Της Φωτεινής Τσαλίκογλου
«Γιακούμπ, κάνε κουράγιο, οι πληγές θεραπεύονται, μην απελπίζεσαι. Έχει συμβεί σε όλους μας. Σε μένα τέσσερις φορές. Με ακινητοποίησαν και με χτύπησαν ενώ περπατούσα στον δρόμο, όπως ακριβώς κι εσένα, χωρίς να παρέμβει κανένας. Εδώ, στην Ελλάδα, είναι πλέον συνηθισμένο φαινόμενο, δεν μπορείς να κάνεις τίποτα…»: Απόσπασμα από το κείμενο «Η κοινοτοπία του κακού», το οποίο έγραψε η Laura Boldrini, υπέυθυνη του Τομέα Ενημέρωσης του Περιφερειακού Γραφείου της Υ.Α. για τη Νότια Ευρώπη. Ακολουθεί άρθρο της συγγραφέως και καθηγήτριας ψυχολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Φωτεινής Τσαλίκογλου το οποίο σχολιάζει το συγκεκριμένο κείμενο που εκτός των άλλων αναφέρεται στο γεγονός, ότι πολλοί μετανάστες σήμερα στην Ελλάδα «… έχουν φτάσει στο σημείο να θεωρούν «φυσιολογική» τη βιαιότητα απέναντί τους».
Yπάρχει κάτι που φοβίζει περισσότερο από τη βία – είναι η αποδοχή της από αυτόν που την υφίσταται. Η αίσθηση ότι «έτσι είναι τα πράγματα και δεν γίνεται αλλιώς», ότι πρέπει κάπου, κάπως, προκειμένου να επιβιώσεις, να αποδεχτείς ως φυσικό, ή ως αναγκαίο το αποτρόπαιο. Η ταύτιση αυτή του εαυτού σου με ένα αξιοκαταφρόνητο και άρα άξιο κακοποίησης αντικείμενο είναι αφάνταστα βλαβερή, όχι μόνο για την υπόθεση της ψυχικής υγείας, αλλά και για την αξιακή θεμελίωση του ίδιου του πολιτισμού μας.
Η κουλτούρα βίας που αναπτύσσεται μέσα στην κρίση, ο λόγος μίσους που με τόση ευχέρεια αρθρώνεται, η κατασκευή φανταστικών εχθρών, ικανών να παίρνουν πάνω τους όλα τα δεινά μιας αφόρητης ύπαρξης και συνύπαρξης, είναι στοιχεία που συνθέτουν το στίγμα της εποχής μας. Ανάλγητη εποχή, που αδειάζει τον άνθρωπο από την ανθρωπιά του. Το μίσος ως τρόπος ζωής. Η μισαλλοδοξία ως μορφή επιβίωσης.
Υπάρχει όμως και ένας πιο χθόνιος μηχανισμός, η πανουργία δεν είναι προνόμιο μόνο της ιστορίας, ανήκει και στην ιστορία του ανθρώπινου ψυχισμού. Όταν ο ψυχισμός βάλλεται, όταν απειλείται από παντού η επιδίωξη της επιβίωσης, τότε φτάνεις στο σημείο, σαν ένα έσχατο σημείο αυτοπροστασίας, να αποδεχτείς αυτή την κακοποίηση ως κάτι το φυσικό, το αναμενόμενο, το κοινότοπο.
Το Σύνδρομο της Στοκχόλμης, η κοινοτοπία του κακού της Χάνα Αρεντ, η παθητική νομιμοποίηση των βασανιστηρίων σε ορισμένους αιχμάλωτους στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, αναζωπυρώνονται και γίνονται «αλλιώς» επίκαιρα στη σημερινή αδιανόητη εποχή μας.
Το ερώτημα που μένει αναπάντητο και απαιτεί μια απάντηση που ο καθένας από εμάς καλείται να δώσει είναι: Πώς μέσα από την αγρύπνια της σκέψης και του συναισθήματος μας να αντισταθούμε σε αυτή την ύπουλη, και μέρα τη μέρα εντεινόμενη, σταδιακή εξοικείωση με το αποτρόπαιο;
Via : tvxs.gr
