του Νίκου Ξυδάκη
Το ενδεχόμενο μιας γερμανικής Ευρώπης παραμένει ανοιχτό και οξύνει τις συζητήσεις σε όλες τις χώρες της ηπείρου μας: υπό μορφήν παραινέσεων, διαπιστώσεων ή και υποδείξεων, ο ένας μετά τον άλλο οι Ευρωπαίοι ηγέτες και πολτικοί λένε στη Γερμανία να εγκαταλείψει την πολιτική της διαρκούς λιτότητας στην Ε.Ε. Από τον, συνήθως πειθήνιο και άνευρο, πρόεδρο της Ευρωοπαϊκής Επιτροπής Ζ.Μ. Μπαρόζο έως τον πρόεδρο της Πολωνίας και τον πρώην πρόεδρο του Eurogroup Ζ.Κ. Γιούνκερ, από θεσμικούς, χώρια τις σφοδρές επικρίσεις των μη κυβερνητικών ηγετών σε Γαλλία, Ιταλία και παντού αλλού. Εντός Γερμανίας οι αντιδράσεις στην πολιτική μαστιγίου του Βερολίνου κλιμακώνονται: ο φιλόσοφος Γ. Χάμπερμας μιλά για δαίμονες της Γερμανίας που απειλούν με αντιδημοκρατική εκτροπή την ίδια και την Ευρώπη, και υπενθυμίζει την στοιχειωμένη περίοδο του Μεσοπολέμου.
Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε τι έχουν κατά νου Μέρκελ και Σόιμπλε. Αν, φερ’ ειπείν, σκοπεύουν να καταστήσουν τη Γερμανία μείζον χρηματοπιστωτικό κέντρο, πλήττοντας το βρετανικού Σίτι· κάτι τέτοιο όμως θα απαιτούσε τη συνεργασία της Γαλλίας. Ισως η περίφημη συζήτηση Μέρκελ-Σαρκοζί στην Ντωβίλ να περιείχε τέτοια σχέδια· σίγουρα πάντως περιείχε το επιθετικό bail in που εφαρμόστηκε στην Κύπρο.
Γνωρίζουμε όμως ότι οι άλλοι διεθνείς παίκτες αντιδρούν στην εφαρμοζόμενη λιτότητα και γερμανική πειθαρχία στην Ε.Ε., διότι ανησυχούν για τις επιπτώσεις στη διεθνή οικονομία και διότι μεριμνούν για την ισορροπία ηγεμονίας. Οι διαρκείς παρεμβάσεις των ΗΠΑ αυτό δείχνουν. O τέως υπουργός Οικονομικών Τίμοθι Γκάιτνερ είχε διδάξει κεϋνσιανισμό στο Eurogroup το φθινόπωρο 2011, ενώ πρόσφατα ο νυν υπουργός Τζακ Λιου δια των υποδείξεών του προκάλεσε την οργισμένη απάντηση του Β. Σόιμπλε.
Τα μέσα πίεσης των ΗΠΑ όμως δεν εξαντλούνται στις ρηματικές υποδείξεις. Οι Αμερικανοί μπορούν να πιέσουν δια των αγορών, στο μέτρο που ελέγχουν σε μεγάλο βαθμό τις ροές κεφαλαίων και τα γερμανικά πλεονάσματα τοποθετούνται στην Γουόλ Στριτ.
Οι κεφαλαιαγορές θα πιέσουν τη Γερμανία πολλαπλώς: σε αυτό το πεδίο σημαντικό ρόλο αναμένεται να παίξει και η κολοσσιαία νομισματική χαλάρωση που εφαρμόζει η Ιαπωνία. Τον περασμένο μήνα η κεντρική τράπεζα της Ιαπωνίας ανακοίνωσε τη μεγαλύτερη παραγωγή χρήματος στην ιστορία, για να αντιμετωπιστεί ο αποπληθωρισμός που ενδημεί στη χώρα από εικοσαετίας. Η Ιαπωνία θα κυκλοφορήσει 1,4 τρισ. δολάρια στα επόμενα δύο χρόνια, αγοράζοντας κρατικά ομόλογα. Η ποσότητα χρήματος είναι τρομακτική: περίπου 73 δισ. μηνιαίως, την ώρα που η Fed στην τετραπλασίου όγκου αμερικανική οικονομία ρίχνει κάθε μήνα 85 δισ. δολάρια.
Το ιαπωνικό χρήμα ήδη κινείται προς Ευρώπη και μπορεί να αλλάξει την ισορροπία: τον περασμένο μήνα έριξε το επιτόκιο του γαλλικού πενταετούς ομολόγου στο ιστορικό χαμηλό επιτόκιο 0,73%. Η ροή ιαπωνικού χρήματος προς Γερμανία φαίνεται να αναστέλλεται το τελευταίο τρίμηνο, ανώ αντιθέτως τα ομόλογα της ευρωπαϊκής περιφέρειας πήραν ανάσα. Παράλληλα, το γιεν υποτιμάται έναντι του ευρώ και σύντομα είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα δούμε φθηνότερα ιαπωνικά βιομηχανικά προϊόντα υψηλής ποιότητας να εκτοπίζουν τα αντίστοιχα γερμανικά από τις διεθνείς αγορές: όχι μόνο Honda και Τoyota αλλά και ενδιάμεσα κεφαλαιουχικά αγαθά σε κάθε τομέα. Η Γερμανία έχει λόγους να ανησυχεί.
Via : vlemma.wordpress.com
