Στην πολυβραβευμένη ταινία του Ντέιβιντ Λιν, «Η γέφυρα του ποταμού Κβάι», μια ομάδα Βρετανών αιχμαλώτων του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου εξαναγκάζεται από τους Ιάπωνες να κατασκευάσει μια γέφυρα για τις μεταφορές του εχθρού.
Ο αρχηγός των κρατουμένων, συν/ρχης Νίκολσον, προβάλλει αρχικά ηρωική αντίσταση, αλλά κατόπιν συνεργάζεται με τους δεσμοφύλακες γιατί κρίνει πως αυτό θα εξυψώσει το ηθικό των στρατιωτών του και θα βελτιώσει τις συνθήκες κράτησής τους.
Ετσι η οικοδόμηση της γέφυρας αποκτά σιγά σιγά μεταφορική σημασία ως σύμβολο του μόχθου και του αγώνα επιβίωσης των αιχμαλώτων. Οταν όμως καταφτάνουν οι δικοί τους σαμποτέρ για να την ανατινάξουν, ο Νίκολσον, σε μια στιγμή σύγχυσης, προσπαθεί να προστατεύσει το έργο του και να τους σταματήσει.
Παρακολουθώντας τη συνέντευξη του πρωθυπουργού στις 14 Ιουλίου στον ΣΚΑΪ, είχε κανείς την αίσθηση πως άκουγε τον αρχηγό των αιχμαλώτων από τη γνωστή ταινία του Λιν. Το μήνυμα που εξέπεμπε δεν ήταν πλέον ότι το μνημόνιο, στο οποίο εναντιώθηκε αρχικά με ηρωισμό, υπήρξε ένα αναπόφευκτο κακό.
Τώρα, για πρώτη φορά, σε μια απόλυτη σύγχυση μέσων και στόχων, ο κ. Τσίπρας φάνηκε να ασπάζεται την οικονομική φιλοσοφία του μνημονίου, παρουσιάζοντάς το ως την καλύτερη λύση απ’ ό,τι θα ήταν η κατάργησή του. Ετσι, σε κάποιο σημείο της συνέντευξης, είπε: «Εάν βγαίναμε στις αγορές αυτό το διάστημα δεν θα είχαμε επιτόκιο λιγότερο από 5%.
Σήμερα έχουμε επιτόκιο 0,9%. Αρα είναι ζημιά αυτό που πάθαμε;» Και αλλού: «Το γεγονός ότι η ελληνική οικονομία έχει συμπιεστεί τόσο πολύ τα προηγούμενα χρόνια και έχουμε υποστεί μια σημαντική εσωτερική υποτίμηση μπορεί να δώσει σημαντικές ευκαιρίες επενδύσεων». Εν ολίγοις, τα μνημόνια μας κατέστησαν παράδεισο για τους επενδυτές!
Συνέπεια αυτής της σύγχυσης είναι και η αλλαγή του τρόπου προβολής του κυβερνητικού έργου. Μετά τον Ιούλιο του 2015, όλη η κυβερνητική ρητορική τόνιζε πως το τρίτο μνημόνιο υπήρξε «ηπιότερο» από τα προηγούμενα και πως, παρ’ όλα αυτά, θα έπρεπε να αμβλυνθεί περαιτέρω με διορθωτικά μέτρα όπως το «παράλληλο πρόγραμμα».
Σήμερα όμως ο πρωθυπουργός, αφού ανακάλυψε τις αρετές του μνημονίου, παρουσιάζει τον ΣΥΡΙΖΑ ως συνεπέστερο εκτελεστή της μνημονιακής πολιτικής από τη συγκυβέρνηση Ν.Δ.-ΠΑΣΟΚ. «Φτάσαμε στο σημείο να έχουμε πλεόνασμα 0,7% όταν εμείς (του κ. Σαμαρά το success story) βρήκαμε πλεόνασμα 0,25%, κάτω από τον στόχο, κι εμείς έχουμε πλεόνασμα σχεδόν 1%, πάνω από τον στόχο», είπε.
Αλήθεια, γιατί αποδέχεται μέτρα που μας στέλνουν «πάνω» από τον στόχο; Κατόπιν, σε ακόμη μία σύγκριση, είπε: «Προχωρήσαμε σε έναν νόμο κατ’ αρχάς που αφορά τη δημόσια διοίκηση.
Θα μου πείτε, σας το επιβάλλουν οι έξω. Μα και τους προηγούμενους – γιατί δεν το έκαναν οι προηγούμενοι;» Κι εδώ, με εντυπωσιακή ειλικρίνεια, ομολογεί ότι υπήρξε πιο υπάκουος στις εντολές των δανειστών απ’ ό,τι ο κ. Σαμαράς.
Εν μέρει, το αφήγημα αυτό προετοιμάζει το αναμενόμενο άνοιγμα του ΣΥΡΙΖΑ προς το Κέντρο, μια τακτική που συνδέεται και με το νομοσχέδιο για την απλή αναλογική. Ταυτόχρονα, όμως, το νέο φιλομνημονιακό πρόσωπο του πρωθυπουργού είναι και απόρροια σύγχυσης μετά τις αλλεπάλληλες μετατοπίσεις του το τελευταίο 12μηνο.
Οι περιβόητες προβλέψεις περί επιστροφής στην ανάπτυξη το 2017 και 2018 δεν σηματοδοτούν πραγματική έξοδο από την κρίση, αφού τα δυσθεώρητα πλεονάσματα του 3,5% θα ξαναβυθίζουν την οικονομία στην ύφεση κάθε φορά που θα τολμά να ανασάνει.
Επιπλέον, παρά τις έντονες εκκλήσεις του κ. Τσακαλώτου, που κατανοεί το πρόβλημα, στην πρόσφατη επίσκεψή του ο επίτροπος Μοσκοβισί απέκλεισε κάθε ενδεχόμενο μείωσης των πλεονασμάτων κάτω από το 3,5% ακόμη και για το 2019-20.
Οταν στην πρόσφατη συνέντευξη στον ΣΚΑΪ ο κ. Τσίπρας είπε πως «είμαστε η πιο καλά καλυμμένη, προφυλαγμένη οικονομία μέσα στην ευρωζώνη», δέχτηκε την παρατήρηση ότι αυτό είναι σαν να λέμε πως «είμαστε στην εντατική, γι’ αυτό είμαστε προφυλαγμένοι από τα μικρόβια». Η αμήχανη, αλλά αποκαλυπτική απάντησή του ήταν: «Εχετε δίκιο»!
Γι’ αυτό, ας μη χανόμαστε. Οπως η γέφυρα στον ποταμό Κβάι, έτσι και το γ’ μνημόνιο δεν είναι παρά ένα μέσο βελτίωσης των συνθηκών αιχμαλωσίας εντός ενός πλαισίου παρατεταμένης λιτότητας. Εξοδος από την κρίση δεν θα υπάρξει αν δεν αποτινάξουμε από πάνω μας τα μνημόνια, την υφεσιακή λογική τους και τα ημιαποικιακής κοπής πλεονάσματα.
* επίκουρος καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Κόβεντρι
Via : www.efsyn.gr
