Σε όλες τις δημοσκοπήσεις υπάρχει ένα ποσοστό των ερωτωμένων το οποίο δεν εκφράζει την προτίμησή του στα υπάρχοντα κόμματα. Το ποσοστό αυτό είναι συνήθως πολύ μεγάλο σε περιόδους στις οποίες δεν επίκειται προκήρυξη εκλογών, ενώ, καθώς πλησιάζει η ημέρα των εκλογών, μειώνεται, χωρίς να μηδενίζεται. Το ύψος του λίγο πριν από τις εκλογές είναι ένας αστάθμητος παράγοντας, ο οποίος θα παίξει σημαντικό ρόλο στο εκλογικό αποτέλεσμα.
Ανάμεσα σε αυτούς που δεν εκφράζουν εκλογική προτίμηση υπάρχει και ένα μικρό ποσοστό το οποίο δηλώνει ότι δεν θα ψηφίσει. Αυτό όμως το ποσοστό απέχει μακράν από το πραγματικό ποσοστό αυτών οι οποίοι για διάφορους λόγους δεν προσέρχονται στις κάλπες για να ψηφίσουν την ημέρα των εκλογών. Το πραγματικό ποσοστό αποχής είναι κρίσιμος παράγοντας για το αποτέλεσμα των εκλογών. Ποιο όμως είναι το πραγματικό αυτό ποσοστό; Κανονικά αυτό θα έπρεπε να γίνεται γνωστό όταν ανακοινώνονται τα τελικά αποτελέσματα των εκλογών. Δυστυχώς στην περίπτωση της χώρας μας αυτό δεν συμβαίνει.
Σύμφωνα με τα τελικά αποτελέσματα των εκλογικών αναμετρήσεων, που έχουν αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του υπουργείου Εσωτερικών για τις βουλευτικές εκλογές από το 1996 μέχρι τον Ιούνιο του 2012, το ποσοστό της αποχής αυξάνεται συνεχώς και από 23,7% το 1996 έφτασε στο 37,5% τον Ιούνιο του 2012 (ποσοστό που αντιστοιχεί σε 3.700.000! ψηφοφόρους). Είναι όμως πράγματι τόσο μεγάλη η αποχή;
Ευτυχώς δεν είναι. Τα ποσοστά που προαναφέρθηκαν είναι διογκωμένα. Ενα μέρος της διόγκωσης προέρχεται από το γεγονός ότι σε όλες τις προηγούμενες αναθεωρήσεις, για διάφορους λόγους, δεν διαγράφτηκε από τους εκλογικούς καταλόγους ένας σημαντικός αριθμός θανόντων οι οποίοι δεν δηλώθηκαν στα ληξιαρχεία, όπως π.χ. των μόνιμων κατοίκων του εξωτερικού. Αν αυτοί οι κατάλογοι είχαν εκκαθαριστεί από αυτούς, ο αριθμός των εγγεγραμμένων θα ήταν μικρότερος.
Εκτός όμως από τους θανόντες, υπάρχουν και εκατοντάδες χιλιάδες ζώντες οι οποίοι μετανάστευσαν σε διάφορες χώρες του κόσμου (κυρίως ΗΠΑ, Καναδά, Αυστραλία και Γερμανία), οι οποίοι δεν έρχονται ποτέ στην Ελλάδα για να ψηφίσουν. Παλαιότερα ένας μικρός αριθμός από αυτούς έρχονταν με δαπάνες των κομμάτων. Τώρα δεν έρχονται. Στους παλαιότερους μετανάστες προστέθηκαν και οι νέοι των τριών τελευταίων ετών, κυρίως σε χώρες της Ε.Ε.
Για όλους τους παραπάνω λόγους το ποσοστό της αποχής είναι διογκωμένο. Μια εκτίμηση της πραγματικής αποχής μπορεί να γίνει παίρνοντας υπόψη τον νόμιμο πληθυσμό της χώρας όλων των ηλικιών όπως καταγράφτηκε στην απογραφή του 2011 (πρόκειται για όσους από τους απογραφέντες όλων των ηλικιών είχαν ελληνική υπηκοότητα). Με βάση αυτόν τον πληθυσμό γίνεται η κατανομή των 288 εδρών (300 – 12 Επικρατείας) της Βουλής στις εκλογικές περιφέρειες.
Ο νόμιμος πληθυσμός 2011 ήταν 9.903.246. Αν από αυτούς αφαιρέσουμε τους ηλικίας μέχρι και 17 ετών (περίπου 1.700.000), ο νόμιμος πληθυσμός 18 ετών και άνω το 2011 ανερχόταν σε 8.203.246. Οι εγγεγραμμένοι όμως στους εκλογικούς καταλόγους το 2012 ήταν 9.945.859. Στις βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου 2012 προσήλθαν στις κάλπες και ψήφισαν 6.216.798. Κατά συνέπεια η πραγματική αποχή ανερχόταν σε 1.901.200 ή 23,4%. Δηλαδή λιγότεροι από το ένα τέταρτο του νόμιμου πληθυσμού ηλικίας 18 ετών και άνω που βρέθηκε στη χώρα στην απογραφή του 2011.
Παρ’ όλο που το ποσοστό 23,4% είναι πολύ μικρότερο από το 37,5%, εν τούτοις το γεγονός ότι αντιστοιχεί σε δύο σχεδόν εκατομμύρια ψηφοφόρους σημαίνει ότι αποτελεί κρίσιμο παράγοντα στην τελική έκβαση της εκλογικής αναμέτρησης. Το ερώτημα που γεννιέται είναι αν η αποχή στις εκλογές της 25.1.2015 θα ανέλθει σ’ αυτόν τον πολύ υψηλό αριθμό. Ως απάντηση στο ερώτημα αυτό μπορεί να γίνουν δύο διαμετρικά αντίθετες εκτιμήσεις:
Η πρώτη, στηριζόμενη στην παθητικότητα που διακρίνει το εκλογικό σώμα απέναντι στα γεγονότα των τελευταίων πέντε ετών και την απογοήτευσή του από τα πολιτικά κόμματα, εκτιμά ότι το ποσοστό της αποχής θα είναι εξίσου μεγάλο με εκείνο του Ιουνίου 2012, αν όχι μεγαλύτερο, πράγμα που ευνοεί τα κόμματα της δικομματικής κυβέρνησης.
Η δεύτερη, στηριζόμενη στην άγρια λιτότητα και την ανθρωπιστική κρίση που προκάλεσαν τα μέτρα των μνημονίων (πρωτοφανή ανεργία, δραστική μείωση μισθών, συντάξεων και των δημόσιων δαπανών για την υγεία κ.λπ.), εκτιμά ότι θα υπάρξει μεγαλύτερη προσέλευση στις κάλπες, δηλαδή μικρότερο ποσοστό αποχής από εκείνο του Ιουνίου 2012, πράγμα που ευνοεί τα κόμματα της αντιπολίτευσης που αντιτάχθηκαν στην πολιτική η οποία εφαρμόστηκε τα τελευταία πέντε χρόνια.
Κατά τη γνώμη μου επικρατέστερη είναι η δεύτερη εκτίμηση. Το αν θα επαληθευτεί θα το γνωρίζουμε όταν ανοίξουν οι κάλπες το βράδυ της 25.1.2015.
* Πρώην αντιπρόεδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητής της ΑΣΟΕΕ
Via : www.efsyn.gr
