχοι της εξέφραζαν επιφυλάξεις για την εμπλοκή της στην επιτήρηση, υποστηρίζοντας πως εξαιτίας αυτής περιορίζονταν de facto η ανεξαρτησία της και οι επιλογές της.
Με άλλα λόγια, στις 21 Αυγούστου δεν θα υπάρχουν ούτε νέο πρόγραμμα χρηματοδότησης ούτε τρόικα. Αυτά τα δύο στοιχεία, που συμβολίζουν την παρέκκλιση από την κανονικότητα, λόγω της χρεοκοπίας της χώρας το 2010, θα εκλείψουν.
Ωστόσο, αυτό δεν συνιστά επιστροφή στην προ μνημονίου εποχή. Η κανονικότητα του 2019 δεν θα είναι η κανονικότητα του 2009. Η Ευρωζώνη, μέσα από την κρίση και τη χρεοκοπία μας, ωρίμασε. Η ρήτρα μη διάσωσης κράτους-μέλους που υπήρχε στη Συνθήκη της Λισσαβώνας (no bail-out clause) αν και τυπικώς ισχύει, στην ουσία έχει καταργηθεί. Στήθηκαν δύο μηχανισμοί διάσωσης, ο EFSF στην αρχή, ο ESM αργότερα, για να χρηματοδοτήσουν προγράμματα βοήθειας, τα οποία σχεδιάστηκαν ad hoc, με βάση τις ανάγκες της Ελλάδας και των άλλων κρατών-μελών που έμειναν εκτός αγορών.
Σήμερα, η Ευρωζώνη βρίσκεται σε αναζήτηση μιας νέας κανονικότητας, στοιχεία της οποίας θα είναι και οι χρεοκοπίες κρατών, οι κανόνες χρηματοδότησης, ο μηχανισμός εποπτείας προ, κατά τη διάρκεια και μετά την ολοκλήρωση ενός προγράμματος διάσωσης.
Η Ελλάδα, μένοντας τελευταία σε πρόγραμμα, προσφέρεται για να δοκιμαστούν ιδέες και σενάρια της νέας μετα-προγραμματικής κανονικότητας. Στην πραγματικότητα θα είναι για μία ακόμη φορά ο μπούσουλας. Οι κανόνες που θα διαμορφωθούν με αφορμή την περίπτωσή μας, θα ισχύσουν στο μέλλον για οποιοδήποτε άλλο κράτος-μέλος βρεθεί σε αδυναμία χρηματοδότησης από την αγορά.
Ποια είναι τα μέχρι στιγμής δεδομένα; Η επόμενη μέρα δεν θα έχει νέα δάνεια από τους επίσημους πιστωτές –δεν θα έχει αλληλεγγύη, θα μπορούσε να πει κάποιος–, αλλά θα έχει εποπτεία.
Την προηγούμενη εβδομάδα, Ευρωπαίος αξιωματούχος είπε ότι πιθανόν η εποπτεία (από τον ESM, την Κομισιόν και τους δύο;) θα παρακολουθεί την υλοποίηση συγκεκριμένων μεταρρυθμιστικών στόχων, η επίτευξη των οποίων θα είναι προϋπόθεση για την ελάφρυνση του χρέους. «Υβριδικό» χαρακτήρισε ο αξιωματούχος αυτό το μοντέλο της εξόδου από το μνημόνιο. Οχι και τόσο. Τον Μάρτιο του 2012, ένα στέλεχος –τότε– της τρόικας πήρε εντολή να εξετάσει πώς μπορεί να δουλέψει στην περίπτωση της Ελλάδας και της Ευρωζώνης το πρόγραμμα HIPC (Heavily Indebted Poor Countries) που εισήγαγαν από το 1996 ΔΝΤ και Παγκόσμια Τράπεζα. Με το HIPC, oι πιστωτές –κράτη και ιδιώτες– των αφρικανικών χωρών δέχονται εθελοντικά το «κούρεμα» των απαιτήσεών τους υπό την αίρεση ότι εφαρμόζονται μεταρρυθμίσεις και επιτυγχάνονται στόχοι. Φαίνεται πως η προεργασία που έκανε εκείνος ο κοινοτικός υπάλληλος προ 5ετίας δεν θα πάει χαμένη…
Via : www.kathimerini.gr
